Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Fedraheimen.
Pris fyr Fjordungaaret Kr. 1.10
med Porto og alt.
No, 2Å,
Betaling fyreaat.
——— >> 008 > 0>D>——————
Eit Blad aat det norske Folket.
Lysingar kostar 10 Øre Petitlina,
og daa etter Maaten fyr større Bokstavar.
Kristiania den 18de Juni
1881.
d. Aarg,
Mary Engle.
Ei amerikansk Soga fraa ”the old time”.
(Etter Max Adeler*)
— Det var Joledag; eit litet Lag
hadde samlat seg paa den gamle New-
ton-Herregarden for aa vera med i
Høgtidsstasen der; for Newton var
namnspurd yver heile Bygdelaget for
Jolefestarne sine.
Newton-Huset laag ved Elvi, gode
tri engelske Miler fraa New Castle,
og i den Tidi galdt det for den stør-
ste og venaste Bygningen i heile Grendi.
Millom det og Elvekanten breidde der
seg ei vid Slett, som um Sumaren
lyste av vene Blomar og var umgrenst
av grøne Busk-Gjerde. No var Graset
bleikt av Frost, Gjerdi var brune og
visne, og dei kjempestore gamle Trei,
nækte for Lauv som dei stod, jamrad
og skok og skalv i Vinden og slog
«Kvistar og Greiner skraslande ihop:
liksom dei vilde søkja Trøst hjaa kvar-
andre i denne vonde Tidi.
Men inne paa Herregarden gjekk
Livet so lett som det best kunde;
Skjemt og Gaman og Gleda raadde der
«fraa Morgon til Kveld.
Gamle Major Newton, Herren og
Eigaren til heile det store Godset, var
ein Herremann av det Slaget, som
innførde her i Amerika Sederne, Skik-
karne og den store Gjestmildskapen aat
dei betre engelske Herrebønderne fraa
hans Dagar. Han var ein stor Reve-
skyttar, som dei mange Revehalarne
i Matsalen’ hans kunde vitna. Han
trudde paa det frie Bruk av Livsens
gode Ting, og hadde altid Skaapet sitt
fullt av Flaskur, som det var Meiningi
at komande og farande Gjester skulde
hjelpa han trutt med aa tøma: Bor-
det hans var altid flust forsynt med
god Mat, og halda Middag med han
var Dagens store Høgtid. Han var
av godt Folk og hadde i some Maatar
god Smak; men i si Aatferd hellest
hadde han nokot av den same Raa-
skapen som heile hans Tid; han var
fæl til aa banna, og Hugen hans var
heit, fus og vill. Dei firti Negersla-
varne hans vart snildt og godslegt
medfarne, so lengje dei lydde han plent
og viljugt; men prøvde dei paa aa
raa seg sjølve, daa fekk dei som ein
heil Foss yver seg av Banning og
Skjend, og dertil hard Refsing ; for den
*) Soga er fraa ein av dei eldste ameri-
kanske Byarne, New Castle. — Pisking
som offentleg Straff hev voret i Bruk
berre i tvo av dei amerikanske Frista-
tarne. —
trudde Majoren var naudsynleg, um
Ein skulde kunna balda Styr paa slikt
Folk.
I Dag hadde Majoren voret uglad
og hadde berre voret so halvt med i
Lagets Gaman, som — trass i at Hus-
herren viste seg so myrk — fekk heile
Huset til aa ljoma av Leik og Laatt,
slik som det skal vera i den glade
Joletidi.
Klokka 5 var dei ferdige med Mid-
dagen, og daa Kvinnfolki hadde gjen-
get ut, vart Duken teken av Bordet,
Vin, Visky, Toddy og ein halv Dusing
andre Drikke-Slag vart innborne, og
Majoren og dei andre Mannfolki gav
seg til med det vigtige Verket aa tøma
Flaskurne. Majoren sat for den øyste
Enden av Bordet; Dr. Ricketts, ein
glad Ungkar paa femti Aar, som leet
Dokterkunsten vera for det han var,
daa han fann, at han kunde gjera
betre. Ende- paa . Pengarne. sine i eit
maklegt og lystigt Liv utan Stræv,
sat. for Nedenden; men paa Sidurne
sat ein Dusing Herremenn fraa Gran-
negardarne, og millom dei Tom Wil-
litts fraa nærmaste Garden, og Dick
Newton. einaste Sonen aat Majoren
sjølv.
Samtalen gjekk nokot dauvlegt.
Majoren var i same Ulaget som han
hadde voret heile Dagen. Dick syntest
hava Medhug med Far sin for dette.
Tom Willitts sat og ynskte at han
kunde faa gjort ein Ende paa heile
Drikkingi, so han kunde koma inn i
Daglegstova til Kvinnfolki; der var
han med sine Tankar; han visste, at
der sat Kjærasten hans, Mary Engle,
som var Lærarinna hjaa Majoren, og
ventad paa han. Gjesterne tok tilslutt
til aa mislika seg, av di Verten var
so stur; og hadde ikkje Dr. Ricketts
voret, so hadde det vortet reint stus-
legt i Stova. Men Dokteren var ein
rein Pratar, kvik og kvat og plent
like sæl um, at dei andre tagde. Hans
”Veiksida” var ein fæl Hug til aa setja
upp ”Teoriar”, og han dreiv i Veg
fraa Emne til Emne utan aa bry seg
um nokon Ting — utan um den store
Drikkebikaren sin, som han ender og
Gong fyllte paa fraa Flaska og Punse-
bollen.
Tilslutt ropad han, i Von um aa
faa Verten ut av det grettne Laget
hans: ”Ja! lat oss so faa: ein Song,
Major! Kom med ”Tally Ho!” New-
ton”.
