Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Fedraheimen
Eit Blad aat det norslie glolliet
——OM———
Kjem ut kvar —«—L·au’rdag.
—-—
Pr ris for Fjordnngaaret: s
Kr 1,10 (= 33 ß) med
Porto og alt. Betaling s
syreaat.
Fle
Laurdag den 6te Marts 1880.
Lystngar kostar 10 øve
(3 ß) Petitlina, og daa
etter Maaten fyr større
Bokftavar
Bokhandeleu naar.
(Jnnsendt.)
Det hev voret ein illherveleg beisk Strid i
Bladi um ,,norske Forsattere og danske Forlceggere«,
og det hev voret sagt mangt eit forvitnelegt Ord
um dette Emnet· Jnkje minstmerkelegt er det, som
hev komet fram fraadansk Sida, daa det syner,
at Danskarne inkje held oss fyr eit Folk endaa.
Det er ,,selvsygt« og mykje annat fint, naar me mis-
likar, at norske Boker vert prentad iDanmark, men
Danskarne vilde vel hava Lov tilaa vera misnogde,
um dei beste danske Bokerne vart prentad i Stock-
holm elder Berlin. Av »Morgenbladet« i same
Striden foer me sjaa, »at de egentlige säkaldte
miilstrrevere anser vi for et temmelig uskadeligt sol-
kefoerd· De har nu arbeideti ooar 20 är gjennem
specielle aviser, ’bager og taler, uden at komme et
skridt videre.« Me foer vita, at dei lurarinndan-
ske Vendingar i norske Boker, som dei prentar i
Danmark, og detta er mykje rimelegt, for Bøker,
som skal prentasti Danmark syr danske Lesarar,
lvt vera paa Dansk so vidt det er Raad til det.
»Fcellesliteraturen« fcer me vita held paa endaa.
Bjornson og Jbsen, likesom Wessel og Holberg,
hoyrer til Fællesliteraturen o: er danske. J Ut-
landet er dei so toskutte og, at dei trur, at Men-
ner, sont skriv paa Dansk og prentar Bokerne sine
iDanmark, er Danske.
scer me og vakkre Ord um — inkje fyrdi mekland-
rar Bjornson og Jbsen, for det »gjer nok ingen,
som heo fylgt med Tidi — mensyr dime ynsk-
jer, at det var her som andre Stader, at Diktar-
arne vaare kunne prenta Bokerne sine heime. Me
ser Tanken: J det 15de og 16de Aarhundrad
gjekk all Saft og Kraft av Norig til aa seita den
danske Adelen· No, daa Blomen av det danske
«Aandslivet inkje syner seg iAdelen men iBokriket,
skal Safti og Krafti av Norig ganga til aa fostra upp
eit »fcelles« o: danskt Bokrike· Dei som vil hava
Norskdomen fram er inkje Patriotar, men Separa-
tistar og Partikularistar og meir flitt. Formi er
nokot sinare no enn forr, men Tanken er den same-
Det er reint hugsaint, som det no vert skrivet
av sleire, at den norske Vokhandelen hev teket seg
so utruleg fram i dei siste Aart, at norske Forlegg-
jarar no byd likso gode Vilkaar som dei danske,
men det ser inkje ut til at Asbjornsen vil hava no-
kot med dei like væl. Det maa bu nokotinnunder
her, kvat det no kann vera, og ingen hev snakkat
ut um detta.
Detta her er inkje Smaating, skulde eg tru.
No ser det ut til, at soframt alle norske Forfat-
,,Jlter Sliationalszilelse« .
o—»—
tarar, k) jammel Fru Collet (Y:—ll,,den sidstepaa valen,
—— thihvem er tilbage när Asbjgltnsen ogsaa er rejst« 2)
reiser til Danmark med Bokerne sine, so vil Maal-
beslutninger,«
heime.
- Elder kannhenda det er likso rimelegt, at det
no kjem til aa bloma upp eit ungtBokrike i Dan-
mark (der er fleire Merke paa det), so dei danske
Forleggjararne foer nok aa gjera med aa prenta
danske Bøker, so dei norske Diktararne lyt gjeva
segs,,paa Naade og Unaade, til dei norske Forlegg-
jararne. Daa vil- truleg desf?- naar dei inkje hev
den danske Konkurransen aa ottast, inkje vera sullt
so rauste paa Handi lenger. Fyr Maalmennerne
kann det vera slikt slag korleids det gjeng; den
norske Bokhandelen er stengd fyr oss kor som er.
Ein norsk Forleggjar vil segja, at .dei Bokerne
paa norskt Maal, som no kjem ut, er inkje slike,
at Folk bryr seg um aa lesa dei, og difyr kann
dei inkje sorleggja dei. Og scer ein Bokhandlar ei
Landsmaals-Bok i Kommission, skal han hava so
" stor Rabat og so gjeng det so mykje til Lysingar,
at naar Forfattaren kjem og spyrr etter Pengar,
so foer han vera glad til, um han inkje lyt betala.
