Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
30te thober -1880.
Jedtaheimem
175
bjorn sette paa dei tvo Mennerne hans Torarin,
og det bar til med ei fElande Slaasting Med
denne Striden gjekk det so, at Torarin hogg Beinet
av paii Tore, paa det digraste av Tjukkleggem og
drap baade tvo, som var med han. Hallstein fall
syr Alvgeir og var saarad til Ulivs. Men daa
Torarin vart laas, remde Odd Katlason og tvo
Mannz han var itikje saarad, for det beit inkje
Vaapen paii hast. Alle hine Menuerne hans Tor-
bjorii laag etter, og baade Drengerne hans Torarin
var og drepne. Torariii og Alvgeir tok daii Hestarne
til Torbjern og hine og reid dei heim, og daa
saag dei, Nagle slaug den øvre Vegeii upp i Lidi.
Og daa dei kom paa Tunet, saag dei, at Nagle
var komen fram um Gjerdet og tok Vegeic inn
lil Bulandshovde (eit Fjell), og der fann han tvo
av Trælar11e hans Torarin, som dreiv Sander
fraa Fjellet. Han fortalde dei nm, at det hadde
boret ihop, og kor stor Folkeniun det var, og sagde
at han var viss uin, at Torariii og Mennerne
hans var sallne, og i det same saag dei, at det
kom Folk ridande fraa Garden burtetter Jordet·
Daa tok Torarin og hine til aa ridii sort, av di
dei vilde hjelper Nang so han inkje skulde fara
paa Sjoeii eller utsyr Fjellet. Men daa · Nagle
og Trwlarne saag, at desse Karariie dreiv paa og
reid fort, trudde dei, at det var Torhjorn, og
dermed tok dei Veini paii Nakken att alle tri iun
til Bulandshovde og flaug, til dei kom til ein
Stad, som no heiter Træleskrida; der fekk Torarin
og hine teket Nagle, for daa var han mest sprengd,
men Trwlciriie sprang utfyr og slo seg ihel, som
ventelegt var, for Fjellet er so hogt, at alt slcer
seg ihel, som stnper utfhr der. Sidaii for Torarin
og hine heim, og daa stod Gjeirrid i Dori og
spurde, korleids det hadde gjenget, og daa kvad
Torarin ei Visa um Slaastingi. «Daa hevaes-
singi hjelpt godt," sagde Gseirrid, »og gakk no inn
og liind nm Sciiiri dhkkar.» O( dei fo gjorde.
Odd Katlason for til Frodaa og sagde der,
kvat som hadde bendt, og daa let Turid, Kona
hans Torbjorii, samla Folk og sor etter Liki, og
slutte heim, dei som var saarad. Torbsvrii vart
hauglagd, men Hallstein vart leekt. Tore vart og
lirkt, men sidan gjekk han med Trefot
(Meir).
YLivetid Parlamenti gjekk veel vidt.
Franktike ettcr Ludvig den 14de.
iEtter Hettner).
lFramhald fraa No. 41.)
Ja, Folkesuverceniteten vart endefram god-
kjennt i eit Forslag til Arvel»og, um Kongen doydde
barnlaus,·eit Forslag som tom sram, ikkje just
fordi det var Von um at slikt skulde henda, men
for aa tryggjii dei rette Arveprinsarne den med-
fodde Forrangen deira i uminkat Maal. Shnsiiicia-
ten var denne: Folket havde sluttat eit Forlik
med den styrande LEtti, som det hadde gjevet Kruna
aat for aa sleppa dei endelause Valstridai«z altso
maatte alt, som kunde hindra, at Kongsietti doydde
nt, vera etter Foltehuskjet og til Folksens Bitte.
