Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
72
Fedraheimen.
1ste Mai 1880.
Grundtvigianerar og Pietistar. Det kom nokot
hovudstup syr mange, at ein Folkehsigskuleleerar og
Grundtvigianer-tok Hanges Person og Yrkje til
Fyredragsemne. Det kunde synast, som det var
« det, han sidst av alt burde innlata seg paa. Naar
dei daa hadde hoyrt Fyredragji, hvort, at Ullman
vedkjendeseg Hanges Yrkje, ja, at han inkje hadde
nokon Ting (iallsall inkje nokon vigtig Ting) aa
segja paa Hange, som kunde leggjast han til Last.
daa stussad Folk endaa meir og tenkte: ,,stend det
so til?« Det er no eit Ord, som kan segjast
baade fyr det vonde og fyr det gode; men naar
eg tek unda dei ,,faste« Pietistar, som aldri lcet
seg rikka, so vart hellest Ullmans Fyredrag godt
umtykte. Der var dorgende fullt med Folk i Pre-
stegarden, der Foredragji vart haldne.
stille som Skuggar, medan Ullmanns klaare og
greide Mæle ljomad i Salen. J skarpe, klaare
Drag, borne og upplivade av eit varmt Hj·artelag;
skildrad han av Tidi, so ein syntest sjaa Mennarne
ganga der som livs livande. ,,Det er so du kann
sjaa Tankarne ydder seg og logar iToppo,-« sagde
ein etterpaa, og me hadde alle ei Kjenning av, at
han sagde sannt· .
Det, at Ullmann soleids vedkjende seg Hauge
og leet det skymta fram, at han heldt Folkehogskule-
arbeidet fyis aa vera i full Samklang med Hanges
Yrkje, medan den einsidige Pietisme i vaar Tid
hev eit annat (tysk) Upphav, det vart no
hellest inkje for godt uppteket av Pietistarne.
Det var ein, som sagde: ,,Naar han heiltupp vil
underkjenna Verdet av alt -.(-!) det kristelege Liv,
som hev voret i Landet fyrr, og som er boretfratn
av Pietisine11, dei kallar, fo maa daa kvar og ein
skyna, at me (Pietistarne) inkje kan ganga med
paa det.« Nei det totte eg nok, eg kunde skyna,
eg au. Naar Partiet skal vera No. 1 og Sannin-
gji No. 2, fo maa ein faa detta ut-
Naar «egs no sender Helsing til Ullmann og
segjer han Takk fyr, at han kom herupp, so er det
’kji berre Jnnbillning, men eg veit, at eg hev
mange med meg. Her er ein inkje litenFlokt, som
ynskjer han tilbaka te fyrr te helder. Og syr
Folkehagskulen sjolo vil det vera til stor Nytte,
at Lcemren kjem ikring og vert kjend. Det er
mest Kjennskapen, som vantar, naar Folk er imotl
A. S-
ske Highlander syrr budde, er no Tilhelde fyr Rju-
pur og Hjort og Sauder, liksom i Rom paa Slut-
ten ao Republikketi jSetararne fyr dei romerske
Stormennerne dreiv Sanderne sine der, som San1-
nitarne hadde butt i gamle Dagar· Baade Roin
og England hev freistat paa aa draga Gudarne
inn i sine okonomiske Juteressar. Daa Romtrong
um Hjelp mot Hannibal, heldt det til Æra fhr
Gudarne Leikar,« som kostad 383,3331-3 Ass, og
lovad Gull og grune Skogar. Engelsmennerne
offrad sine Seks-Pens, daa Russarne og Turkarue
slost, til aa saa Vaarherre til aa hjelpa Muhamed-
» anarnc.
England eig no umkring 400,000 Koadratmil
Laud, innpaa Setteparten gv alt Land paa Jordi,
med hver 200 Millionar Menneskje· Detta hev
dei vunnet ved Himmels-Dug og Vaapnmagt. Og
detta veit Engelsmennerne godt; den Dagen, daa
England inkje kann verja si Magt lenger, er det
eit fatigt Land, og kjem det eingong i Strid med
Russland, vil England inkje sira· Var inkje En-
gelsmennerne av Naturi eit Hermanns-Folk, so laut
dei læra seg upp til aa vera det. Dei veit, kvat
dei gjer. Og difyr ærar·dei Hermennerne sine.
Alle Stader ser ein Merke paa, at dei er stolte
av Sigrarne sine. Nelson og hans Ættmenner
hev senget 10 Millionar Krunur av Parlamentet·
· (Meir.)