Difyr hev flestalleMaalmennerne no teket til aa
selja Bokerne sine sjolve. Det er harmelegt, men
sant, at syr Landsmaalsboker er det liksom Bokhan-
delen inkje var til. Eg hev spurt etter mangei
Landsmaalsbok i Boklndurne, men dei finst inkje
der. Ein foer skriva til Forfattaren, og so soer ein.
Boki ·i Posten. Paa denne Maaten vert det selt
mindre, men det loner seg nok godt. Dei fleste
Bokerne gjeng ved det, at Forfattaren sender Bo-
kerne til Skuleloerarar og andre paa Landet, og
desse seer daa ein haveleg Rabat. Men er inkje
detta for galet i eit upplyst Land?
Eg fyr min Part maa segja det, at egigamle
Dagar betalte fyr ymse Landsmaals-Saker, som
eg aldri fekk, so det varde ei Stund, syrr eg vaa-
gad paa aa senda Pengar fyr ei Bok, som eginkje
hadde senget, men i dei siste Aari hev det gjenget
godt
— Ein Ting, som mykje hev skadt Landsmaals-
Bokhandelen vaar, er at ein kann so litet tru paa
Folk. Umszeg vil gjeva ut ei Bok og byd ho fram
til Tinging, og det kjem so mange Tingarar, som eg
treng, so hender det at dei allerfleste inkje betalar, og
so stend eg der med eit stort Tap. Tingararne
trur dei kann gjera som dei vil, av di dei sjglve
tidt hev voret narrad. Store Flokkar av ,;Kol-
faa Bugti og baade Gaderne her
sit) Det som striv paa Landsmaal er sjolvsagtkorkje nok-
ske elder Forfattarar;
strævet, som alt hev arbeidtseg framtil,,Stortings- «
’ paa Leiting etter Smule-
portørar« o. dl. fer omkring i Landet og byd fram
Boker til Tinging og foer Pengar, men Tinga-
rarne seer inkje Bøkerne. Paa denne Maaten hev
det vortet slik Mistru Mann og Mann imillom,
at det er vaagsamt fyr ein Landsmaals-Forsattar
aa gjeva ut ei Bok. Ein skulde tru ein vari
Kina· —
« Gin Ting er viss: At Maalmennerne lyt
sjaa um dei kann vera Bokhandlararne fyrutan,
og dei lyt sjaa, um dei kann faa Skulelcerarar og
andre, ein i kvar Bygd, til aa selja Boker mot
Rabat· Er det so ein elder annan av desse,
som inkje vil" gjera Reikneskap syr seg, foer ein
setja Namnet hans i Bladi Samelcids fcer ein
gjera med dei, som tingar og inkje betalar, oginkjel
spara nokon; kannhenda daa det kunne retta paa
seg, endaa um ’’Dagbladet« og andre liberale
’Avisur er snilde nok til inkje aa neinna eitTOrd
um Boker paa Norsk
Alle LandsmaalsBoker lyt vera innbundne,
naar dei kjem.i Handeleni Naar ein bind inn
eit heilt Uppkag, kann ein faa eit godt Bind fyr
20 Øyrur1) men skal ein Bonde faa bundet ei
Bok, lyt han hava ho med til Byen, venta eit
halvt Aar, og betala 1 Kruna.
Bsoricesog11r.
- (Fraa indre Rnfylke ved R. Loland.)
Det var ut paa Haustenz eg var til Fjells
Det var stuslegt aa
koma til Stoyls no, daa alt var audt og stillt og
det ikkje fannst korkje Folk elder Fe, og eg tenkte
so smaatt paa Huldrefolket, som Ein etter gamle
Segner no kunde venta var ,,flutte i Selet inn.«
Og rett nok —: som eg kom fram mot Selsdori,
hoyrde eg eit sværtStaak derinne og Rop og Mur-
ring, og so Banning. »No skal du sjaa!« tenkte
eg og knakk hardt, men so tok eg Mod til meg,
sprang burttil Deri og glytte inn. Daa var det
han Helgje Stølsbrekka, som sat der, Skyttaren og
Bjorneveidaren; han laag i Fjellet og skaut
Rjupa. Men kor hat saag ut! Brennd og svidd
paa baade Klæde og Hender, liksom han kom or
Varmen! — »Huss,Gut,« sagde han, daa hait
saag meg, »er det dr, som er ute og gjeng?« Ja,
det var nok so. »Men kor hev du ,voret framme,
som ser soleids ut?« spurde eg. ,,Aa, det var
1) Jamvoel fint Vind kostar inkje meir enn umkring
30 Øyr., naar ein bind fleire Tusnnd paa ein Gong.
Eg heoshoyrt, at Lokhandlararne tek 1 og 1 V« Kr.
fyr Bind, som inkjikostar deimeir en ei 30—40 Øvr-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
