Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
chef«— .—. ..-,»,7..f-77-
Fedraheimea
Pris syt- Fjordnugaatet Kr. l.l()
tned Porto og alt. Betaling stttieaat.
Gii Mad aai dei uorllte Folket
Lysingar kostar 10 Olie Petitlitta,
og daa ettek Maateu fhr større Bokstavar.
CLaurdaqgfden24de·xsuk·i1880.
4. Aarg;
Det suspeustve Beto.
H. Bentsett, J. Steett m. fl. hev sett fratn
Forslag um, at Kongen stal hava suspensivt
Veto i Grunttlogsaker·
Etter den nvate Nikstauken er det so, at Fol-
ket, det «sttvertene« Folk, sjoltt og aaleine gjev og
sorandrat Grnnulogjerne sine. Dette maa og vera
det einasie rette, av di det er Folket, som er
Samfundet
No er det sannt, at det bet- ikkje vera for
lett aa faa umgjotit ei Grunnlog Grunnlogi
skal vera det, sont stend, allvist i dei store Drag.
Ho maa ikkje stista for tidt, so sannt det skal verta
jamn og stod lltvikling
Men ho maa helder ikkje innebhggjastso stetikt
at ho stengjer reint av for Utviklingi Det ntaa
vera so, at ho kann umgjerast, tnett iklje fyrr det
er vist, at Folket i fnllt Aalvor vil det.
Dist vilde- eiter dette vera det rettaste, at
Grttunlogfotiandtiingatne hjaa oss gjetk for seg paa
den Maaten sont det er sastsettidett franske Glimm-
logi av 1791 eldeti i dett spanske av 181i2. Altsm
anten so, at det vert valt eit serskilt «Revisi-»·
onsraad"’, ihopsett av Storthinget og desutan no-
kre serskilt valde Memt, som moter upp til visse
Tider for aa gjenomsjaa og i Tilfelle ntngjera
Grttnglogi; elder so, at Storthinget» naar eit
Grnnnlogfvrslag er framsett, seer setskilt Fnll-
magt av Veljararne til aa taka dette Forslaget
foti seg til Drhsting og Avgjerd.
Dette vilde etter Grnnnatitte(principielt)
vera det rette.
Men det er ikkje altid, Politikkestt held seg
strengt til Logikken. iEitt kan sextjm at desse Maa-
tarne er vtel tnngvinnte og mindre vraktiske. Det -
lettvitmaste er, at Grunnlogsotislag naar dei shtsst er
komne so langt, at dei kann verta sotisegtekue« vert
ntedstelte paa Lag sont andre Forslag. Det mest
praktiske er, at dei gjeug sante Vegen, gjettottt dei
same For-mente som Logjetitte hellest. Det vil so
gjerne draga den Vegett lifevtel, gjeuom Ledtekt og
Vane. Og det sttspensive Beto hev itkje stott aa
segja i Piinsipet: det snspettsive Veto er berte ei
av dei Former ne, ei Log maa gaa igjenvttt, fhrr
ho vetit Log; men det et Storthinget, som —
gjenom desse eFormerne ——lteo Lovgjevttings-
magti like godt
Men her er det ein Tittg. som Thinget ikkje
maa gloyma.
Dersom Thinget innfoter det suspensive Beto,
sv innforeti det eitt Tittg, sont- det veit at Mis-
’thinget paa Cidsvoll ikkje vilde hava Det var
framme eit Forslag paa Eidsvoll nm, at Kongen
stttlde hava suspenfivt Beto; men dette Forslaget
sagde Riksthinget Nei til. Dei var stoe i Grttmt-
attle desse Gamlekararue Men istadenfor Veiv,
og istadenfor serskilt «Nevistottsraad», sette dei inn
nokot annat, som skulde vera fullt so godt til
aa hindra for store og ltraae Umkontplingar; dei
sette inn i § 112 den Forskrift, at dei Forandrin-
garue, som vart gjorde i Grnnnlogi, maatte ikkje
« - - « « . .-. »VM«VVV»—MV—«W«»—««-,Æ–J.— .W«.«-»-—–-MW»W ,«.»-«-,—«-—-»—–W»«M—sp-AM»M
vera i Strid med «Grttndlovens Aand«, «Grnnd-
lovens Prineiper", men berre vera «Modifikationer
i enkelte Bestentmelser«.
Dette meittte Eidsvollststeunerne var fnllgod
Trhgn for ei iamn og sto og konservativ Utvik-
ling; naar so dei Formerne, §« 112 hellest fastset,
og vakt ltrukte, so trongst det ikkje sleire «Kau-
telar".
Riksthinget vilde ikkje hava fleirel
Skulde det vetia endaa fleite Steugje for Grunn-
logforandringati, so vilde Utviklingi verta altfor
sterkt tyngdz Grnnnlogi kttndesi dei skiftande Ti-
der verta so stiv og trong, at ho ikkje lenger havde
til Liv og Tilstattd, og det kuttde avla mhkje’ vertie
.Utnkomplingar og Untkast enn dei, sont Ein med
sitte «Kautelati« vilde hindra.
Me true, at Niksthinget hadde Rett i dette,
Og det er det, Thittget no bør minnast.
