Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
104
Fedraheimen.
26de Juni 1880.
paa vanleg Norsk segja: Thinget av1880, er det,
som stend 1814 mest nær i Aand og i Kraft. At
Morgenbladet finn Riksthinget i 1814 fælt »radi-
kalt« —- vcel so radikalt som Thinget i 1880 ——,
det er naturlegtl Og det skal me merkja oss.
Fyrr Thinget sluttad, vart det lagt fram ein
heil Haug med Forslag til Grunnlogforandringar.
Serleg vart det lagt Merke til tvo Forslag, som
M. Birkeland lagde stam, det eine sraa Assessor
O. Løvenskiold, det andre sraa Skrivar Segelcke.
Lovenskiolds Forslag vil forandra 24 Paragraffar
og Segelckes vil forandra 25 Paragraffar i
Grunnlogi. Baae Forslagi gjeng ut paa aa gjera
Lagthinget um til eit Overhus (,,Tokammersystem««).
— Det er slike Folk, som kallar dei Liberale
for ,,Grunnlogstorm»arar«’. ·
Overhus og absolut Veto —— naar det kjem
inn, svert det ikkje stort att av ,,Aanden« sraa
1814. Den »Aand«; som daa vil liva i Grunn-
.logi, det vil vera — Aschehougs Aand.
— Her er og ein Ting aa leggja Merke til!
Naar vaare gamle ,,Grunnlogssforsvararar« skal sor-
andra Grnnnlogi, so sorandrar dei ikkje ein Para-
grasf elder tvo, men dei skriv um — heile Logi.
Skal deira sanne Tankar faa Uttrykk, so maa dei
gjera det paa den Maaten. Dei kann ikkje nogja
seg med »Modisikationer i enkelte Bestemmelser««z
dei legg inn ein ny Aand.
Dette viser, kor langt desse Menii med heile
siUppfatning stend utanfyr »Grunnlovens Aand«’,
Aanden sraa 1814.
Det er strenge Tider i Politikken vaar no;
men dette maatte koma. Den Stangske Politikken
maatte koyra Landet upp i slik ein Krisis tilslutt.
Men med eit godt Thing vil Krisen ikkje vera
saarleg. Krisen vil vera styrkjande. Normennerne
vil kunna samla seg til eitFolk paa den. Fredrik
Stang hev kanskje endaa havt sin »Mission«i
dette Folket. —-
Thinget av 1880 hev vaar Takk og vaar Til-
tru. Det lvar ,,vort Nodanker i Faren-3 Stund-«
Folket vil motast med sine Menn i stor og aalmenn
Gleda, og ein styrkt Samvilje vil veksa sram av
Motet.
Me vil heretter hava eit godt Thing
Scljord 12te Juni. Hr. Bladstyrarl Eg
hugsar so vel, kor harm Du var i Fjor, daa
Rvysterettssaki sall syr Stakkarsdomen vaar. No
tenkjer eg Du er velnøgd med Nordmennerne. Me
her i Fjellbygderne er det daa visst· J lang Tid
heve me gjenget med Hugverk fyr Fridomen vaar·l
17de Mai stod tne tvihugade og visste ikkje, umme
torde hissa Flagget upp i Toppen av Stongi»
Me gjorde det likavel, i gode Vaner. Og deivart
ikkje svikne· Daa me midt i Vika fekk høyra sraa
Tinget, at det stod sterkt og greidt, gjekk Bodi
som »Eld i turrt Graa-« Og i Dag-·Morgo, daa
me fekk Vissa fyr, at Tinget hadde gjort si Plikt,
vart det med oss som med Folket sramfyre Stor-
tingshuset, daa dei frcege Mennerne synte seg ——
mejubladl Kl. S i Kveld stemnde Menn og Kvin-
nur saman til Fest i Bjerge-Stova. Gjentur og
Gutar hadde kappadst um aa fletta Gikekransar
kring Bilceti av sleire av vaare Folkemenn i det
unge Noreg. Og ellest var Salen prydd med Laud,
Blomar og Flag. Etter »Norges Høitidsstund
er kommen,« talad O. Arvesen varmt og poetisk
um dei, som· hadde vartNoreg ned gjenomTiderne,
og utn korleids Landsens Menn hadde stadet Maal
i denne Vita.. Han minnte um Bjornsons sterke
Ord i desse Tider, og um Johan Sverdrup, som
her hadde gjenget i Brodden til Handling —:
»hvad Odin kvasder, hamrer Tor.« V. Ullmann
hadde iktje, det han vis-ste, voret so glad ved nokon
Gjerning i vaart Land som ved denne i sidste Vika.
sende ei sovori Adresse·
Han slo sterkt paa, at Ungdomen, som han vilde
ganga saman med, maatte vera fegen no. Det
samde Ungdomen aa taka imot detta Verjemaalet
med Takt til desse srihugade Mennertie, som her
kjempad so greidt fyr vaar Rett. Han let so Men-
nerne sara framum. Me skulde tøma Staupet
med ein god Lovnad fyr Noreg: me maatte syna
oss verde ein slik Hovding som Johan Sverdrup!