Folk sat -
Vegardsheidi (Brev). Den 19de Januar
var der eit Mote syr Nes og Mo Skulekrinsar uin
Jensens Lesebot« Der vart det fastsett, at her
skal kaupast inn ei ny Lesebok istadenfyr Jensens,
som no er i Bruk her. Deretter vart det fastsett,
at Jensens Lesebok skulde —-— brennast upp. Eg
sagde daa til ein Mann, at dei skulde ikkje brenna
Boki, men helder gjeva henne burt til Fatikfolk.
»Ja, men sjaa, um ikkje Luther brende Bannbulla!’«
svarad Maanen. —- Stakkars Folks Og endaa
skal dei, som driv mest paa med dette,’ vera av
dei ,,best upplpste»« »
Ein kann av dette skyna, kor det stend seg
med Upplysningi her paa ,,Heia.« Og endaa ser
det ikkje ut til«» at Prest og Skulekommission vil,
at Folk skal lcera meir. Den 14de Marts var her
Skulekommissiow Dei skulde segja fraa, utn dei
ynskte Amtsskulen her upp no til Veiren, og Sku-
lekommissionen avgjorde det samroystes so, at dei
ikkje vilde hava Skulen. Presten var fraa fyrst
mest hugad paa aa taka imotAmtsskulenz for hellest
gjekk Ungdomen yver til Folkehogskulen, var han
rædd; men Ordforaren i Formannskapet kunde for-
telja, at Amtskulen ikkje var stort likare enn Fol-
kehogskulenz dei hadde same Svipen. Presten
minnte um, at Amtsskulen stod daa under Kontrol,
men det hjelpte ikkje, endaa Ordfnraren og var
mykje glad i Kontrollen· Det var desse Grunns
arne, soin gjorde, at det gjekk som det gjekk;
men det tok seg vel ikkje ut aa segja slikt
beintsram, og so laut dei til aa skulda paa,
at Bygdi var so romgrendt. »Ja, her burde
været mere kompress,« sagde Presten daa, og—der-
med gjekk han yver til dei andre. Og so var her
ikkje Hus aa faa leigt, meinte Skulekommissionem
ijor, daa ein Seminarist heldt« ,,Friskule« her-,
var der ikkje nokot aa hoyra um dette! Men fyr
Amtsskulen var-» her ikkje Rom, — av di han var
so lik Folkehpgskulenl ....c1.
Stortbiugct. Fraa Hernemndi kom det sam-
stelt Jnnstilling um Marinebudgettet iaar. So
mange-Slags Hovud, som det der er (høgste Gene- ’
talen, Grimsgaard, jamvcel), so kom dei likocel
under ein Hatt. Det er Sverdricp, som er For-
mannen der. Negjeringsframstellingi um Budget-
tet vart det ikkje mykje att av, og um dette ordad
Rektor Steen soleids: at her kann de alle sjaa,
kor ille det er, at me ikkje hev Riksraadarnei
Thinget, so dei kunde faa verja seg og greidir ut,
kvatdeimeiner. TildetsvaradAschehoug, at det
gjekk veel sameleis, um dei var med au, det var
veel ikkje mange, som vyrde dei likevsel· »Ja, soframt
Kristianiamaiiiien meiner, at det ikkje fylgjer nokor
Vegt med Ordi deira, roystad Motzfeldt inn.