Jnnforer dei Beto, so maa dei sam-
stnndes taka nt det,sontRiksthinget sette
intt istadcnfor Beto; gjer dei ikkje det, so gjer
dei nokot, sont dei veit er i Sttid med «Grnmt-
lovetts Aand"
Skal det verta so, at 1).·c»maa berre visse–
mindre Ting i Grnnnlogi brigdast, 2) maa
dette gjerast paa ein slik Magte, at det vetit heile
3 Aar millom at Framlaget vert framsett og til
det vert druft, 3) krevst det 2j3 Fleirtal, og so til-
slutt kjetn 4) det suspensive Beto, sont kann ut-
drygja Vedtaket endaa i 6 Aar; — skal det verta
so, og me dertil minnst, at det gjerna tek heile
og ihalve Mannsaldrar, fhrr Eitt i dette knuser-
vative Landet kann vinna fram til 2’3 Fleirtal,
endaa nm Kravet paa Forandring er nokso aal-
ment, — so vert Giumtlogi so ittnetttued og stiv,
at ho knapt lenger kann halda Fylgje med Utvik-
lingi· Og det kantt verta eitt speleg Tittg Det
var ikkje so, iennerne paa Eidsvoll vilde
hava det. · ·
Hjatitcsttkk
aat vaarc politiste Faristrarar.
Aa Gudfkjelov, at nte itkje er sont annat Folk!
Me. korkje lyg elder agiteratk elder er Partimenn
elder er som den «Verdens Gang«» som der stend;
men me ei’ lIra Folk og Heidersmenn og Sam-
sundsstottnr alle ihop, og me gjer ingentittg, som
ikkje vert rost og samthkt av baade Prestati og
Vispar.
Me lhg ikkje — utau paa vaare Motftanda-
rar; tne agiterar ikkje —- tttan naar det trengft.
Og daa agitetiar me i Gttds Namn og brukar Pre-
stati og andre heilage Mettn til vaare Ærendsvei-
· uar. Og aldri er me med i nokvt Patiti—1ttatt
i det, som strider for den gode Sak; mett den gode
Sat, det er vaar Suk det. Aa, for Gudsfttglar
me er, og Fagnadfolk reint!
Me er Guds utvalde Sttidsmeun3 hans Kor-
kja sthd nte av all Magt, og ute bukkarog bohgjer
oss i alle vaate Blad for honom og Kristtts, an-
» og Pengemagti.
lege Vit:
«» V-« »-«-» «—»»—»«
ten nie no trur paa dei elder ikkje· Me gjeo Beti-
gar til alle gndelege Basarar, Missionar og Stif-
tingatiz me, osrari i tusundvis til dei Bladi, som
arbeider for den gode Sakz men dei Radikale er
nte etter sont Kleggen, dei Radikale, som vil riva
ned baade« Guds Hrts og Statigs Taburettar, og
me baktalar dei og spottar dei og ltrukar all vaar
Magt til aa gjem-dei vondt.- Og Pøbelett, dei
Smaae og Arme og «Vesiddelsesløse" idenne Vei-di,
dei arbeider me·tt·ttsast paa aa· halda nede, so dei
ikkje skal arbeida seg upp og faa sinRettz for koti
· skulde det gaa med oss og med Kongeti og med
Vaarherre sjølo, dersom ikkje me raadde iLandet,
— me, dei Rike og Megtige, nte som hen-Pengar
og Moral?!
Ja, godt og væl, at tne ikkje er som annat
Folk! Me korkje lyg eldet agiterar elder er Par-
timenn elder et sotn «Verdens Gang ;" ikkjeeingong
«Aftenposten« er som ,·,Verdens Gang!·’ Aa, maatte
han som nte hjelper so trnfast i den store Striden
mot Vantro og Gttdlohsa, —- ntaatte hatt hava «
eit lite Auga med «Verdens Gangl« og med den
«lavet«e Pressei» Maatte han passa det so, at dei-
radikale Bladi ikkje fekk for mangeTingarae eldeti
for mange Lysingar« men at vaatie Blad fekk det
alt ihopl Daa skulde me endaa trufastare hjelita
og verja honom, og kunde me, so skulde nte byg-
gja honotn Kytikjnr i kvar Gata og kvar Grend,
og uppretta tusnnd nye Prestekall til hans Mit-al
— For me et hans Menn; dei Rike og Megtige,
me, som hev det godt paa; siotdi, me, som er mo-
talske og sine og sotn hev Gnllstas paa Kjolen og
som aldri blandar oss i Lag med Tollarat« og
Syndarar, me er hans Vetter og Verjatsati; men
dei Radikale, dei vil ohdeleggja baade Guds Magt
Amenl VlL
Ktntuskapett vant-.
(Fratnhald)·
Det er Vitenskapen, som forklarar ,,Kjettsktt-
pen« til «Kunnskap«.
Vitenskapen gjeng sattte Vegen sont det natur-
fraa dett store, ville Natursamanheng
gjenom Utskiljing og Ordning til ein klaaratie og
meir gjenomlyst Tantesamanheng; men han gjettg
Vegett» paa ein attttanMaate. . Det natttrlekte
Vit· «lærer« ntckn aa vita av det, ntan aa teukja
paa det, og det vert daa derefter: ttklart og paa
eitRaam; Ciin veitvikkjesjolv Greida paa sin eigen
Kuunskap; men Vitenskapen lærer med sttllt og
klaart Medvit: veit, at han vil leera, veit, at han
lavet-; veit, kva Maate han leet-et paa, Reg-
larne, han gjeng fram etter og Gru nnat ne han
byggjet paa; difor veit han og altid, kor ut hk 1e
han veit, og kann skilja klaart millom det,·-som
han veit og det, sont hatt ikkje veit, milldm det,
som han er stod paa, og det, som han berre ten-
kjer seg til elder trur. Det er dette klaare Med-
vit, denne faste, gjenomtenkte Frantgangsmaaten
og denne gjenotnfotide Kontrol med seg sjolv, som
-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
