Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
4 1608
En ed an Mt en en ed
2dre April 1881.
Fedraheimen.
51
Gaum paa Samlaget. Mange er dei,
som hev skrivet, at dei ventar sterkt
paa det norske Bibelverket. — At eit
Folkemøte i Sogn hev søkt Storanget
um Hjelp til aa utgjeva den N Vorigs
Soga, Samlaget let prenta i 1879, som
Godtkjøpsutgaava, er og nokot, som vit-
nar um, at Samlaget hev ei stor fedre-
landsk Gjerning aa gjera. Den Verk-
semdi, som Vestmannalaget i Bergen
driv med aa setja ut Premiar fyr gode
Skuleböker er væl verd aa minnast ved
eit Aarsmøte i vaart Samlag. Det nor-
ske Skuleboksamlaget i Trondheim arbei-
der i same Stemne.
Helder ikkje i 1880 hev Samlaget
seet seg Raad til aa gjera nokot til aa
føra "Tanken um aa utgjeva Vinjes Skrif-
ter lenger fram en i dei fyrre Åari, og det
er jamvel litet Von um, at det i 1881
læt seg gjera aa koma i Veg med dette
Verket, minders Samlaget EG paa seg
Utgjevingi paa elgen Kostnad. Dei,
som driv Næring med aa utgjeva Bøker
her. i Landet, hev flestalle liten Samhug
med Arbeidet fyr aa framhjelpa I Norsk-
domen i Tungemaalet. Me maa likevæl
ved dette ere mine um. at. 8 er
at det ike, rett 4 læt seg gjera aa
setja ut med det nemnde Verket gjenom
mange fleire Aar: Me hev difyr ser-
skilt maatt utgjeva "Storegut" i fjorde
Upplag i 1880.
Kristiania, den 25 Marts ISS1.
Andr. Hølaas. Arne Garborg.
Hans Ross.
Deretter las Formannen upp dei
3revi, som Samlagsstyret hev fengje
fraa Island vedkomande Kransen til
Jon Sigurdsson. Endeleg framlagde
han Revisionsvedteikningarne til Rek-
neskapen, og Åarsmøtet vedtok sam-
røystes dei Forslag til Avgjerd (Deci-
sion), som Ettersynet (Revisionen) hadde
gjort.
Daa ingen av Møteslaget hadde
nokot vidare aå segja, stod ein av
Styret (Arne Garborg) upp og spurde
Møtet kya det meinte Samlaget burde
tenkja seg til aa gjera med Avsyn paa
dette Spursmaalet um Vinjes Skrifter.
Han meinte det paa-laag Samlaget som
ein endefram Skyldnad, som ein ”Gjeld
til Literaturen”, aa faa dette Arbeidet
utført, og han undrast paa, um Sam-
laget kunde forsvara aa drygja stort
lenger med det.” Naar Bokhandelen i
dette Landet ikkje brydde seg um aa
hjelpa det med eit so, stort nationalt
Tiltak, so burde visst Samlaget gjera
det sjølv, og daa helst so snart som
det gjekk an. Han meinte og, at Folk
utyver Landet vilde lika aa faa dette
Verket. Det var knapt nokot Arbeid
no, som vilde samla meir Aahug og
Samhug um Samlaget og dess Yrkje,
enn um det tok til med dette Arbeidet.
Sannt nok; det var ikkje greidt aa
faa det gjort; det var i fleire Maatar
eit vaagesamt Verk; men han meinte,
at naar Fin tok seg Aalvor fyre, so
laut det finnast ei Raad likevæl. Sjølv
hadde han ikkje fengje tenkt so væl
etter, korleids ein helst skulde gjera
det; men han vilde leggja Tanken
fram for Møtes-laget og høyra, um det
ikkje millom so mange kunnige Menn
skulde vera nokon, som hadde ei Raad
elder Upplysning aa gjeva i denne vig-
tige Saki.
Fleire uttalad seg for, at Samla-
get burde vaaga seg i Veg med Ar-
beidet, og det helst strakst. Etter
dette spurde Formannen Garborg, um
det var Meiningi hans aa framsetja
Forslag um dette. Garborg svarad,
at so langt hadde han ikkje just tenkt
seg; men ettersom det saag ut til, at
Mötet fann Tanken rett, og at ingen
hadde nokot mot Saki aa segja, so
vilde han vaaga det likevæl og fram-
setja Forslag um, at Samlaget sjølv
— paa eigen Kostnad — tok paa seg
aa gjeva ut Vinjes Skrifter, og
at det tok til strakst, so fyrste
Bindet kunde koma alt i 1881. Men
skulde ikkje Utgjevingi taka altfor
lang Tid og sjølve Arbeidet derved
lida Mein, so maatte Samlaget taka
paa seg aa gjeva ut eit Bind paa
minst 24 til 30 Ark um Aaret.
