Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - IV. Ciśnienie światła
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
IV.
Ciśnienie światła.
Astronomia jest wraz ze sztuką rachunku i miernictwa
najdawniejszą wiedzą ludzką. Dopiero od połowy zeszłego stu-
lecia zrozumiano jasno, że słońce jest źródłem wszelkiego ży-
cia i ruchu, ale niezmierne znaczenie słońca przeczuwano już
w zamierzchłych praczasach. Wkrótce część uwielbienia jakie
miano dla słońca przeniesiono na łagodniej świecący księżyc
i na inne mniejsze gwiazdy. Zauważano mianowicie, że poło-
żenie ich na niebie zmienia się wraz z dorocznemi zmianami
pogody, silnie wpływającemi na wszelkie ludzkie plany i za-
mysły. Przypisano więc księżycowi i gwiazdom, choć jak wiemy
bez żadnej racyi, władanie pogodą a tern samem rząd nad
wszelkiemi czynami i działaniami ludzkiemi*). Zanim cośkol-
wiek przedsiębrano, upewniano się o korzystnem położeniu
gwiazd. I dlatego już w najdawniejszych czasach astrologo-
wie zyskali niezmierny wpływ na tłumy ciemne i przesądne.
Przesąd ten był jeszcze głęboko zakorzeniony, gdy w r.
1686 udało się Newtonowi dowieść, że tak zwane gwiazdy
błądzące czyli planety i ich księżyce, przyciągane są przez
słońce lub najbliższe im ciała centralne, z siłą proporcyonalną
do iloczynu ich mas przez masę ciała centralnego oraz od-
wrotnie proporcyonalną do kwadratu ich odległości. Współ-
czesny Newtonowi uczony Ilalley teoryę tę zastosował też do
*) N ajw iększy w pływ w yw iera księżyc na przypływ i odpływ
morza. Położenie księżyca tylko w bardzo nieznacznym stopniu w pływ a
na ciśnienie pow ietrza i na zjaw iska elektryczne i m agnetyczne.
W pływ gw iazd jest nieznaczny.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
