Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - VII. Mgławice i słońca
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
planet i z wszelką słusznością przyjąć możemy, że i w bliskości
innych gwiazd znajdują się ciemne ciała niebieskie, gdyż
w inny sposób nie moglibyśmy wytłómaczyć sobie dziwnych
tam i napowrót idących ruchów gwiazd. Obserwujemy rów-
nież, że ogromna ilość drobnych ciał niebieskich jako meteory
i deszcz gwiaździsty opada na ziemię; te ciała przychodzą do
nas z najodleglejszych części wszechświata. Wytłómaczenia
dla tych uchyleń od tego, czego od wyłącznych działań siły
ciężkości spodziewaćbyśmy się mogli, szukać należy w dwóch
okolicznościach: w ciśnieniu światła i w zderzaniu się ciał nie-
bieskich. Przez zderzenie powstają wielkie wiry gazów około
gazowych mgławicowych tworów. Przez ciśnienie światła pyT
ł ko-
smiczny, który może być częściowo skupiony na meteory i ko-
mety, wprowadzony jest do wirów gazu i wraz ze skonden-
sowanymi produktami otaczających mas gazowych tworzy pla-
nety i towarzyszące im księżyce.
Przez rozpraszające działanie ciśnienia światła równoważy
się zatem dążenie siły ciężkości do coraz większego skupiania
materyi. W iry gazowe na krańcach mgławic ustalają tylko poło-
żenie pyłu odrzuconego od słońca przez ciśnienie światła. Masy
gazowe w mgławicach są najważniejszymi punktami zbioro-
wemi dla pyłu, który słońca przez ciśnienie światła odrzucają.
Gdyby świat, jak sądzono dawniej, miał granice, to znaczy,
gdyby gwiazdy zgromadzone były w wielką kupę, a pozatem
istniał tylko nieskończony pusty przestwór, to masy pylne
przez nieograniczone czasy od słońc ciśnieniem światła odrzu-.
cane musiałyby być stracone w przestworzu nieskończonem,
tak jak przyjmowano to ogólnie dla energii promienistej słońc.
Rozwój świata w takim razie musiałby dawno już dojść do
jakiegoś końca, do pewnego rodzaju zniszczenia wszelkiej ma-
teryi i wszelkiej energii. Że ten pogląd bynajmniej zadowol-
nić nie może, to wykazał między innemi H erbert Spencer, pod-
nosząc, że rozwój wszechświata musi być procesem kołowym.
Jest to oczywiście nieodzownie konieczne, jeśli układ pewien
ma istnieć trwale. W rzadszych, zimnych gazowych częściach
mgławic mamy właśnie tę część mechanizmu świata, która
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
