Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
384 Hægstad: Nekrolog.
ljodar og livande tale. Han var ein evnerik mann med ein sjölv-
ßtendig natur, hadde universitetsdaning, hadde studera tysk og
engelsk uttale i sjölve landi, hadde lese gamalnorsk (hjaa Unger),
og sat inne raeå mykjen kunnskap elles ogso. I ymse maatar
hadde han soleis ei vidare syn enn fyregangaren Aasen, liksom
han ogso hadde meir kjennskap til den nyare ljod-vitskapen. Alt
dette kom arbeidet hans tilgode, og hev sett sine merke i ordboki
hans. Der syner seg ein meir open sans for dei ulike dialektfor-
mer av ordi, og han, hev ei nögjare ljodteikning. Gjev Aasens
ordbok oss mest eit bilæte av det norske maal i det heile med
mindre skarpe dialektavskyggjingar, so gjev Ross’ ordbok eit bi-
læte, der avskyggjingarne stig skarpt fram.
Der er ogso ein annan skilnad millom desse bökerne, som hev
sin grunn i heimstaden aat dei tvo forfattarar. Medan Aasen, som
var sunnmöring, hev etter maaten heller faa uppteikningar fraa det
synste Norig, er det nettupp maalet i denne landsluten — Sor-
landet — som Ross hev gjeve dei fleste og beste upplysningar um.
Ved innsamlingi av ordi hev dei tvo forfattarar brukt den
same framgangsmaaten. Dei laut baae arbeida aaleine utan hjel-
pesmenner. Det meste hev dei funne ved di at dei paa ferder
umkring i bygderne hev lydt aat tale og samtale og gjort etter-
spurnad. Liksom Aasen hadde ogso Ross skrivne materialsamlingar
fraa ymse menn (sjaa fortalen hjaa Ross, s. VII), og stundom
kunde han ogso flnna nye ord i prenta skrifter paa bygdemaal
eller landsmaal, som daa vart lagt til grunn for etterspurnad paa
ferderne. Sjeldan er eit ord medteke som han sjölv ikkje hev
höyrt, og daa gjev han alltid upp kjelda, soleis t. d. under Halva,
Hjolt, Husbreislaatt, Eldhug. Ivar Aasen tok det paa same vis,
sjaa t. d. under Havorre, Husfröya, Lo (med Haustlo, Myrlo,
Sandlo)’
, paa s. 973—975 hev Aasen uppfört ei heil lista med ord
fraa "ældre Skrifter og Ordsamlinger", som han ikkje hev funne,
t. d. Kloseeg, Uppslaatt. Sume av dei ordi, som Aasen ikkje fann
heimstad til, hev Ross sidan heimfest, soleis av dei ovanfor nemnde
ordi: Havorre Finnm. Kloseg Ndm. TJppslaatt Gbr. *)
Um endaa Aasen sjölvsagt hev uppteikna stormengdi av dei
vigtugaste ordi i dei norske maalföri, hev ogso Ross mange slike
verdfulle og forvitnelege nye ord, ikkje berre samansetningar, men
ogso avleidningar og stomnord, som t. d. Fallan n. SHtan n. ofl.
Gardald n. L idald, Teigald, A id m. (Aasen hev likevel Geitaul),
og ikkje faa nye sterke verb som glekka, sikja, spita, krjuka ofl.,
og eit slag tabuord som Bidla (rjupe-hona) Hermund (rjupe-stegg)
Skjom (örn) Snöbjörn (hare) ofl.
Aasen synest ha vore meisteren til aa tyda ordi kort, fyndigt
og klaart, ïnedan Ross gjerne gjev lengre tydingar, men upplyser
*) Men ingen av deim hev klose m. uvérs-sky. Namd. Ogao uppslaatt
Namd., men berre brukt i plur, uppslaatti paafund, paaskot. (Or mine
eigne uppteikningar).
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
