Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Fedraheimen.
Pris fyr Fjordungaaret Kr. 1.10
med Porto og alt. Betaling fyreaat.
Bit Blad aat det norske Folket.
Lysingar kostar 10 Øre Petitlin,
, Og daa etter Maaten fyr større Bokstavar.
No. 11
Krane dn es
TATE TETT TTS
Guten fraa Gladheim.
av John Ine.
EG
Legds-Unganne.
For Signe vart de ingen Ting av
mæ aa lære skyne kot Fuglanne song aa
Skjeranne skvatra; ho ba ei Gaang
Ånne Dyrtid um aa lære seg de, men
Anne gjor” bare lo aat ho, aa sa de
va noko Vas altsaman.
Men lesa lærde ho aa defort. Aa
de va Hermod som synte hennar.
Men dei maatte meste stela seg ti
de, for paa Gladheim lika dei inki Les-
ning, de skuttra bare burt Tide. Somti
kunne dei faa Lov. naar dei ha fengje
ei Fyreloge aa gjort den gott; men
de va inki titt de hende, at dei maatte
sitja mæ Boki. Men endaa vart dei
snart flinke, for dei ha baa-e gott
Næme.
Dei heldt av binannnan meir aa
meir for kvar Dag som lei. Dei kap-
kast 1 aa verte flinke: daa han saag
kos inderleg gla aa lærvillige ho va,
lout han stræve aalvorsklege, so han
kunne vera fyre, aa ho stræva mæ aa
koma etter, so ho iuki vart ette,
men kunne gjera han gla.
Dei helt ihopes aa va som noko for
sjave seg. Kven helt vel hellest av dei
hell brydde seg um dei? Aa jou, dei
fekk Mate, so dei inki svalt, aa Klæe,
so dei skjikkeleg skjulde seg; de saag
Fatiktilsynsmannen ette vart gjort.
Men Kjærleik og Hyggje, som Bonne
treng so, kunne Loven bjoe de?
Den som tileg vert sett eisemalle i
Verde, lærer itileg aa tenkje aa vert
fyrre vaksen. - Hermod tenkte yve
mangt aa myki; somt totte han at
han fekk Greide paa, aa somt inki.
Åa so va de de, han totte han lout
tenkje baade fyr seg sjav aa fyr hen-
nar. Han hjelpte hennar mæ hennes
Arbeie, aa tok titt av fyr ho Vondord,
Hogg aa Slag.
”Kos va de laga,” spurde han titt
seg sjave, ”mæ dei jamt het Ungar:
Fant-Ungar, Husmans-Ungar, men an-
dre smaa vart kalla Bonn: Garmans-
Bonn, Rikmans-Bonn? Kreture ha au
Ungar, aa Hundar, Kattar aa Griser
yngde. Han undra seg yve dette.
Han saag alsta, at dei vart utskjulde
aa fekk kleinaste Maten, laagaste Ses-
sen.
Men i Eventyre va de meste jamt
sv, at Ungen, Fille-Guten, vann Prin-
sessa aa Rike. Den som kunne vinne
seg ein Heim, som ein raadde sjav!
Han va hendige aa flinke, aa kvor
Stund han kunne faa Tak, sat han aa
telgde mæ Kniven sin. Han gjore
mangt ”vent” fyr Signe: Hestar aa
Kjy aa Sauir, aa so gjore han eit lite
Skrin, som ho gjøymde al Stasen sin i.
De va "ki visst vita, kven va meste gla,
anten han, fysst han ha fengje færdigt
Arbei’e sitt, hell ho, som fekk de.
Hellest va der ”ki myki lære paa
Gladheim; men han vanka av aa ti
burti Bygde, aa der saag han ymse
Ting. som han likna ette.
Dei vaå lenge sia so gamle, at dei
ha skullt i Skule. Men de vart alli
teke so nøgje mæ slike ”Ungar”, for
ha dei skullt vurte halne for myki
i Skule, so ha ingjen vilt tekje paa
seg aa havt dei. Men naa trefte de
so, at der vart ny Tilsynsman i den
Krinsen, aa han saag nok bete ette.
