Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
194
Fedraheimen.
10de Desbr. 1881.
Eg segjer fritt, — eg kann kje annorleis ’det gjera —
At denne Saki deg til Skam og Spott maa vera.
Um du vil tru mit Ord, d’er best du gjerer Fred
Og søkjer berre faa den heile Sak lagt ned.
Lat Hemnen her for deg eit Sonings-Offer vera!
Lat Faderen av deg mot Sonen Godleik læra!
Tartuffe.
Det vilde gjerne eg, det kann eg segja fritt.
Mot honom minste Ågg finst ei i Hjartat mit.
Eg lastar ei hans Gjerd, eg honom alt tilgiver;
Aa tena honom — ja, dertil meg Hjartat driver.
Men Himelns Sak eg lyt for alting agta paa;
Kjem ban i Huset inn, straks ut eg ganga maa.
Hans. Ferd mot meg var slik, eg helst um den vil
tegja;
Det vart til større Skam, enn nokon veit aa segja,
Um eg slo Lag med han. Kva skulde Folk vel tru,
Um eg for Klokskaps Skuld meg soleis vilde snu?
Dei maatte vona det, at alt maatt” Sanning vera,
Som han hev sagt um meg, naar slikt eg kunde
gjera;
Naar med slik Fiends-Mann eg kunde halda Fred,
Daa meinte Folk, at eg mi Skam vild’ dytta ned.
Kleante.
Med fagre Liter du di eigi Sak vil pryda;
Du skynar mykjet væl alt til det beste tyda.
Men trengst det til, at du forsvarar Himelns Rett?
Naar heve den si Sak i dine Hender sett?
Lat Himeln sjølv um det! Den for all Hemn kann
raade.
Men den paalegger oss for Rett aa visa Naade.
Kjær du deg ikkje um, kva Folk seg) her og der!
Men tenk aaleine paa, kva Himelns Logbod er!
Kva Dygd var væl i det, for det, som Folk kann
tenkja
Og tala millom seg, all Rett og Æra krenkja?
Nei, vil du gjera det, som Himeln hugar mest,
So gjer det, som med heilag Log kann semjast best!
Tartuffe.
Eg heve sagt deg, at eg honom alt tilgiver,
Og med det hev eg gjort alt, Logi fyreskriver;
Men naar han gjeng so vidt i Vondskap som idag,
Forbyder Himeln meg med honom gaa i Lag.
Kleante.
Hev Himeln bodet det? Og korleis kann du vilja,
At so hans Fader honom skal med Arven skilja?
Tillæter heilag Log soleis aa bruka Svik?
Av Næstens Hus og Gods seg sjølv aa gjera rik?
Tårtuffe.
Dei Folk, som kjenna meg, dei vita fulla Greida,
At aldri eg meg let av Lyst til Vinning leida;
All Heimsens Herlegdom eg met kje minste Grand,
Og all dens tome Glans meg aldri svikja kann.
Men naar det Gaavebrev, som Fader hans hev
skrivet,
Eg gjerne tek imot, daa han meg det hev givet,
Daa skal eg segja deg, eg gjer det av den Grunn,
Eg ottast fyr, det hender um ei stakkutt Stund,
Åt all den Rikdom kjem snart i ein Gyplings Hendar,
Der alting snart til berre Vank og Vande endar.
Eg derimot den Rikdom brukar paa det Vis,
Den Næsten vert til Gagn og Himeln sjølv til Pris
Kleante.
Den Otte, som du vil so sterkt paa Tala føra,
Ein logleg Erving maa i Hjartat hardt upprøra.
Den Umsut der, min Mann, du driver nokot vidt.
Det vert no Mannens Sak, korleis han brukar sitt.
Um du fær Gods med Svik, seg meg, ufi du daa
vonar,
Det betre vert fyr deg, enn um sit Gods han tjonar?
Eg undrast maa paa det, kor slikt du kjemer paa,
At av slikt Arvegods du kunde Gleda faa,
Kor i all Verdi kann du Heimel til det finna
For logleg Ervings Gods paa slik ei Vis aa vinna?
Og um du trur, du ei her etter denne Dag
Kann liva med Damis i allerbeste Lag,
Er det kje betre daa, du ikkje stanar lenger
I Huset her, men stilt og rolegt burt du gjenger:
>
Enn det skal henda her, som sjeldan hende fyrr,
At Fadren driv sin Son mot Log og Rett paa Dyr?
Tru meg! di Dygd vil ei av denne Tilburd tira.
Tartuffe
(som ser paa Klukka).
Eg ser, min Herre, no mi Klukka snart vert fira.
Det er ei heilag Plikt, som no meg ligger paa.
Orsaka meg! eg strakst skal inn i Koven gaa.
Kleante.
(som ser etter honom)
FPGktN
Andre Mötet.
Elmire. Mariane. Dorine. Kleante.
Dorine
(til Kleante).
No gjelder det, at du kann Utveg finna,
Fyrr ho no døyr av Sorg. Det gjelder Tid aa vinna!
At dei no strakst i Kveld vil laga den Kuntrakt,
Det hev den tyngste Sorg i Barmen hennar lagt.
Me venta hit Orgon, me maa her nokot gjera
Med Tvang eld” List, at han kann lata dette vera,
At han sit laake Fyremaal or Hugen slær.,.
Tridje Mötet.
Orgon. Elmire. Mariane. Kleante. Dorine.
Orogn.
No, det er godt og væl, eg finner dykk no her.
(til Mariane) %
Her hev du nokot, som vil gleda deg, mi Gjenta! ...
Av den Kuntrakt du kann so mykjet godt deg venta.
Mariane
(fell paa Kne for Far sin).