— Bilcethoggar Borch fekk Kr. 1200 uin Aaret,
det gjekk utan Ordskifte. — Til ein sers Profes-
sorpost i Botanik vart det tillatet Kr. 4,500. Det
rpystad 89 imot. Jaaboek talad fyr. Det var
saae Leerarar ved Universitetet her, sagde han,
mot i andre Land. J Tyskland var det soleids
21 Universitet med 2041 Lærarar, og Jamnen
vart soleids 97 Lærarar fyr kvart. J Austrik
Ungarn var det 10 Universitet og 108 Lærarar
ved kvart, men me hev berre eit Universitet og
berre 51 Professorar og 13 andre Leerarar· Han
vilde vera med og hjelpa Universitetet og Viten-
skapen i alt, han kunde. — Vegnemndi hadde
viljat, at det skulde byggjast ein Veg yoer Fjellet
fraa Skiaaker i Gudbrandsdalen til Uppstryii i
Nordfjord, soin skulde vera 4 Meter breid. Kapt·
Gregersen fyreslog, at Vegen berre skulde vera
272 Meter breid, og soleids vart det og vedteket.
Krigetc i Afghanistan ser ut til aa spenna
i att. Soleids hev General Stewart havt ein
Samansteiyt 15,000 Mann sprengde mot honom,
men dei vart kastad tilbaka og misste 1000 Liv,
av Engelsmenneriie vart det drepet 17 og saarat 115·
Eit aalmcuntThcologntotc vart haldi igaar
Kveld fyr aa umhandla ein Svknad til Universite-
tet, um dei kunde syta for, at det kunde baldast
Fyrelesningar yoer norske Bygdemaal for Prestenini,
so dei kann fylla dei Kravi, som no Skuleii krev
av Prestarne, etter den Tilfetningi, at Lærararne
skal bruka Bondemaalet aat Borni sine. Sokna-
den vart forkastat. 33 var imot, 25 for, men
mange fleire var samde um Saki, men gjekk ikkje
med av andre Hensyn-
Flsr Piokdareit Arnc Kultcrstad hev det ny-
leg voret innsendt 2 Sokningar, um at han skulde
sleppa laas, daa han alt hev setet fast i 20 Aar-
Men Hpgsterett hev avstillt Søknaden.
Universitetet, Stokthingct, Handelsmanns-
og Sjiimannslagi hev sendt Lykkynskjingar tilNor-
denskjold·
J Vestfossc11, som er mest som ein liten By,
so tettbygd, millom Drainmen og Kongsberg, hev
det voret ein foel Lauseld. Mest alle Smaahust
der brann upp, daa det var slik ein strid Vind,
men Kyrkja og Jarnvegshusi vart reddad. 700
Menneskji er husville. Amtmannen hev disyr sendt
Mat og Klæde, Tjeld og dilikt upp til dei.
Til Amcrikn er det mange herifraa Landet,
som reiser iaar, nei: fraa Sverike er det endaa
fleire. Det er mange fraa Tpskland au. Berre
paa ei Vika i Nars Maanad iaar kom det 2375
fleire til Newyork, enn det kom i heile Mars ifjor.
Sidan den 1ste Januar, og til 27de Mars hev det
stiget i Land 35,000, og det er paa Lag «dubbelt
sTomykje, som det hellest plagar koma til same
idi. ·
Rtsp11r.
Det var eiugong eiii Hund, svm beit ein Mann i
Leggenz Maanen sette inn til ein Kaupmami og sagde,
det var hans Hu11d, som hadde bitet han. Kaupmannen
var rcedd, haii skulde koma til aa bpta, og sagde: Fyr
det fyrste er Hunden min so godt upplierd, at han aldr
kunne verci so uvyrden og bita nokon i Leggen; fvr det
andre er hati blind og kann inkje sjaa aa bita; fhr det
tridje, endaa um han kunne sjaa aa bita, kunne haninkje
koma av Flekken, daa han er reint lam. Fyr det fjorde er han
reifit tannlaus. Fyr det femte dpydde Hunden min fyr
eit halvt Aar sidan« Fyr det sette hev eg aldri havt
Hrind.
Tvo Karar-, som hadde voret i Utlandet, kom i Ord-
strid um ei viss Giita i ein viss By og kunde ikkje verda
samde. Den eine Karen sphrr daa holder koasst: ,,Kor
mange Gonger heve du voret i den Byen?«
,,Berre ein Gong,« svarade hin spaklegare· .,,Berre
ein Goiig ?«« tok hin i med hpgt Mcele, »og du vil halda
paa ditt? Eg heoe voret der minst seks Gonger, og difyre
fcer eg fulla hava betre Greida paa den Tingen-«
,,Nei,« soarade hin,« eg tenkjer eg lyt vita det best
lika vel.«
,,Korleide-3 kann slikt rima seg daa?« ,,Ja1c, ser
du, den Gongen, eg var i den Byen, var eg der i
aatte Aiir."
Professor X. gjekk og dreiv uppi Slottsparken; so
mittte haii ein Bonde, som han kjende fraa sine Stu-
denterdagar. Desse tvo kom daa i Samtal. ,,Men
kaa hev det vorte av deg no daa?« spurde Bonden.
,,Aa, nu er jeg Professor i Lovkyndighed,« svarad X.
,,Ki:a er det for Slag?« spurde Bonden. ,,Jo, ser du
— jeg lærer op Folk til Sagfprere, Futer, Skrivere og
saadan noget.« »Ja, men kvisyr i Jpsses Namn gjer
du det daa?« — spurde Vondeti·
ry Ugen-.
Notsk mkrllxeke » tsck sccycm
fklgs hjkr forfattaren (adr. Trondhjem). Pris inbuvds
50 øyro, (postpengar 55). For 2 kr. Gjerne
i frimerkje) 5 bgker frit- tilsendte. Fktes au h·jü
boklmndlarom i Kristiania, Herman-, Troudhjem.
Fedrahennen
til Amerika kostar: -
send kvar 14de Dag: Kr. 5«44 fhr Aaret;
send kvar Vika: —— — « 6«88 » —.
Kristinnin. Trykt i Ringvolds Boktrykkeri.
(Jernbanegata No. 6.)
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