Og ,,en-n raar deiNordmenniNoreg,« so Henderne
er frie til Yrkjet Oddm. Vik talad syr Baard.
Hauglaud. Aasm. Graoe talad um Hugnaden av,
at Landet vardest so trufastz Arvesen talad syr"
Kvinna, som »sylgjer vaar Jdtrott med Smil og med
Kvad««, Ullmann um den Styrkjing, Fridomssaki
hadde fenget ved denne Sigeren. Bondeslokken ibaade
Sverik og Danmark vilde av den samla Styrke og
Von til Kampen syr Folkeretten. Kjetil Sakrisson
talad syr Stortingsinann Thomesen som Republi-
kanar. Kr. Forlaiid talad um den store Skule-
timen denne Vika var, — um korleids Handlingen
maatte kveikja upp Trui i og paa Folket; Oddm.
Vik fyr Nektor Sten, og um korleids den store
Tidi var god til samla Folket. Han trudde ikkje,
at den myrke Spaadomen hans Bisp Nikolas var
.so sann, som mange hadde viljat havt det til. Me
hadde mest maatt tru no, daa me høyrde det so
ofta, — ja stundom saag Dame, som bar i den-
Leidi, men den stygge Nissen var domd syr lange
Tider. Helge Eyvindsontalad fyr Thommessem Sty-
raren av ,,Verdens Gang-« Leerar KnutRangsceter
(fraa Namdalen) syr det sunanfjellske Noreg og Hag-
skulen« Lærar Mads Voyeseii (fraa Numedal)
syr Arveseti og Ullmannz han hadde funnet utru-
leg rnykje nytt ved denne Skulen. Hagskuleloerar
Grvnvald Nilsen (fraa Fyeii, Danmark) var glad
at han kom til Noreg i slik ei Tid. Kristen Kold
hadde sagt eit Ord, som han trudde var Sanning:
»skal du rett faa kjenua Folk, maa du sjaa dei harme,
glade eldersorgfulle". Han haddesyrstfunnetsJiords
mennerne kokande harme, sidan glade, oq det han
hadde set, gjorde honoin godt. » Meri han hadde
den Skori i Gleda, at hans eiget Folk sat i Sorg
fyr Fridomen i det indre og ytre· Han fortalde
sleire Sogur sraa Sudjylland, som han nett kom
sraa, um korleids Suti der skilde millom Truskap
og Svik, Mod og Roeddhug, og um korleids mange
der jaint og stødt siktad fyr sine danske Kjenslur.
Arvesen talad fyr »Kongedømet og det absolute
Veto«’, men han nieinte daa det Kongedomet, som
sat i sjolve Folket, Hogsiiidet der, og Neiretten
mot Trældorn og Svik. Olav Sveinssoti talad
um Merkjemaanaden Juni. Fyrr hadde Vinden
blaaset sraa Aust mykje, men me stod vistiVedr-
byte, me vilde saa meir V est an vind no heretter. —-
Dette scer vera nok; men det var fleire Talar endaa-
Eg heve snaudt voret med paa notoit Fest,
der alle heve varet so samde og Hagen so uop-
glvdd. Aldri heve eg hoyrt Fedralandssongarne
vaare songne med slik Eld og Glod. Me stildest
fyrst seint med: »Leve Noreg!« Daa me kom
utanfyre ropad me: ,,Leve Johan Sverdrupl« og
med Song gjekk kvar til seg.
Oddmund Vif.
Haddc Thingct drygt lenger med Riksraads-
saki, so hadde det fenget fleire »Adressor«. Her
er eit Brev sraa Vinje i Telemarki, som gjev eit
Fyresviv um dette: ·
»Sundagjen den M hadde me eit litet Folke-
mote, slik det var, her i Vinje. Me hadde fenget
Brev fraa Seljord maavita, um, at dei paa Folke-
hvgskulen der sende eit Skriv til Storthingsmennerne
sraa dettiAmtet fyr aa minne dei om deira Skyldna
i Statsraadspursmaalet Det var faa elderingjen
frilyndt Mann her i Vinje, som -inkje trudde,
at denna Sakji var i gode Hendar, og derfor kvakk
me litt, naar me hoyrde, at Folk i andre Bygdar
Dei maatte altso tvila.
