Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Pris for Fjerduugaaret Kr. 1.10
med Porto og alt. Betaling fyreaal.
Gii Mad aai’ ciei norslie Folket.
edraheimen.
Lysingar kostar 10 Ore Petitli11a,
og daa etter Maaten fyr større Bokstavar.
No. 34.
W–-»–-(«-»—.-»-—«.–«M M––.- - .-.–M»-.-«—-.-«»—.»V»—-V
Fraa Amerika.
(Slutten).
Borgarmeifteren i Byen vaar var lieden um
aa vera med i Motet, men hadde fengetBodet for
seint, fo haii var bunden av andre Ting den Da-
gen og kunde ikkje koma· Men han hadde sent
eit Svarbrev til Motestyret, som vart upplesets,
og sont eg her skal gjeva nokre Setningar av i
Umskrift.·
" «—— — Lat meg faa segja Takk for Junij-
dingi, og lat meg med det sanie faa uttala min
varme og hjartelege Medhug for alle dei Folk, som
vert sttjrde av slike Herrar — dei vere kven dei
vil —« som ikkje godkjenuer og sull-vyrder kvart
Folks utedfodde Rett til Sjolvstyre i deri fnllaste,
vidaste, mest umfatande Meining av Ordet. Den
Sali, som det serlegt gjeld her i Floken millom
Koiig Oskar og hans Undergjevne, er eg vistnok
ikkje inne i; men Livskomisla og Lesning hev gjort
det for meg til ei avgjord og ·uvikkelig Sanning,
at det, som den store Folkemengdi domer, vanleg
er sannt og rett i alle Maatar» (»my ljfe expe—
tjener-. nud 1seading. has iirmly tixed iii nys
miitcl the feiet that the verdict of the masses
js usuttlly ’t1sue ond righteous altogetlier"’).
Forsamlingi til Johan Sverdrup, Hovdingeti
i den liberale Fi)lking, vedtok desntan ei Adresse,
som skulde sendast til honom og til ,,Tagbl.« og
»Verdens Gang;«« Adressri lyder so: «
«Tusinder af Mile ligger mellem os og vort
dyrebare Fædreland, Aar og Aartier er gaaet, siden
de fleste af os forlod det; men Mindet om det
lever endnu friskt i vort Bryst, og vort Hjerte
slaar varmt as Ønsker for dets Held. Hver Sorg
der hjemme smerter os, hver Glæde finder Gjerr-
klang i vor Barn1, og selv Borgere af Verdens
frieste Stat, ligger Fædrelandets Frihed og Selv-
stændighed os alle inderlig nær. Det er derfor, de
sidste Tiders Begivenheder i Norge har vakt saa-
dan Bevægelse iblandt os. Vi har seet vort Fæ-
drelands Frihed trues af Kongemagten, men vi har
ogsaa fra vort fjerne Hjeni herover været Vidne
til, hvorledes Norges kaariie Mænd med Fasthed og
Mod har hævdet det norske Folks Selvstændighed
og Selvbestemmelsesret Det har gjældt og gjæl-
der endnu, om en Konge og hans Ministre skal
kunne trodse Folkeviljen, om det norfke Storthing
ikke selv skal raade over det norske Folks Grund-
lov, og det er saaledes Fredrelandets Frihed, som
virkelig staar paa Spil. Vore Brødre i Hjemmet
sorestaar der en seig og kanske tung Kamp, og det
er for at vise vor Deltagelse for dem i denne,
for at styrke dem ved Forsikringen om, at vore
Ønsker og Tanker følger dem, og at vi sorstaar,
hvad der kjcenipes om, at vi her er komne sammen.
Det er en Trang for os at udtale dette, og vi foler
tillige, at det frihedselskende norske Folk vil sor-
staa vore Følelser og modtage denne Hilsen med
samme varme Hjertelag som vi sender den."
Det vart udgjort, at Adressa og skulde sen-
·dast til Jaabcek og til Skrivasr Thomesen, fordi
SLaurdag den«21de Fingust1880.
.-«.«-—.-.-x« -.-«–»V
dei var dei fyrstes, som iNorigs Thing sagde seg aa
vera Republikanarar. Tvo av dei Songarne, som
vart songue iMotet,Schwachs-Flagsoiig og Bjornsons
Fedrelandsfong, var tryktepaa eit Blad, som vart
nmdelt til Forsamlingi. Yver stod det norske Vaa-
penmerket, Looa med Okstz men Kruna var —
burtel Det var eit Viiik uni kva Leid vaare Yn-
skje gjekkir «Hml« segjer du væl, gode Lesar,
desse Amerikanarar ’—!«
Naar me samlad oss saman og vedtok’ ei slik
Adresse, so varxdet ikkje fordi ine trudde, at dette
skulde hava nokor sers Vigt, men det var fordi
me gjerna vilde vera med, fne og. Kunde det des-
utan hjelpa til med aa knyta Vandet fastare mil-
lom Frendarne paa baae Sidur av Havet, fremja
ei rikare Utbyting av· Tankar og ei sterkare gjeii-
sidig Paaverkning,so saag me det meir enn gjerna.
