Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - VI. Zanik słońc. — Powstawanie mgławic
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
125
masy gazów. Świecące części gwiazdy albo stały spokojnie
albo oddalały się od nas. Najprościej rzecz tę tłumaczy się
przez przypuszczenie, że gwiazda przy zapłonięciu w skutek
wysokiej temperatury i wysokiego ciśnienia dawała szersze
linie widmowe, których fioletową część pochłaniały płynące ku
nam gazy oziębione przez gwałtowne rozprzężenie. Naturalnie,
że gazy wypływały z gwiazdy we wszystkich kierunkach, ale
my mogliśmy obserwować tylko te, które światło gwiazdy po-
chłaniały, tj. te, które leżały między gwiazdą a ziemią, a więc
płynęły ku ziemi. Stopniowo zmniejszało się światło linii me-
tali i światło widma ciągłego najprzód w fiolecie; natomiast
linie wodorowe i mgławicowe zawsze jeszcze były wyraźne;
po pewnym czasie gwiazda podobnie- jak inne nowe gwiazdy
dawała widmo mgławicy. Osobliwy ten fakt pierwszy zauwa-
żył H. C. Yogel u nowej gwiazdy w Łabędziu (Nova Cygni
1876). Gwiazda P w Łabędziu, która zapłonęła w 1600 roku,
ciągle jeszcze daje widmo wskazujące na wypływanie wodoru.
Jest możliwem, że ta „nowa gwiazda“ nie osiągnęła jeszcze
swojej równowagi, i ciągle jeszcze wysyła zimne gazy. Na
wytworzenie widma absorpcyjnego, potrzeba tylko bardzo drob-
nych ilości gazu, tak że utrata gazu bardzo długo trwać może,
a widmo absorpcyjne jeszcze ukazywać się będzie.
O szczególnych chmurach świetlnych zauważonych około
Nova Persei mówiliśmy już poprzednio (st. 94). Dwie chmury
w kształcie pierścienia oddalały się od tej gwiazdy zszybko-
ścią 1,4 i 2,8 sekund łuku na dzień (w przeciągu od 29.
marca 1901 do lutego 1902). Jeśli obrachować wstecz czas,
jaki upłynąć musiał od wyjścia tych chmur z gwiazdy, to
otrzymamy dnie 8 i 16 lutego 1901, bardzo blisko zgadzające
się z dniem największej jasności gwiazdy: z dniem 23 lutego.
Niema zatem wątpliwości, że pierwotnie wyszły one z gwiazdy
wskutek ciśnienia światła. Światło ich jest bardzo słabo spo-
laryzowane, nie może zatem być odbite, lecz pochodzi przy-
puszczalnie z elektrycznych wyładowań wśród cząstek pyłu,
wskutek tego zaś pochłonięte gazy świecą.
W tym wypadku byliśmy widocznie świadkami wspania-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