Han va av den Meining. at ”Unganne”
au lout lære noko; de va uforsvarleg
anna, så han.
han, aa han va fleire Gaangur ti
Gladheim aa
Aa ja, endeleg vart de daa so, at dei
lout i Skule nokle Dagar, si de skulle
so vera, sa Kari, aa va inki bli mot
Bjønn.
Bonne visste ki anten dei skulde
vera gla i dette hell inki. Kos tru
de va laga aa vera i Skule? — Ja,
de fekk dei daa snart lære.
Dei kaam i Skulen. Der va ei 30
Bonn samla, aa svært varmt 1 Stoga.
Dei va blauge aa sto innmæ Dynne.
Læraren va ein lang smal Mann,
klædd paa By-Vis, aa han gjekk att aa
fram ette Golve, helle daa stive aa
strame. Han va slett inkje noko gla
i desse Unganne; Skulen va fyre yve-
fyllde, so han totte ”ki han vel raadde
mæ fleir.
”Skal I paa Skolen?” sa han.
”Ja”, mussla dei.
”Saa se til at ta Plass”, sa han atte,
aa dei krok burtette at Bore, aa sette
seg paa ein lang Skammel.
Læraren va ein Mann, som tala
som ei Bok, høyrde nau-grant Leksur,
aa katekisera mæ Metode, — so Bonne
fygde inki mæ han. Dei som inki
nettupp las noko, som dei ha Hugna
i — aa de va snart ”ki Raad, derti
va Bøkanne lesne ut alltfor mange
Gaangur — sat i sine eigne Tankar,
bell” au fann dei paa Ustykkje: klypte,
stakk mæ Knappe-Naalir, gjore Minur
ti Gjentunne, hell spennte dei paa
Føttenne aa so. b. Læraren gaadde
sjella at; han hadde so annt mæ sine
Begrips-Utviklingar. , |
Dei vart naturlegvis sette i laagaste
Avdeling, aa der vart dei verande i
all si Skuletid, tras i dei va flinke
Bjønn Uppigar het
skura mæ Folke der.|-
ti lesa aa kunne sine Bøkar gott. De
ha seg soleis: dei va alli i Skule kot
noko Slengje-Dagar naa aa daa, aa de
vart ”ki noko av.
Bjønn skura mæ Kari aa Leiv, han
totte vondt um Bonne, daa han ha lagt
Merke ti, at dei ha goe Evnir.
”Mi helle dei ”ki meir i Skule naa,
d’æ visst,” sa Kari.
780 vert eg nøydde ti klaga dikkon
for Skulekommissionen.”
”Gjer de; dei kann so myki som dei
andre Skulebonne, aa meir ti; me hev
dei ti lesa heime, mi!” skreik ho.
”S0, de va meir hell eg viste”, sa
Bjønn, aa gjekk. Han klaga, men Pre-
sten ”fandt sig ikke beføiet til at træffe
videre Forføininger i Sagen; saa vilde
ingen befatte sig med Legds-Ungerne
..+ deg hørte ogsaa de var flinke
til at læse nu sidste Skolecksamen.”
”Men dæ anna hell
trengst”, meinte Bjønn.
- Presten slo yve i ei onno Røde.
So vart de som de va. Dei kaam
ein Dag naa og daa, puga aa las mæ
dei minste. Hermod skyna at han
inki lærde noko. So tok han Mot ti
seg aa ba Læraren um dei maatte
reikne aa skrive.
”Ja visst, naar den Tid kommer;
men I faar følges med de andre; jeg
vil intet Kluss have med Afdelingerne.”
Anna Svar fekk dei "ka.
Men Bjønn Uppigar ha fengje so
gott eit Ouga ti Hermod, at han sette
seg fyre aa hjelpe han ifraa Gladheim.
