Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
. .—.———sktm———-————s»« fs—sssk———«
Fedraheimen
Eit Blad aat det norfltc tHvilket
———SSM——
Kjem ut kvar Laurdag.
t-
Pris fyr Fjordungaaret
tit-1,10 (= 33 szs med
Porto og alt. Betaling
fyreaat.
23pM
Lanrdag den 5tc Juni 1880.
——s Lysingar kostar 10 Ore
(Z ß) Petitlina, og daa 4dc Yl -
etter Maaten fyr større algo
Bokstavar.
Vor Grundlov en Kontrakt ——?««)
»Vor Grundlov en Kontrakt« du? Det har jeg
aldrig vidst«.
— Jeg vidste det ej heller, for forgangen,
jeg gik en Tur i Skogen, der gronnedes hver Kvist,
jeg saa udover Dalen Under Sangen, . ..
da hørte jeg det lydeligt .
som Tale Blad mod Blad,
da saa jeg det saa tydeligt
som Linjer i et Kvad:
den Slægt, som her tør nyde
Naturens Kraft og Pragt,
maa af dens Jordbiind skyde
som Vilje af en Pagt·
Vor Grundlov ersKontrakt med det Land, som er
vor Mor,
vort Odelsbrev til Hjcemmet her·i’—Nordeik.
Paa det vi gaar med Ære til Folkeraadets Bord
og bcenkes blandt de Frieste paa Jorden.
Da horer vi, det sagt er med
et Smil og noksaa kjækt:
vor Grundlori kun Kontrakt er med
en enkelt Maiid, en Slcegk,
vor Frihed ene stammer
sra Sverig og fra Vand-i) . ..
da ler vi, medens Flammer
fra Moders Øer gaa-
Nej, Loven er Kontrakt med alt Stort i Norges Land,
al Ære over Jorden fra de Gamle,
med Dalens hele Skjønhed, med Havet mod vor
Strand,
med Aanden, som kan Hjcerterne forsamle; —
med hende, som har baaret os
og tænkt os stolte, fri,
f med Slægten, som har kaaret os
og sat sit Værn deri,
med dem, som kommer efter
i Dommen oin vor Færd. «
Har den Kontrakt ej Kræfter,
er vi ej Landet vcerd.
Bjornstjerne Bjornson·
Sanktioncn cr negtad.
Den 29de Mai 1880 negtad Oskar
den 2dre aa godkjenna den 4Gonger ved-
tekne Storthingsavgjerdi um Riksraa-
darne i Thinget, tiltald til dette av hei-
le det norske Riksraadet, so nær som ein
Maan: Riksraad Johannesen.
s·t) A; »Verd Gang «
qesie) Utt. Ps1a, Karl Johans Fodestad.
Hermed hev MinisterietStang dømt seg sjølv,
historiskt, fyr all Tid-
Det hev lagt sin sanne Natur fram i Dagen
paa ein «Maate« som er syrgjeleg aa sjaa. Alle
veit fraa no av, at Storthinget i., sitt lange og
aalvorlege Motstand mot dette Styret hev havt
uendeleg Rett. Mot slike Styresmenn maatte
Folket verjast. Bakstrcevet og Forsvenskningsstræ-
vet vil enno vedkjenna seg Stangs Regjering, men
dermed gjera Domen yver henne dess tydelegare
og tyngre· Alle andre, konseroative som liberale,
veit no, det dei fyrr kanskje ikkje trudde. —
Stangs Styre hev med Ord og Gjerning
visst, at det ikkje trur seg bundet av Norigs
Grunnlog.
Det hev med Ord og Gjerning vist, at det
ikkje kjenner seg bundet av Folkets Vilje, kor
klaart og sterkt og loglegt han enn vert framsett,
og kor gode Grunnar han so hev fyr segl
Det hev med Ord og—— Gjerning vist, ·at det
berre bryr seg um eit: sin eigen jammerlege Klik-
politikk, som ho altso hev viljat misbruka si hoge
Stilling til aa gjenomsnra, like godt, anten Fol-
ket var mot elder med.
Og denne jainmerlige Klikpolitikkeii er den:
aa gjera det ·norske Folket um fraa sjolvstyrande
til kongestyrt og sraa Sjnlveigar til Husmanii.
Det vart sagt paa Gidsvoll i 1814, at Norig
burde ikkje vera Republikk; for Republikken forde
til eit av tvo: Anarki (S’tyreløysa) elder Olig-
arki (Faamannsstyre).