Det kongelege Svaret av 1ste Juli 1717 sordomer
ikkje den revolntionaere Forlikstanken, men fylgjer
honom heilt nt. Skitlde nokotsinn den Ulukka
henda, som den fyrre Kongen hadde tenkt seg, so
stod dei til Folket beri«e ved-sine vise Val aa beta
paa Umka
f Desse Tankarne sfapte endaa for ei Tid,
ein ny Styremaate. Einveldet aat Kongen elder
ein tiltrudd Minister skulde avminkast og hpvast
til etter Rikseits Tard- Jkkje ein uansoarleg og
allinegtig Minister skulde styra, men sleire Riksraad
("Departement«), som innbhrdes skulde hjelpa og
kontrollera kvaraudre. Det vart skipat l; serskil·te
Raad: for Kyrkja, Hereii, Pengestellet, Flotexi og
sor innanriks og utanriks Saker. J kvart Raad
vart sette 12 Menn, sidan fleire, jci dobbelt so
mange. Formemierne i desse Riksraad arbeidde
ut Jnnleg aat Kongs- elder Regentskapsraadet, og
dette avgjorde daa Sakerne ved Nohstefleirtal som
evste Magt. Det var eit stort, langtrekkjande
Umbroyte Jkkje lenger Ein, som baud, og dei
andre berre lydde; «dei andre» skulde og hava eit
Oisd med i Laget·
Denne nye Skikkett hadde vistnok berre ei stntt
Dei trudde
at dei skulde kunna hava ei Magt, jamgod med
den, det engelske Parlamentet hadde,endaa dei var
samansette paa einMaate —— nokot ved Arv, nokot
ved Kaup —, som gjorde dei so nlike eiii Folke-
representation som dei best kunde vera. Det var
ikkje Regeutens Meining, at han vilde toygja seg
fo langt. Det ·vart difor ein endelaus Strid.
Parlamentet trengde seg fram og vart tilbakevist,
vart undertrykt og gjorde Motstand; so vart der
Semja, men Strideii braut fram att, og so alt .
fort. Endaa mindre svarad Riksraadi til det, soin
Eiii hadde ventat. Dei var utan» Einskap og
Ordiiinxi i seg sjolv, var disor tunge og ustoe i
Arbeider, og reint uppraad, naar nokot uventande
koin paa. Desse Ugreidur nyttad Regenten med
stor Klokskap. Og ved eit Paabod av 24 Septbr·
1718 skipad han paa nytt Lag til heile det gamle
Einstyrestellet aat Ludvig X1V. Men Folket hadde
likevæl fenget som ein Tanke um eit friare Liv,
og den leet keg ikkje heilt npp tyua. Ranke nemner
i 4de Biiid av Frankrikkssoga si eit Minneskrift
fraa den Tidi, som talar med hyrge Ord nm, at
Folket no vekkjest upp or Dvaleii sin og trivlar
ikring seg etter Fridomen. Og daa Voltairei
Syrgjespelet «Brutus« sette fram som Fhremaal
for Framtidi "aa grunna FolkefridomeniSkuggen
av Kongeiiiiigti," daa kjende denne kloke Skalden
væl til, kva Folk i den Tidi sjolv ynskte og
droymde uni.
Og endaa varigare og meir heilt umskapande
verkar det, som i Millomtidi gjekk for seg i Fol-
kelived sinlii« Det er "Tridie-Standet", somidette
Tidskiftet ksem til, (Meir.)
Til sin,
sem vil veistn tll-tilsamm-
Jaz Verdj kaiiii veisa klog vond
og gjcvn dog liii Gleda;
men — sel dog ikkje til Hund,
ilet vil eg deg endaa bed-ti
Tak holder litt ferng Svult ——
iln vinii paa ilet- lell til sigt!
Sneen Dens perrlere i-»,lt,
gjei- liait tsyrst til Jouriialist.
19-
Kristnmia den 30 Oktober.
Eiii ny tongeleg Militcrrkommissiou er utnemud.
Dei TksMennerne som hev latet seg hverteljci
til aa vera med i denne Straamamis Kommissionem
som er imot Thingets og Folkets Vilje, og sont
ingenting til Gagns kann gjera, heitert
Generalmajor liirimsgaard, Kaptein og Ekstra-
skriv(1r«-««) Gregexsem Oberstloytnant Dahll, Oberst
Gill, Generalkrigskommisarins Bull, Generalmajor
Hosf. Deri siste hev latet seg yvertelsii tilaa vera
") Imi, det var nok sannt lell, Maanen hev fenget «notot
aa gjera» i Armedepartementeti
Pakken og daa var det eitBriiud og nokon annan
Mat, som laag der. -
".ii«ven er det, du beis denne Maten til, Tulla13«
spurde han.
"De veit det væl, Herre; det er til Mor-
lnvr 1nin·«
"Men er ikkje Morbror din Rovar?"
"Jaii, til Tenest, Hii· Ors’ Anton’.«
"Um no Politie motte deks og spnrde, kor du
skulde av?«
"Eg vilde svara dei,» sae Gjentungen utan
Tovring, "at eg bar Mai til Liicquois, som hogg
Ved uppi Holte.«
"Og um du raaka einkvar holsvolten Skyttcir,
som vilde faa seg Middag paii din Kostniid og tok.’