”Eg kann ikkje syngja i Dag
Godtfolk”, sagde Majoren; ”Tingen er,
eg er ikkje i Lag. Det hev hendt
meg nokot, som eg ikkje likar og
eg —
”So? kva hev hendt?” ropad heile
Laget.
«Aa* sagde Majoren og bannad,
*eg hev misst den Diamantsylgja. De
veit, — denne fagre Steinen, som Kong
Georg IT gav til Far min, — den Stei-
nen, som eg heldt so gjæv, at eg hel-
der vilde misst alt annat enn den.
Steinen vart gjeven til Far min som
Takk for ein djerv og herleg Stordaad
i Slaget ved Dattingen. og endaa so
mykje han var verd i seg sjølv, so
hadde det ingen Ting paa seg mot det
Verd som Diamanten hadde for meg
som Vitne og Prov paa Far mins
Djervskap.*
*Qg den er burtkomen? Korleids
kann det ha boret til?* spurde Dok-
teren.
«Daa eg kom til Skrivepulten min
i Dagmorgo, fann eg, at Laasen hadde
voret: uppdirkad, den indre Skuffa
uppbroti og Sylgja teki ut or Skrinet
sitt*.
«Kyen kunde ha gjort det?*
«Eg kann ikkje forstaa det*, svarad
Majoren; *eg trur ikkje nokon av desse
Negrarne vilde gjera slik ein Ting.
Eg hev spurt dei alle ihop; men det
nyttar ikkje, Dokter, det nyttar ikkje;
Sylgja er burte. Men finn eg so sannt
eingong den Skarven, som hev gjort
det, — eg flaar han livande; ja eg
gjer det, — um det so var Dick der*!
Og den gamle Mannen slog i seg ein
svær Slurk med Portvin, liksom han
paa den Maaten vilde sløkkja Sorgi si.
«Min Teori um slike Ugjerningar*,
sagde Dokteren, *er den, at dei, som
gjer slikt, altid er meir elder mindre
sjuke*.
«Sjuke!* — og Majoren bannad
som ein Tyrk. *Fakker eg den, som
bev gjort dette. so skal eg nok faa han
sjuk, skal de sjaa!
«Me er alle litt ufriske some Tider, *
sagde Dokteren, — *naar me kjem i
Sinne, i Elskhug. i stor Armodsdom,
elder naar me eggjast av saar Liding
av nokot Slag. Stor Faakunna, som
kjem av, åt Vit og Tanke er reint
forsømde, er og eit Slags Tullingskap,
og like eins den Forvending av alle
moralske Umgrip, som me finn hjaa
dei, som fraa Barndomen av er upp-
alne til eit uærlegt- Liv.. Min Teori
er, at Straffi skulde vera til aa retta
upp att Vitet hjaa Slike Armingar,
men ikkje berre. ei raa Hemn.
*Og min Teori er,* sagde Majo-
ren. *at kvar slik Fark, som bryt Lo-
ven, bør piskast og setjast i Holet, so
SARDIS IST SIS
TS SS STEN STTNGN)
han kann læra aa forstaa, at Samfundet
toler ikkje slik Skarveskap.* Og Ma-
joren reis upp og spennte Stolen sin
til Sides heilt uppargad. (Meir).
Fredrik Wilhelm I
Konge av Preussen.
(Framhald.)
400 Mann Soldatar med Stormsti-
gar og Haandgranatar marserad det
24de Marts 1740 Kl. 6 um Morgonen
fram mot Klosteret. Dei skilde seg i
3 Flokkar; den eine skulde storma
Klosteret, den andre Sjukehusporten,
og den tridje skulde vera Reserve.
Muren vart aabroten med Øksar og
Jarnstengar og hadde snart store Op-
ningar. Abbeden var ikkje heime,
men Pater Deodatus, som fyrst gjekk
mot Fienden, tekk eit Sabelhogg yver
Panna og Pater Amadæus vart med
Pistolen for Bringa nøydd til aa syna
Soldatarne Veg. I ei Snarvending var
Klosteret utplyndrat. Dei andre Mun-
karne, söm var 1 Klosterkyrkja og
heldt Bøn, vart ille medfarne med Hogg
og Slag, og Soldatarne lovad paa, at
dei vilde setja Bld paa heile Bygnin-
gen, dersom ikkje Fangarne vart
sleppte lause. Tilslutt maatte Kloste-
ret ut med ein Gylden til kvar av dei
kongelege Heltarne.
Ein rik Kjøpmann i Amsterdam
hadde Skyldfolk i Preussen, som han
laag i Tvist med og difor vilde gjera
arvelause. Men Skyldfolki gjekk til
Kongen og lovad han nokre lange Sol-
datar, dersom han vilde setja Kjøp-
mannen fast for Livstid, so han ikkje
skulde faa skipa det som han vilde
med denne Arven. Ja, Kongen gjekk
inn paa Handelen: Kjøpmannen vart
paa einkvar Maaten narrad til Ber-
lin, og derifraa vart han send til
Fangehuset i Spandau, der han vart
sitjande fast til Kongen døydde.
So glad som Kongen var i Solda-
tar, so var han likevæl ingen Ufreds-
Mann. Han hadde dei gildaste Gre-
naderarne i Verdi; men han sende dei
ikkje i Krig, — dei var for dyre til
dess. Derimot freistad han aa balda
det store ”Slaget” av dei vedlike ved
aa lata Kjempurne sine gifta seg med
likso fullvaksne Kvinnfolk, som Hyra-
rarne hans maatte skaffa fram fraa
alle Kantar av Landet. Men dette
Strævet fekk nok Fredrik Wilhelm inkje
noko fyre.
I alt leet han etter seg ein Her
paa 72000 Mann, upptamde med Stokk
og Sabel til den høgste Fullkomenskap.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
