Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Fedraheimen.
Eit Blad ant det norsde Hvilket.
-
Pris fyr Fjordungaaret:
Kr. 1,10 (= 33 k) med
Porto og alt. Betaling
fyreaat.
MM
chm ut tvar Lanrdag
Lanrdag den 13de Marts 1880.
Lysingar kostar 10 Øre
(3 ß) Petitlina, og daa
etter Maatetr fyr stor-re-
Botstavar·
Muuderiugs-Mcdalje.
Skulde nokon Ein av alle dei, som i desse
Dagariie hava senget Medalje, fortena denne Loni
so godt som den Karen, me her vilja roda um, ———
den Maanen, som kannhenda til all Slutt likavel
endaa ingen Medalje heve fenget, — den gilde
Uppfinnareti, som Aar etter Aar heve synt slik ein
Umtanke fyre den norske Soldaten? Heve du seet
dei striputte Brøkerna? Jkkje det; — jau, dei er
langstriputte med yrande smale blaae, ljose og
drikke Render; Tyet er tunnt og lett som eit Lereft.
Slike Soldatbroker skulde du aldri hava seet fyrr;
det skal no fulla berre vera som eit Slag Arbeids-
broker: men Soldaten er so reint forglad i deim,·
at han visst vilde ynskja det var Arbeidsdag kvar
Dag. Ein kann daa sjaa, at det lyt vera Kon-
gens Kar, detta; det tarv ingen fortelja deg, at
detta er ein Krigsmann; ja desse Brokeriia er so
reint hopelege aat Soldaten, at um Karen ikkje
hadde annat Plagg paa seg en snaudt desse blaa-
striputte Brokerna, so kunde du likavel paa Timen
sjaa, at han var norsk Soldat.
Desse Brokerna hava aldri voret i Krig, det
er sannt; og Maleri til sanie Slaget heve visst
helder aldri luktat Krilt; men var eg ·.,Slagmaa-
lar«, s— eg laut setja meg ned fyre og paa Stundi
gjera Utkast til ei Tavla, som skulde verda vid-
spurd: dei langstriputte skulde storma fram og
sprengja paa; men Fienden laut vera god, han
med: han laut hava tverstriputte, raud- og kvit-
rendutte Broker og standa fast og taka imot med
strake Vein; og Royken skulde lcegra seg uppetter
og uppetter i Stripor og Rader. —- Detta var no
Brøkerna; men no det nye Hovudplagget, Kollhuva
elder kvat Ein skal kalla det. Nei, ho er daa
endaa grummarez ho er so reint makalaust uttenkt
med ei Renna langs etter Skolten og so ein liten
grøn Knapp midt i Renna atter. Skottehuva, veit
du, kann vera bra nog og god fyre seg; men det
er daa ingen-Ting jamsides denne nye norske
Soldathuva, slik ein utisraa fager Svip som ho
heve; eg ottast berre, me saa ikkje hava henne
lenge i Ro fyre oss sjvlve; for det vil fulla ikkje
vara lenge syer en baade Svensken og Dansken
og Tysken og alle dei andre Magterna vilja bidja
um Lov til aa gjera seg Soldathuvor etter denne
nyaste norske Mynstri, og daa kann me ikkje vera
usine og svara nei·
Det heve voret sagt, at det er den same
Mannen,» som heve funnet upp baade denne Koll-
huva og desse striputte Brøkerna, og eg lyt mesta
tru, at det er so; for det vilde vera reint formy-
ket fyre eit so litet Land som Noreg aa eiga tvo
store Munderings-Flogvit paa ein Gong. Og er
det roynlege den same Mannen, som heve sostrat
fram baade Huva og Brøkerna, »—— sja, daa er han
so(stor, at ingen Medalje av dei, som me no
hava, kann vera hoveleg aat honom. Skal tru det
vilde vera formyket aa slaa ein Medalje eins
Ærend -syre Soldat-Mundering? Det kostar Pen-
gar likavel aa hava slik ein Mann som denne Upp-
finnaren, det er sannt nog; men jamen er det
hugnadsamt aa sjaa Landsens Rikdomar nyttade
paa slik ein Maate; for detta kann Ein daa segja,
Ein heve baade Æra og Gagn av.
Ja, Brokerna kann vera utifraa gilde paa sin
Maate, som sagt er; men Huva er daa so utruleg
lagad, at kvart eit Hovud og kvart eit Andlit sæt
slik ein Vænleike" og ei Djervsytt so storfeld, at
end-an den ljotaste Mann i Radi ser ut reint som
ein Apollo med denne Kollhuva· Difyre, latdenne
Maanen faa, ein Medalje syre den Storgjerdi,
han heve lagt ifraa seg. Me kann ikkje venta aa
faa fleire slike Munderings-Flogvit fyrste Bil; men
fekk me ein MunderingZ-Medalje, kunde det alltid
henda, at Gin og annan vilde freista og toygja seg
etter nye Uppfinningar, alt um Ein laut slaa seg
til Taals med Tanken paa Brongse. For Sol-
dat-Munderingi e·r ikkje serdig endaa; det stend
atter Troya og Styvlar og kann henda meire; eg
heve sjolv tenkt so smaatt paa ei Styvlemynster;
ho skulde vera heil ovantil og s1«iørast’ ihop app-
da som Spikar i Solen; men ea vinn ikkje annat
en eg berre lyt skjemmast og venda Tanken min
fraa Munderings-Medaljen, so tidt eg ser desse
striputte "Brøkerna og denne Kollhuva med den
mene, grone Knappen.