Min Far! I Herrens Namn, som al mi Sorg no ser,
Ved alt, som er deg kjært, eg deg av Hjartat beer!
Det høver meg som Barn, at eg min Fader lyder.
Men eg bønsøkjer deg, at du kje slikt meg byder!
Tving meg kje, kjære Far! med dette tunge
Krav,
At eg skal banna deg for Livet, du meg gav!
Det Liv, som du, min Far! ulukkelegt vil gjera,
Um mot min Vilje skal min Lagnad avgjort vera!
Um ei mit eiget Hjarta her eg fylgja maa,
Um ban, som elskar meg, kje denne Hand skal faa,
So lat meg faa den Trøyst at eg maa sleppa take
Den Mann, eg hatar mest av alle, til min Make!
Um du held fast ved ditt, so driver du meg til
Aa gjera det, som du kje ynskjer elder vil.
Orgon
(som merkjer, at han byrjar verta rørd).
Ver sterkt, mit Hjarta, lat meg fast og sikkert standa!
Mariane,
Um du han elskar, Far! det kann meg ikkje granda.
Vis honom Kjærleik! Lat han all din Rikdom faa!
Legg all mi Eiga til, um ditt kann ei forslaa!
Det veld meg ikkje Sorg; eg vil det gjerne giva,
Naar berr eg kann mit Liv forutan honom liva,
Og du tillæter, at eg i eit Kloster gjeng.
Der for mi Plaga kann eg faa den Ro, eg treng.
Orgon.
Jau, det var rett og væl! Dei Nonnor vilja vera,
Naar ikkje dei sin Fader vil til Viljes gjera.
Statt upp! Dess mindre Lyst du hev til denne Mann,
Dess meir daa paa din Lydnads Hug eg skyna kann.
For aa faa døyvt din Hug skal du med han deg
gifta.
Eg vil kje meir eit Ord med deg um detta skifta
Dorine.
Kva Slag? ...
Orgon.
Tig stille du, sjaa berre du til deg!
Halt still din Munn, og seg kje minste Ord til meg!
Kleante.
Eg vil deg gjeva Raad, um du paa det vil høyra,
Orgon.
Di Raad den er so god, som ein kann laana Øyrat!
Men um du viste no den allebeste Raad,
So held eg no paa mitt, det verta skal til Daad.
Elmire.
Eg ser det, eg fær sjaa; eg inkje veit aa segja.
At du i Blindska gjeng, til det eg kann kje tegja.
Du fer i Villa no og er i daarlegt Lag
Og ikkje agtar paa, kva her er hendt idag.
Orgon.
Det var eit Hende det! Skal Lit til det eg festa?
For Slyngjaren Damis eg veit du gjer dit besta.
Det var av Klokskap væl du mælte kje eit Ord,
Daa mot den stakkars Mann so skamlegt fram
han for,
Di Ro den vitnar um, at Lygn det maatte vera;
Ei slik Paasegn den maa ei Kona hugram gjera:
Elmire.
Skal for slikt faafengt Ord um Kjærleik ein bli varm
Og for si Æra brjota fram i Hugen harm?
Kvi skuld” kje ein paa slikt med største Ro væl
svara
For seg for Illskap og for Hædings Ord aa spara?
Sjaa det er no mi Vis aa taka Saki paa,
For eg med Brask og Braak vil aldri um meg slaa.
Eg held meg helst hjaa deim, som stendugt Blidskap
visa;
Eg aldri i mit Liv kann desse Snerpor prisa,
Som tru, dei stødt mot Folk maa bruka Nebb og Klør
Og for si Æra Skuld maa jaga Folk paa Dør.
Gjev Himeln vil meg for slik Heilagskap væl vara,
At utan Vondskap eg min” Dygder kann forsvara!
Eg vonar fullt og fast, at naar ein burt det slær
Aa høyra paa slikt Prat, det snart ein Ende fær.
Orgon.
Eg kjenner Saki godt, og den for meg er ferdig.
Å Elmire.
At du er soleis blind, det er no reint merkverdig.
Men eg tor vona det, kor vidt di Vantru gaar,
At du snart alt skal tru, naar Syn for Segn du faar.
Oregon
Synep.
Elmire.
Ja, Syn! ...
Orgon.
Tøy.
Elmire.
Um eg ein Maate kunde finna,
At eg Vantrui di med Prov kan yvervinna?
Orgon.
Kva Vas! ...
Elmire.
Min gode Mann, eg berre vonar paa,
At du trur det, du fær med eigne Auga sjaa.
Tenk deg, du stend einstad, der du med eiget Øyra
Av Mannsens eigen Munn hans Elskhugs Ord fær
høyra,
Kva vil du segja daa um denne stakkars Mann?
Orgon.
I so Fall sagd’ eg det... Ei slikt eg tenkja kann.,.
Nei, nei! FO
Elmire.
For lengje gjenger du med desse Grillor,
Me maa faa Ljos i alt — og deg or desse Villor.
Eg vil som Ljugar ikkje lenger for deg staa;
Til det, som er fortalt, du Vitne vera maa.
Orgon.
Eg deg paa Ordet tek. Di Kunst den skal eg prisa,
Um du din Lovnad held og kann meg dette visa.
Elmire
(til Dorine).
Bed, at han kjem inn strakst!
Dorine
ttil Elmire).
Sjaa no korleis det
gaar!
For Mannen listig er, og"paa sin Post han staar.
Elmire.
Den Mann vert narrad lett, som gjeng i Elskhugs
Draumar;
Naar Eigenkjærleik med utyver Kjeret flaumar.
Sjaa til aa faa han fat!
(til Kleante og Mariane.)
De tvau maa ganga fraa!
(Meir).
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
