Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Haegstad: Nekrolog. 387
Ross hadde tidleg fenge ei sterk tru paa det nasjonale sitt
verd for ein naturleg kulturvokster. Det er sagt at han fekk det
paa si studieferd i Tyskland; han hadde teke med seg dei skrif-
terne Aasen den tid hadde gjeve ut, og det er truleg at han hev
lese deim baade grundigt og med forvitna. Den fyrste boki han
skreiv kom ut i London 1860 med titelen ”Europe as it ought to
be at the end of 1861”. Denne boki syner meiningarue hans um
nationale spursmaal. Han spaar at Elsas og Holstein rnaa koma
til Tyskland, at Tyskland vil samlast; og sameleis Italia, at Serbia
vert eit sjölvstendigt rike osfr., alt etter nationalitets-grunnset-
ningar. Slike spursmaal interessera honom heile hans liv.
Han kom tidleg saman med Ivar Aasen, og snart ogso med
historikaren Ernst Sars, diktaren Olav Aasmundsson Vinje og
andre kjende menn med same meiningar um det nationale som
han sjölv. I 1868 var han med aa skipa Det norske samlaget.
Men alt i 1866 var hugen hans til aa granska norsk maal full-
vakna, og evnorne til arbeidet mogne. Han for daa nt paa si
fyrste granskarferd til Telemark og Setesdalen. ‘ I 1867—69 fekk
han universitets-stipendium til aa halda fram med dette arbeidet
og samla inn ord. Men daa han so i 1870 sökte universitetet paa
nytt um stipendium, vart det sagt nei til söknaden hans. Det
maatte vera eit hardt slag for Ross. Men han gav ikkje upp.
Han lagde ut paa ferder framleides, paa sin eigen kostnad, so vidt
han kunde det for lærararbeidet. Daa steig stortinget til i 1877
og gav honom studnad, kr. 2000 aarleg. Etter det kunde daa
Ross gjeva upp lærargjerningi og ofra seg heilt for det arbeidet
som han hadde mest hug til og var so vel laga til. Nokre aar
etter saag det jamvel ut til, at det venta honom ein endaa blidare
lagnad. I 1881 gav stortinget etter framlegg fraa Johan Sverdrup
pengar til eit professorembætte i norsk folkemaal, og daa Ivar
Aasen sagde plent nei til det aa vera professor, var Ross den
einaste det. kunde vera tale um. Men eit mindretal i det historisk-
filosofiske fakultet var imot honom, og dette gav regjeringi mod
til ikkje aa gjenomföra stortingsvedtaket. Men stortinget auka
daa studnaden aat Ross, so han sidan fekk kr. 3500,00 um aaret.
I 1884 vart Johan Sverdrup riksminister, og professoratet i folke-
maalet vart skipa i 1885. Men no ynskte ikkje Ross aa verta
professor. Han meinte det var beter for granskararbeidet hans, at
han hadde det som fyrr. So fekk Moltke Moe professoratet i
norsk folkemaal.
Like til sidst i 1880-aari var Ross stendig paa granskarferder
umkring i landet. Sidan heldt ban seg mest i Kristiania, og ar-
beidde med bökerne sine. Han var berre ute i bygderne um sum-
rarne. I dei siste aari hev han knapt vore utanfor hovudstaden.
I 1892 vart han medlem av Kristiania vitskapsselskap.
Mesta alle folk kjende Hans Ross, og han var ogso audkjend.
Han var ein staut kar aa sjaa til, rak og sterkbygd og jamvaksen.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