So va de ein Haust, der som vanleg va
”Licitation” yve Legds-Unganne. Der
møtte mange Folk; some ha mæ seg
Unganne; de va dei, som ha dei so
gott klædde, at dei tyktest hava Æra
av aa syne dei fram; andre ha sett atte
Unganne heime, daa de va ”ki noko
syne dei fram ette. Nokle vilde hava
atte dei Unganne dei ha-e, some vilde
inki, andre va der, som inki ha Legds-
Ungar, men vilde faa seg.
Dei vart ropa upp, aa Folk byrja
ti bjoe.
Daa Hermod Gladheim vart ropa
upp, så Leiv, at han vilde hava han
atte.
”Kot heve han for
Bjønn Uppigar.
”20 Dala” — vart svara.
”Eg tek han fyr 15”, sa Bjønn.
”So? vi du ha Legds-Unge?” sa
Leiv undren.
”Eg vi so.”
Leiv sto tenkte eit Bil; han va trou
ti sleppe Guten; for han ha myki Nytte
av’n. ”Eg tek han au for 15", så
han seiste.
lesa, som
Guten?” sa
”Leiv har Fortrinsretten, siden han
har havt Ungen saa længe”, sa Presten,
som ha eit Pikk ti Bjønn.
”Eg tek han for 10”, sa Bjønn.
Daa ingen bou unde, aa Leiv tyk-
test dette va reint for liti, so vart de
so, Bjønn fekk Tilslage paa Hermod.
”Nu kan du have han i Skole, saa
meget du synes”, sa Presten aabryen
ti Bjønn.
”Eg ska so”, sa Bjønn. Han reiste
like ti Gladheim aa henta Guten.
Leiv ha ”ki havt Unganne mæ seg;
han høyrde ti dei, som sette dei atte
heime.
Der vart syndlege Sut aa Graat
paa Hermod aa Signe, daa dei skulle
skiljast. Jamvel Kari totte Synd i
dei, aa ho lova Signe ein flunkende
ny Stakke mæ ven Kant kring, der-
som ho vilde taka det tolegt aa teie
seg. Bjønn gret meste likso myki som
Herniod, aa lova han, at han maatte
hit atte aa moro-e seg mæ Signe, so
titt han vilde.
Ja de va ”ki onno Raad, dei laut
skiljast.
. Hellest fann Hermod seg snart ti-
rettes hjaa Bjønn Uppigar. Der va
snille Folk, aa der laag slik ei Hyggje
yve alt i Stoga aa Garen, at Hermod
totte de va som eit Eventyr. Bare
Signe au ha vore der!
Men Signe, Stakkar, ho ha de ”ki
for gott, aa de visste Hermod. Han
va burt ti Gladheim nokle Gaangur,
ax ho gret aa klaga for han, kos
douvlegt aa langsamt de naa va, si
han ha flutt. De va ki noko gjera
mæ; han trøysta ho so gott han kunne,
aa gav honokle Blad av ”Almuvennen”,
som han ha fengji av Bjønn.
De vart ki tolt lengje, at Hermod
flaug slik ti Gladhemm. Baade Leiv
aa Kari skjellte.
”Hev han ”ki nokogjerafor deg, Bjønn,
si du slenger hera jamt”, sa Kari. ”Mi
vi ki vita av de lenger, aa tele deg ti,
at du helde deg der, du ska vera.”
Han skyna *”kiso liti, Hermod naa,
aa Sinne tok han, so han fekk ki
Maal for seg; men gret gjore han,
aa han mintest dei Vond-Ore lengji.
Paa Uppigar lærde han myki;
Bjønn va ein hagsynt Mann, som
kunne gjera kot de trefte, aa han
synte Hermod kos han skulle hand-
same Høvel aa Sag, Hamar aa Taang.
Bjønn va ein stor, sterk Mann mæ
eit breidt tykfalle Andlit, skarpe graa
Augur aa eit bjartelegt gosklegt Lag
yve Munnen. Han saag beint paa Folk,
fysst han tala mæ dei, aa trufast Ær-
|legheit lyste ut av dei klaare Augo.
E
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