Norig fekk ikkje Republikk. Det fekk Konge-
døme under Vernadottarne. Kvat hev det ført
til? — Det kann sjaa ut til, at det skal søra, ikkje
til eit av too, men tilbaae too: til Oligarki og
Anarki.
Menn, som lett kann teljast, sit i denne Dag
inne med Magti·
liten Flokk —, Menn, som hev gjort seg upp ein
Doktrin, ein politisk Theori, som Folket sjolo hatar
ao all si Magt, men som dei like godt vil hava
fram, og som dei etter beste Magt styrer etter.’
Der hev me Oligarkiet. Og Maaten, dei no vil
fora sin Theori i Verk paa, ber, so vidt me kann
forstaa, ende uti Logloysa. Me hev vist det syrr:
Logi er ikkje Leg, naar ho ikkje foer gjelda so som
ho er sett; no vil desse Faamennerne ikkje eingong
vyrdaGrunnlogi som ho lyder. EiLogfortol-
king, som Folk ikkje eingong er samde um; som
etter det dei fleste meiner stend i rak Strid med
Logi som ho er, og som Folket i det heile ikkje
paa nokon Maate korkje kann elder vil godkjenna,
—- ei slik Fortolkniug skal no utan vidare gje-
Det er nokre Menn — ein’
vast til Grunnlog Gjeng det, so er me paa god
Veg. Farvcel til all Agt og Age fyr Log og Rett,
naar sjolve dei Styrande tek til aa gjera Kunster
med sjolve Grunnlogi! Farvcel til all Statsskikk og
all Statsorden, naar Riksens Forfatning ikkje skal
gjelda fyr meir enn koar juridisk Professorsjuridisk-
politiske Meiningart
Dette: aa vilja taka seg til det absolute
Beto. . . det er so reintgrovtl Kor uendeleg desse
Faamennerne maa vanvyrda Folket og Storthin-
get, naar dei kann vilja og vaaga slikt, to ert
imot det dei veit, at baade Folket og Thinget
oili Kvat er det, som skal gjelda i eit Land?
Kvat er Meiningsi med aa vera eit Statssam-
fund? Er det det, at eit halvt Tjug Juristar skal
kunna øva segi politisk Eksis? Er det det, at
den og den Mannen,»elder den og den vesle Klik-
ken synest Moro i aa gjenomfora det og det JnnfalletZ
Skal det ikkje vera Aaloor dette aa- hava ein
RiksskikkF Er det ein Blindebukkleik, der det berre
gjeld« um, koen som kann snyta den andre best og
gjera dei største Fantestykki? Er det ikkje so, at
naar eit Folk hev skipat seg til eit Samfund, so
er Samfundet Folket, og so er Folkeviljen Sam-
sundsoiljen? Elder er Samfundet berre aa likna
med ei Samanstiming paa Gata. der det kjem
farande eit Par Konstablar, som soingar med Lar-
ken og ropar »or Vegen! Plass fyr Kongen!’«? —
Dei Herrar av det Stangske Styret maa tru,
at Samfnndet ikkje er stort annat. »Folkeviljen« er
ikkje til fyr desse Folk. Dei gjeng berre der og
reknar yver, kor mykje dei kann vaaga, Kor mykje
kann me vaaga iSenn? Kann me vaaga aa blaasa
iein Adresse? Aaja. Kanii me vaaga det susoen-
sive Beto? Aaja· Kann me vaaga —; ja det
lyt me sjaa paa syrst ——; skulde det vera faarlegt?
cskulde dette »Thinget,« kunna reisa paa seg fyr
slikt ——? Aa nei! lat gaa! me tek det absolute
Beto. Dei finn seg i det. Dei gjer oss ingen-
ting. Me tek det! Makohel Plass fyr Kongen!
— Samfundet er ikkje Folket; Folket er berre
denne Hopen paa Gata, som Ein kann fara aat
med som Ein vil, berre Ein ikkje gjeng so vidt, at
Ein eggjar Flokken paa seg; —- Samfundet, det er
me; det er denne Kliken av — politiske Kon-
stablar·
Det absolute Veto er bygt paa den Læra, at
Forsatningi er ei Kontrakt millom Konge og
Folk. Men Forfatningi kann ikkje vera ei Kon-
trakt millom Konge og Folk, fyrdi Kongen — er
ingen annan Ting enn Folkets eigenRe-
præsentant, Framsynaren og kantingi av sjolve
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