At Bakstrcevarflokken vil protia aa gjera Gjem av
det heile, ja kanskje brnka det til Vaapen motFol-
kepartiet, er rimelegt nok; meii det vil vcel lite
hjelpa« Det bør hngsa, atTankarne kann fengja,·
og at Norig, vcel etterset, stend i ikkje liten aan-
deleg Samanheng med Amerika. · Og Regjeritigi
kunde ikkje hava vondt ao aa leggja nokot meir
Merke til deii amerikanske·Retniblikkeii, so slap ho
kanskje aa gjera slike Mistak, so snart ho nemnde
Amerika, som ho gjorde no i Jnnstillingiumiltiks-
raadssaki· Og ho kunde kanskje koma til aa for-
staa litt av det, som andre Folk veit for lengje
sidan: at ein livande, aalmenn Folkevilje heo
mange Gongermeir aa segja enn alt det, som
Paragrafhokerar kann sitja og lirceda ut paa sine
Kott og Kontor millom lærd Dumma og gamle
Foliautar. Ho kunde koma til aa forstaa, kva det
kann hava paa seg, naar dei norske Bonderne ut-
yver Landet, arge og leide av ei Negjering, som
brukar si juridiske Magt til berre aa stengja for
Folkeviljeii og den politiske Utvikling, —— naar dei
fæ1· Vreti etter Brev fraa Amerika, fulle av repu-
blikansk Frihiig og heit Harm mot alt Magt-Mis-
liruk, gjenomglodde av dei JamlikskaPs-Tankar,
som her hev vnanet slik Magt, og som i Royndi
er Grunlaget for all sann politisk Fridom. —
Den frie amerikanske Republikkeu hev no stadet
uvikkeleg i 100 Aar, og hev yvervunnet Stoytar,
som vilde ha nydelagt ein kraftlaus Stat; men
han stend sriare og lnkkelegare no enn nokotsinn,
veks meir og meir i Sliikdom, Dugleik og Kraft,
og er eit livande Vitiie um, at Fridomen ikkje
berre er ein Draum, men kanii gjenomforaft. Og
Royndomen er no det, som hev mest Magt med
Folk. Det tamt vera mangt og mykje her og, som
ikkje er som det skal vera. Men det skal ingen
tru; at det er so galt som Morgenbladet fortel.
For det er let nok aa faa alt til aa sjaa svart
ut, naar Eiii tigjer med det gode, men fortel alt
det voude, baade det som er og det som Reglesme-
dar kann ditto, og det er den Stikken, Morgen-
bladet brukar« naar det talar um Amerika. Dris-
ntau er det ikkje onnorleids her enn andre Stader
i Verdi: at det, som rangt er, kann rettast, og det,
som er nheilt, kann bøiast» —
· 4. Aarg. .
·Amerika er ungt: det er upvgangende Sol
enno her.» Um oss norske kan Eiii segja det same.
Med alt det Stræv·s me heo for aa vinna oss fast
Fat-i Landet — den som ikkje vil strceoa’ hardt
og modsamt dei fyrste 10 Aari her, borikkje koma
——, finn me oss endaa væl under denne gjenotn-
førde Fridom og Janilikfkaii» Det er ingeniing,
som kan gjera ein norsk Anierikanar meir heit«entt
naar hait minuest den innsnorde Aand i Norig.
Motsetningier for sterk.» Men just difor ser haii
og med Gleda paa, at Bonden og Arbeidsmannen
iiNorig kavar seg meir og meir fram. Kann No-
rig eingong naa so langt, at det vert heilt sritt,
ikkje berre i Form, men i Aand, og so langt, at
koar cerleg Mann vert heiltupp jamgod med alle
andre, ikkje berre for Logi, men i Livet — for ei
Forandring !
Desverre, det er langt fram· Ve1«ft av alt er
dette, som eg fyrr hev nemnt, at visse Folk der
heime arbeider paa aa gjera Fridomstankarne mis-
tenkte fraa kristelegt Standpuiikt. Hers kunde
dei og læra mytje av Amerika. J Amerika er
Folkefuvercenifeten innsett i siu fulle Rett. Men
det vert nok ikkje lum, atKristendmneu fyrst taper
si Magt hver-Folket! .
· Egil Elda.
Jodarne i Frankfurt.
lEtter eit Breis til Bergisiis Aftenblad).
(Slntteu).
Forutan voii Erlanger er der ogso andre Hils,
som ikkje heve den Hugnaden at dei stend hogt
hjaa Rotschildarne, fyrst og fremst daa L. A.
HahmFirmaet hans heiter no ,,Dentsche Effecten-
und Weehselbank«. Hahn-5)·ian1net er helder ikkje
so ovgamalt i Bø·rs-Soga. For 50 Aar sidan var
Hahii Vekslemeklar’ i Teneste hjaaHaussen Jdag
hoyrer Slekti hans til Million-Eigararne, og den
Banken, han heve fenge i Stand retter Armarne
sine ut yver heile Sudtyskland Han gjev kvar
Dag ut eit Borsbladi 2000 Ekspll. ved Lag, og heve,
kann ein veta, som dei andre store Hust, Hopheiig
med ymse Blad. So er eiik av tararne paa
Bank-Kautoret Medhjelpar hjaa Styraren ar)
»Frankfurter· Zeitung«, Sonnemann, som ogso er-
Jode (om honom sidan).’
Medan desse store Baulhusi mest berre heve
drive Handel med Rikspapir, amerikanske Gjelds-
brev (l)o11ds) (desse skal dei hava havt mykje av),
Bygging av Jaruveger og Grnnnlegging av Ban-«
kar, som det no mykje heve vore so som so’ med,
so er det eit anna Hos-, som heve vore etter Skil-
lingarne til Fattigmann og meste Parte11" gjort
seg rikt med di. Det var Alsbert von Reinach,
og Maaten han brnka, var Lutbrevi. Medan von
Reinach, den belgiske Generalkonsulen, dreiv det i
det store, hadde Huset hver heile Landet einFlaum
med Ombodsmenner, som fekk Papiri ned i dei
ymfe Greiner av det lægre Folket. Det vart sam-
vel stelt til Bankar berre til aa faa denne Braa-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
