- Project Runeberg -  Jak powstaja swiaty /
36

(1910) Author: Svante Arrhenius Translator: Ludwik Bruner
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - II. Ciała niebieskie, zwłaszcza ziemia, jako siedlisko istot żywych

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.

36
mają różną temperaturę, podczas gdy w dawniejszych czasach
ciepło rozdzielone było równomierniej po całej ziemi.
Ten długotrwały prawie niezmienny stan tem był uwa-
runkowany, że wypromieniowanie ciepła w przestwór i dopływ
promieni słonecznych na powierzchnię ziemi prawie zupełnie
wzajemnie się pokrywały. Że dopływ ciepła przez promienio-
wanie bardzo gorącego ciała niebieskiego (w naszym wypadku
słońca) konieczny jest dla istnienia życia — to nie ulega żadnej
wątpliwości; za to mało kto pewnie pomyślał o tem, że wy-
dzielanie ciepła w zimny przestwór lub w ogóle w jakieś
zimniejsze otoczenie jest również koniecznem. Myśl, że ziemia
a także słońce większą część swego „życiowego ciepła“ przez
wypromieniowanie w przestwór marnuje, tak drażni wielu lu-
dzi, iż sądzą że promieniowanie to odbywa się nie w przestwór
lecz pomiędzy ciała niebieskie. Całe ciepło słoneczne musia-
łoby zatem dostawać się planetom i księżycom w układzie
słonecznym a tylko maleńka znikoma jego cząsteczka przy-
padłaby układowi gwiazd stałych, stosownie do ich drobnego
kąta bryłowego. Tymczasem gdyby tak było, temperatura pla-
net musiałaby szybko wzrastać aż dorównałaby temperaturze
słońca i wszelkie życie stałoby się niemożliwem. Musimy za-
tem przyjąć, że „tak jak jest, jest najlepiej “, chociaż wielkie
marnotrawstwo ciepła stale osłabia energię słońca. Zresztą
pogląd, że ciepło słoneczne tam w nieskończonym obszarze
jest stracone wychodzi z niedowiedzionego i wysoce niepraw-
dopodobnego przypuszczenia; mianowicie że tylko bardzo dro-
bna część sklepienia niebieskiego jest ciałami niebieskiemi
usiana. Byłoby to słusznem, gdyby przyjąć — tak jak daw-
niej ogólnie sądzono — że większość ciał niebieskich świeci.
Nie mamy jednak żadnego pojęcia ani o liczbie ani o wiel-
kości ciemnych ciał niebieskich. Aby ruchy rozmaitych gwiazd
zrozumieć, przyjęto, że w ich bliskości niesłychanie wielkie
ciemne ciała niebieskie się znajdują, których masa równa się
masie słońca a niekiedy ją nawet prześciga. Ale większość
ciemnych ciał niebieskich niedopuszczająca do nas promieni
gwiazd znajdujących się za niemi, zapewne się składa z mniej-

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Tue Dec 12 01:38:54 2023 (aronsson) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/swiaty/0050.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free