Maten fraa deg?"
«Det vilde ingen vaage.
var til Morvror."
«·Hml han er nok ikkjedeu, som leet Middags-
maten takast fraa seg... Er han mykje glad ideg,
Morhror din ?" — "
"Det skulde eg trn, Os Auton’i Etter at
Fiir doi)ddik, er det han, som hjelper opp heile Huse,
vaade Mor og meg og den vesle Syster-mi. Fyrr
hv Mor vart sjuk, talde han for Ritfolk, so dei
gav ho Arbeid, Maireu gav meg ein Kjole kvart
Aar, Presten lærde meg Katekisma og lærde meg
lesa. alt fordi Morbror min hadde talt for dei.
Men meir enn alle andre er detSvster di,)kkar, som
er god iniot oss." ·
Eg vilde segjii det
J det same viste det seg ein Hund paa Sti-
gen. Deii litle Gjenta sette baae Tnmesingrarne
til Munnen og leet høin ei kvass Kvisling; strakst
kom Hunden til ho og kjwlii for ho; so sette han
med ein Gong inn i Ksorri. Snart etter stod tvo
laakt klædde, men godt vcepna Mann upp bak eit
Byskje berre nokre Steg fraa Oi«so. Eiu skulde
sagt dei hadde krope fram liksom Oriiiiir millom
alt Smaakjerre, som tekkte Grunnen
«Hall«vi! Ors’ Anton’» velkomen!« sa den
eldste av dei tvo. «Naa? kjeniier de meg ikkje att?"
"Nei,« sae Orso og stirde paa han.
«Det er F——s, som eit Kinnskjeg og ei Spiis-
lmve kann skapa ein Mannnml Naa, Lvhtnant,
sjaa no vael paa meg! Hev De glohmt av dei
gamle fraa Vaterloos Minnest De ikkje— Vrando
Savelli, som flaut av so mang ein Patron samti-
sides med Di)kk den Ulykkedagen?»
"Kva Slagt? er det du?» sae Orso; "og du
hev rvmt i 1,81(3!"
»Som De segjer, Lvytnant For F-, Eiii
leidest Tenestem og so hadde eg dessutan ei Rek-
ning paa meg her i Lande og. Hii, hii, Chilik
du er ei greid Gjente Laga til i ein Snupp;
for me er svoltne. De kann aldri tru, Lovtmint«
for ein Mathug Eiii fasr her i Marki. Kven er
det som sender oss dette? Frvken Colnmba hell
Mairen ?" ·
"-Nei, Morbroiy det er dliivllarkona, som hev
gjeve meg dette aat thk og eitAaklasde aatMor."
«Naa, kva er det, ho vil inngl
«Ho segjer, at Lucguois-Folke, som ho hev
leigt til Jordarbeid, no kreti 35 Soits og desutan
Kastanjnnne, sorskuld Feberen, som gjeng.»
«Dei Letinganue!... Eg skal sjaa· Utan
Krus, Loytnant, — vil. De gjevii Lcig og eta til
Middags med oss««3 Me hev vore saman um so
mangt eit kleinare Maal i den Tidi, daa den
stakkars Landsmannen vaar endaa ikkje var gjeven
Avskil." ·
"Takk, Takt. — Dei hev hellest gjeve meg
og Avskil«
«Ja, eg hev hos)1«t so; men eg vaagar De er
ikkse so. fielt vond for det. De hev ei Retning aa
greida her, De og, veit eg. .. Kom, Pastor l« sae
Rovcireii til Felagen sin, «til Bords-! Hr. Orso,
her ser De Hr. Pastoren; det vil segja, han veit
’kje so plent, nm han er Prest, men Lierii hev han."
"Eg er ein stakkarsteologiskStuvent," sae den
andre Rovareie "som dei hev hindra i aa fylgse
Kalle sitt. Kven veit?. Kann hende kunde eg ha
vortet Parte, Vraicdoliiecio!"
«Kva var det for Ting, som gjorde, at Kin-
kjii ikkje kom til aa saa nsote godt av Gaavnnne
thkari» spurde Orso
".«’erre Smaating..·. ei Retning eg skulde
gjera app, som Brandoluceio segjer. Ei Syster
hadde fare burt i Vilska, mea eg laag og gloypte
gamle Boker ved Uuiversitete i Pisa. Eg vart
noydd til aa reisa heiiii til Fedrelande att for aa
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