So fekk me istand eitlitetFolkemete i eiHast
og hadde Spursinaale paa Vangji. Etter Fyridotne
sraa Seljord gjorde me daa au ei Adresse, eslat
aa sendast til »Verdens Gang«’. Men nettupp som
denna skulde sendast, fekk me sjaa i Avisurne, at
det kom til aa verta forseint, og at det vonleg
ingjen Faure var med Sakji hell, og derfyr
gjorde me det ut so, at Adressa vaar inkje skulde sen-
dast. No sender eg henne til Deg, kjære ,,Fedra- ·
’vil han strakst leggja det ned.
heimen,«"«) for aa syne at Folkeviljen stend fast
paa den Kanten, at det kongelege Veto inlje skal
godkjennast, avdi det er kji til. Vist var det kji
mange, som skreiv under her; men naar eg reiknar
alle dei, som inkje fekk Tilsare til aa skrive under,
og i det heile alle dei, som var med om Sakji,
so skulde det ikkje ha vorte saae-«
A. S.
-«·) Adressen, som me dessverre ikkjefirr Roiii til aa taka
inn, bed Bratsberg Thingmenn i sterke aa aalvor-
lege Ord aa iktje »svikta Folkets Sak« elder »vera
med paa aa vydeleggja vaar Forfatning ognedcrvde
Fridom.« Vlaost·
Rispitr.
Ei Trollkjering skulde til Hektelfjell so svint· So sa
ho til Tenestgjentm »No skal du kinna og hava Sineret
ferdugt til eg kjem att, og so tek du tri Skaaler med
Vatn og hev ned i Kinna, og du maa nvyte degi for eg
er ’kji lengje burte« ,,Te so stor Kopp munar visstikkje
3 Skaaler,« tenkte Gjenta, ,,Kinna er mest tom; er Vak-
net til nokon Nytte, so lyt det visst meir till« Ja, ho
so gjorde, og so tok ho til aa kinna· Men daa var det
ikkje lengje fyrr den vesle Rjomen aukadz det var snart
so han flaut yver Kinna. Ho auste uppi andre Kjerald
og tok til aa kinna att; men det vart verre og ikkje betre.
Gjenta vart reint ille stellt; for Rjomen flaut utyver
heile Gulvet. Daa Trollkjeringi kom att og fekk sjaa dette,
vart ho vond ogsagde: »Hossi hev du fare aat? hev du
havt meir Vatn hell du sille uppiKinnaZ« ,,Ja, eg hadde
uppisjau Skaaler,« sa Gjenta. »Du ha daa havt nok mce
Rjomeii fraa tri Prestegjeld, um iktjefraa sjau, veit cgl«
sa Trollkjeringi.
(Fraa Heydalsmo ved T. 0.)
Lysingao
J »Fedraheimens« Expedition kjøbes et
Exemplar af de 2 første Udgaver af »Norske Viser
og Stev", samt as første Udgave afSymra· Lige-
saa kjøbes eet Exemplar af hvad der er udkommet
afBladet »Heimhug« samt as ,,Finmarkingen«, hvis
denne sidste er skreven paa Landsmaal eller Bi)gde-
maal.·· Fald Abonnementspris betales, for Symra,
om forlange-Z, dobbelt, og for Viser og Stev halv-
anden Bogladepris. En Bogsamler.
Fraa Utgjev arcn.
Hr. Kaad. Kr. Olsen (Utgjevar av ȯstlandsk
Tidende« og »Nordmanden«) vil sraa 1ste Juli
d. A. taka Forlaget av »Fedraheimen,« som altso
heretter fcer sin Ekspeditioii i Frcdriksstad.
Dersom Maalmennerne no steller seg nokon-
lunde vitugt, vil hermed «Fedraheimen« vera trygg.
Men dei scer minnast, at eit Maalblad liver ikkje
meir enn andre Blad av gode Ynskje og venlege
Helsingar; det liver av Tingarar, som —— betalllk.
Hr. Kr. Olsen vil halda gloggtBok yrer sine
Og so snarthan ser, at Bladet ikkje ber seg,
Eit Maalblad maa
og skalbera seg no; det vil vera ceveleg Skam
av Maalmennerne aa krevja, at Folk skal halda paa
i all Tid aa »ofra seg« for deira Skuld. —-
Bladstyret vert, allvisst for det syrste, det
same som fyrr. Brev til Redaktionen maa altso
framleides sendast med Paaskrift: ,,Fedrahei-
mens Redaktion, .K««risticllliti.«
Men Tingarbrev og alt, som hayrerinn under
Ekspeditionen, vert heretter sendt med Utskrist:
»Til ,,Fedtaheimens ,,Ekspedition, Frcdriks-
talt.«
s Bladpingarne sor 3die og 4de Kvartalbar
sendast no strakst. Og sendast altso til den
nye Ekspeditionen i Frrdticsstad.
Folk.
Kristiatia. Trykt i Ringvolds Boktrykkeri
(Jernbanegata No. 6.)
s 7«s—»» Vsppspssp skkcqsosr « «
: sess .——»;«.«-·k·—»—s·kc7-ks . . » .·
— .f-.-.-» -«-:.—«q-«-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