Prof. Dr. E. Blix tok no Ordet
og meinte paa, at Verket var so vaag-
legt, at det var visst ikkje verdt aa
fara so fust avstad. Han trudde ikkje
at Saki var fullt fyrebudd enno. For
det fyrste vilde han spyrja, um Styret
g|hadde tenkt paa, kven som skulde
a| fyrestaa Utgjevingi av dette Verket.
Og daa Garborg dertil hadde svarat,
at Hr. Professoren fekk minnast, at
Tanken um aa faa ut Vinjes Skrifter
var fleire Aar gamall, og at Styret
alt for lengje sidan hadde talat ved
ein dugleg Mann um Saki, — ein Mann,
som enno utan Tvil var viljug til aa
utføra Arbeidet, — spurde Professoren,
kva Ein skulde gjera med alle dei
Samlagsmennerne, som hadde det meste
av Vinjes Skrifter fyrr, og um det
ikkje var vaaglegt aa bindaseg til eit
so stort Arketal um Aaret som det
Garborg hadde nemnt.
Cand. real. Å. Eliassen trudde
at det maatte vera Raad aa koma utav
det med dei, som hadde Bøker av
Vinje fyrr. Naar Ein sende eit Rund-
skriv til Samlagsmennerne og forkla-
rad dei, kvifor Samlaget gjorde dette,
og kor stor national og literaturhisto-
risk Vigt det laag paa, at dette Ar-
beidet endeleg ein Gong vart gjort,
so vilde visst dei fleste — endaa av
dei, som hadde Vinje — godkjenna Til-
taket.
Stud. med. P. Winge, somi det
heile likad Tanken godt og meinte, at
Samlaget burde vaaga Verket, kunde
likevæl ikkje negta, at Prof. Blix kan-
skje hadde Rett i nokot av det han
hadde sagt, og han vilde difyr spyrja
Garborg, um ikkje denne kunde vera
med paa, at Forslaget vart umstellt
so, at Styret fekk Fullmagt til aa
greida denne Saki.
Storthingsmann Øverland var
fullt med paa Tanken um at Samla-
get skulde gjeva ut Vinjes Skrifter;
han vilde berre segja, at han skulde
finna det godt, um Fin fyrst og fremst
tok med ”Dølen”, daa det er den,
Folk no hev værst for aa faa i. Like
eins vilde han spyrja, um der ikkje
fanst utrykte Arbeid av Vinje, som
her kunde koma med. Han meinte
og, at det kunde vera nok, naar Møtet
i Kveld gav Styret Fullmagt til aa
utføra dette Verket, so at Styret ikkje
skulde vera bundet til nokot visst År-
ketal.
Formannen upplyste, at det nok
fannst nokre utrykte Arbeid av Vinje
t. D. nokre Foredrag, men at dei beste
av desse visstnok alt var trykkte; so-
leids hadde fleire stadet 1 ”Fraa By og
Bygd”.
Garborg upplyste til Winge, at
so vidt han visste, hadde Samlagssty-
ret alt fyrr eingong fenget Fullmagt
til aa greida denne Saki (den Gongen
var det Tale um aa faa Verket ut
gjenom Bokhandelen); skulde Ein i
Kveld vedtaka ei Avgjerd etter Win-
ges Forslag fekk Ein iallfall faa tyde-
leg med, at det var Aarsmøtets Mei-
ning, at Verket skulde koma ut paa
Kostnad av Samlaget. Det var dette
som her var Spursmaalet; naar han
hadde nemnt eit visst Arketal, so var
det fordi han vilde, at Samlaget skulde
vita av nokonlunde, kva det tok paa
seg; for stort billegare enn med
20—30 Ark um Aaret slepp ikkje
Samlaget, dersom det hellest vilde
faa Verket ferdigt eingong; og torde
ikkje Samlaget lova aa halda seg no-
konlunde paa dei Høgderne, so vilde
han for sin Part finna det klokare aa
lata Arbeidet liggja endaa ei Tid.
Men han kunde ikkje hava nokot imot
Winges Forslag, naar det var stellt
paa, som han hadde tymtat paa; for
fekk Styret Fullmagt etter det som her
var sagt, so vilde det visst greida
Saki paa ein Maate, som, var for-
svarleg.
Til Hr. Storthingsmann Øverland
vilde Talaren upplysa, at det altid
hadde voret Meiningi aa taka ”Dølen”
med, og at det endaa visst var den,
som Fin kom til aa byrja med.
Winge framsette no eit Forslag,
soleids: ”Bestyrelsen bemyndiges
til at træffe de fornødne Foran-
staltninger til Udgivelse af Vin-
jes Skrifter paa det norske Sam-
lags Bekostning.” Dette Forslaget
gjekk Garborg yver til, og daa
dette altso var det einaste, som laag
framme, sette Formannen det under
Avrøysting. Det vart samrøystes
vedteket.