J Striden med Brunn
var eg heile Tidi i den Knipa, at eg forstod
ikkje, kor Bruun vilde av. Med det same eg
tok paa, trudde eg, at han vilde fora Krig mot
Vinstre; for det maatte Gin tru etter Vetleha-
marfyredraget. Nei, so var det ikkje so. Det var
Fristatsmennerne, han vilde til Livs. Kvat vondt
hadde so dei gjort? Naar det kom til Stykket, so
hadde dei ingen Ting vondt gjort. Det einaste
galne var, at dei »tagde.« Men naar det kom til
Stykket, so tagde dei ikkje helder. D. v. s.: dei
Menn, som Gin kunde kalla Forarar syr Fri-
statsflokken her iLandet, ——«dei hadde talat!
Jallfall so vidt, at Folk godt vis-ste, kvat dei vilde.
Kvat var so i Vegen? — Eg forstod det ikkje.
Gg provde so godt eg kunde aa saa upp —ei
sakleg Forhandling. Det Spursmaalet, som eg
S. s.
meinte her burde fyrst og sremst gjerast upp, naar
under Fotenitjukke tjukke Ringar, og dei skulde stan–
»VCV.
Einsskulde koma nokon Veg i denne Striden, var
Spursmaalet um Parlamentarismen og dens Hove
til Fristaten· Var det i Rvyndi so, at dei tvo
Ting hekk naudsynleg ihop, elder var det ikkje so?
— So skreiv eg um det, Gong etter Gong. Men
Chr. Bruun vilde ikkje sorhandla um det. Han
berre fortalde, upvatt og uppatt, at P"arlamen-
tarismen vilde fora til Republikken; for det sagde
seg sjolv, meinte han, og detmaatte kvar klaartenkt
Mann vita, meinte han, og det hadde sume Fri–
statsmenn sagt tilHr» Chr. Bruitn —- privat.
Gg fann heile denne Provforingsmaaten baade
rar og lite upplysande, so eg kann ikkje segja eg
likad meg i Striden. Serleg fann eg det under-
legt, at Chr. Bruun vilde fora ei offentleg For-
handling — med svære Skuldingar mot den folke- «
lege Politikken og mot vaare fremste Meiin — paa
Grunnlag av »privat« Snakk, som Jngen kunde
vita nokot um, og som Ingen kunde kontrollera.
Sc var det og so neiningskakcst· Eg tvuar ikkje
paa, at Hr. Bruun hev hayrt Fristatsmenn talaso,
somhan segjer; men so hev eg hoyrt andre Fristatsmenn
tala paa ein heilt annan Maate,· og skulde me
ganga ut ifraa slikt, so kunde me sitja og kjekla til
Domedag og endaa ikkje koma til nokot Utslag.
Me hev ingen Fristatsfylking i den Meini11g, at
me kann gjera Flokkeii ansoarleg fyr, kvat kvar
- einskild Manti meiner i kvar serskild Ting; og d et
veit eg, at dei Fristatsmenn, som er fromme ivaart
politiske Liv, og som eg er so hcevl aa kjeuna, ikkje
er slik laga, at dei bryr seg um aa fara med Re-
vekrokar og politisk Kjeltringskap og lura Ting
inn paa Folk, som Folk ikkje vil hava. Eg hev
iallsall aldri kunnat forstaa slikt, og eg vil ikkje
tru det, fyrr eg er noydd til. ,,Privat« kann dei
segja som so, at ,,Utoiklingi maa etter alle Merkje
føra til Fristatenz altso er kvart Stig i Utviklingi
likso væl eit Stig fram mot Fristatenz« —- men
»privat« vedgjeng dei fyr det meste likso væl, at
det kunde bera snarare til Republik, um Riksraa-
darne ikkje kom inn i Thinget. Men det, som
er gagnlegt og naudsynlegt, maa gjerast; Fristel-
ten kjem nok, naar Tidi er innet — Den Tenkje-
maaten hev eg kunnet, so tildetjamne daa. Vaare
Fristatsmenn er ikkje slike Talleyrand’ar elder Lun-
destad’ar, som Chr. Bruun vil hava dei til; dei er (
Folk, som trur paa si Sak, og som altso ikkje"
hev Naud paa slikt. —- Eg likad altso ikkje Maa-
ten, og egforstod ikkje, kor Bruun vilde av. Det
var daa naturlegt nok, um eg av og til vart leid
og sagde Ting, som var meir grettne enn Naud
Men verst vart det tilslutt. Daa tottest eg
meir og meir sjaa, at det, som Brunn vilde, var
aa koma ein einskild Mann personleg til Livs-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