Få kiamstander Å. Johnsson
bar fram eit Par Ynskje, som han
hadde høyrt mange uttala vedkomande
Samlaget, for det fyrste burde Sam-
laget leggja seg nokot meir etter
aa gjeva ut praktiske Bøker, som
Folk kunde hava Bruk for; — Nord-
mennerne var eit praktisk Folk og
likad det, som der var Gagn 1. Altso
ikkje altfor mykje av Diktbøker og
slikt — desse kunde hellest i seg sjølv
vera gode nok —, men av og til Bø-
ker, som Folk kunde læra nokot nyt-
tigt av.
For det andre hadde han høyrt
mange klaga yver, at dei kunde ikkje
lesa Bøker paa Dialekt. Samlaget
burde difor helst gjeva ut Bøker paa
Landsmaal*).
Deretter gjekk Møtet yver til Val
av Embættsmenn.
Til Formann valdest: Prof. Dr.
Blix (med 22 R.; Hølaas hadde 19).
Blix fraasagde seg Formannspo-
sten, daa han ikkje hadde Stunder til
*) Me trur, at Samlaget so mykje meir bør
merkja seg desse Johnssons Ord no,
fordi her hev komet eit nytt Samlag,
som serskilt vil leggja seg etter Bygde-
maal og Folketraditionar. Bldstr.
aa vera Formann og ikkje dugde til
det helder. Ved Avrøystiug vart han
fritekjen.
Gjenom nytt Val vart Statsrevisor
Hølaas uppattvald (med 24 R.; Cand.
theol. Karl Seip hadde 16).
Til Medstyrarar valdest: Arne Gar-
borg (37 R.) og Hans Ross (35 R).
Varamenn: Halvorsen og Seip, dei same
som fyrr).
Den gamle Domsnemndi (Aasen,
Unger, Blix, Berner) vart uppativald
med Akklamation; likeeins dei fyrre
Revisorarne (A. Eliassen og N. Krog).
Endeleg vart etter Forslag av
Lærar H. Johanson Præsident
Johan Sverdrup samrøystes inn-
vald som Heidersmedlem av det
norske Samlag.
Bit Takkebrev.
Mi hjartelege Takk ber eg her-
ved fram til, dei Menn, som i Aar
heve komet med Forslag til Thinget
um aa gjera Ross til Professor i Norsk,
um ag hjelpa oss, so,me fær Bibelen
paa Norsk og um aa gjera Norigs
Soga so billeg, at ho kann hava lett
fyre aa koma 1 kvars Manns Hus!
Gjev det no og var sant, som Ordet —
gjeng her, at me i Aar er so sæle aa
eiga eit nationalt Thing, som inkje
læt det vera berre med Forslagi 1
desse Saker!
Bg stend gjerne til, at det, som
gjerer meg mest glad, er, at me snart
kann venta aa faa Bibelen paa Norsk,
so me og ein Gong med Sanning kann
syn gja: ”Og paa vort eget Fe
vi nu fornam Guds Tale”.
I Kristiania høyrde eg ein Gong
ei hjartegripande Tale av ein Prest.
Det var ein Dag, der skulde ofrast til
dét ”Dansk-Norske” Bibelselskap, til
ei ny Umsetjing av Bibelen paa Dansk-
Norsk. Han talad um, kor stor ein
Ting det var aa faa Gudsordet so
”forstaaligt?” fyre alle, som det var
Raad til, ”faa de evige Sandheder”
lagde so nær inn til ”alles Hjerte”,
som ”det paa nogen Maade var os
muligt”. Fgtykte, det var same Ord,
det han så; so sanne, at eg aldri
gløymer korkje honom elder Ordi
hans.
Daa eg idag frette, at der var fram-
boret Forslag til Thinget um Hjelp
til aa faa Bibelen paa Norsk, kom eg
atter i same Huglaget som den Gongen
i Kristiahia. Men denne Gongen vart
eg so mykje gladare, fordi Von: um,
at eg ein Gong kann faa Bibelen paa
mitt Morsmaal, syntest verta so mykje
sterkare. Gud signe deim, som her
hjelper til!
Eg heve høyrt unge Prestar tykt
det var ille, at dei ikkje skulde tenget
nokot Kjennskap til Folkemaalet ved
Høgskulen. Fær me no Ross til Pro-
fessor, so kann dei som vil, faa all
den Hjelpi, dei treng 1 so Maate; og
gledelegt vilde det vera.
Um eg inkje misminnest, so var der
ifjor iminsto ein, som i den ”Theolo-
giske Forening” sa, at han ikkje vilde
vera med paa aa beda um aa faa no-
kon Professor i Norsk, fyrdi det vilde
vera til Hjelp, meinte han, for Maal-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
