Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
96
e Fedraheimen.
- Viljens” Tenar; paa det andre Bladet er
det just Folkeviljens Tenar (”Fuldbyr-
der”), Kongen skal vera! — Det er
greidt, at sjølve Luth. Ugeskrift, som
daa væl hellest er so spunse-tett mot
alle ”nyare Tankar” som nokon kann
vera, — at Ugeskriftet likevæl er ”un-
der Indflydelse af den Naturalisme, som
gjennemsyrer
Denne fæle ”Naturalisme” maa altso vera
sterk, Undrast paa, um det kann nytta
Ugeskriftet aa slaast mot ei Magt, som
alt hev fengje so stor Magt med dess
eigne Tankar! —
det moderne Aandsliv.”
Fridomstanken er sterk, Ugeskrift.
Endaa dei, som vil kjempa imot han, er
fengde av han, ja dei er nøydde til, um
dei vil vinna nokon Veg, aa sigla under
Fridomens eiget Merke. Sjølve Novem-
bermennerne lyser no i Bladi, og det med
feite Bokstavar, at dei ”fyrst og fremst
elskar vaar Fridom”. Og naar Presten
preikar mot Folkesuveræniteten, so veit
den Stakkaren ikkje Ordet av, fyrr han
stend midt upp i eit Forsvar for Folke-
suveræniteten, elder ei Godkjenming av
dei høge Tankar, som han, Moldvarpen,
vilde prøva aa drepa. —
sterk! Juristen
kann fortolka, Novembermannen blaasa
Fridomstanken er
paa Lur, Presten preika og bannlysa
med sine største Ord; — naar det kjem
til Aalvor, so gjev dei godt. Fridomen
godkjenner dei naturlegvis alle ihop!
Det var ikkje Meiningi, at dei vilde
slaast imot Fridomen. Nei; dei elskar
vist Fridomen so høgt som nokon. Dei
elskar Fridomen med feit Skrift, —
Og Presten, som byrjad so baust, at
du skulde tru han vilde velta heile Him-
melkula og skapa reint ei onnor Tid, —
han sluttar nokso pent med, at Kongen
skal vera Folkets Tenar. Ja um Kon-
gen kallar seg ”av Guds Naade” aldri
so lengje, so er han likevæl ikkje annat
enn ”den sidste og endelige Fuldbyrder
af Folkets Vilje” —
Det hev ingji Naud.
Endeleg vil Justitsen taka seg av desse
Styggedomarne um, at Kongen skulde
vilje ”bruka Magt”, ”sætte de juridiske
Distinktioner til Side” osfr. Der hev
no voret Forhøyri Byretten yver Mor-
genbladet, Fædrelandet, Throndhjems
Adresse og kva dei no hellest heiter,
alle desse ”velsindede” Blad, som hev
*spreidt ut slikk Snakk um Hans norske
Majestæt . . ..
Ja no maa du ikkje. tru dette-her!
For det er usannt, kvart Ordet. Korkje
Morgenbladet elder Fædrelandet elder
Throndhjems Adresse elder nokot annat
”velsindet” Blad er sett under Forhøyr
elder skal setjast under Forhøyr for aa
forklara seg um sine Trugsmaal og
Skuldingar; nei; men kyen trur du er
sett under Forhøyr —?
Ein liberal Storthingsmann. Stor-
thingsmann Hjelmstad!
Denne Mannen skal i privat Lag ha
sågt, at Kongen hev spurt svenske Riks-
dagsmenn, . um -dei trudde Riksdagen
vilde vera med paa aa senda svenske
Hærfolk til Norig. Elder nokot slikt.
fallfall vert det i den Form av fagre
Folk sett i Avisa. Og s0 vaknar ende-
leg Justitsen! — endeleg. — Og det er
godt, at Justitsen vaknar. Det er daa
so mykje me ser, at dei høge Herrar
veit si Plikt!
No her nok Hjelmstad aldri sagt
nokot slikt som det som stend i Høgre-
bladi. Du kann vera stød paa, at hey
Hjelmstad sagt nokot, so hev han sagt
Sanningi. So dei kjem nok ingen Veg
denne Gongen. Men me tenkjer, at
beretter vil det verta helder stillt i dei
”velsindede” Blad um ”Magtbruk” og
”Tilsidesættelse af de juridiske Distink-
tioner.” Aa tala slik er aa fornærma
baade sitt eiget Land og Broderlandet,
ikkje aa tala um, at det er aa fornærma
Kongen, og det hev dJustitsen endeleg
lært aa skyna. Det høyrer til vaare
styggaste Minne fraa desse Stridsaar, at
sliktnokot hev kunnet koma upp imil-
lom oss. —
Men Moro er det aa sjaa Morgen-
bladet no preika i beilag Harme mot
Hjelmstad, fordi han skal ha sagt, at
Kongen hev tenkt paa aa bruka Magt!
— Det gjeld nok aa reinska seg no,
tenkjer Gryta.
Dei 50,0900 til Krunprinsen rauk i
So skal daa væl
ikkje Selmers Regjering koma ein annan
Aar og, kann du vita.
Gong og vilja. vera Skulemeistar yver
Norigs Storthing!
Verdi er vrang. Det er ikkje nok
med, at Nordmenn segjer Nei til det
absolute Veto; no kjem det ein Svenske
Han kann ikkje
helder finna nokot absolut Veto i Norigs
og segjer det same.
Grunnlov. Og det verste er, at han er
Vitenskapsmann! Og endaa verre er
det, at han er Høgremann! Men verre
enn verst er det, at han hev voret her
i Kristiania og studerat norsk Statsrett,
og at han der hev fengje sine meste
Upplysningar fraa L. L.sen Daa, Yngvar
Nielsen og andre murfaste Vetomenn.
Og endaa hev Mannen tilslutt funnet
ut, at der ikkje finst nokot absolutt
Skulde du ha høyrt
so vrangt?” — Morgenbladet tigjer som
Veto i Grunnloven.
Muren.
Den
Højer. Boki hans viser, at han hey stu-
svenske Mannen heiter Nils
derat Grunnloven vaar grundigt; Jurist
er han i kvar Led og Lina. Han trur,
1814 vilde
hava suspensivt Veto. Me skal kanskje
sidan skriva meir um Boki hans.
— Eit annat Verk yver Grunnloven,
at Grunnlovgjevaranne 1
som me vil ynskja, at mange kjem til
aa lesa, er nyleg komet paa Prent. Det
er ”Odelsbonden om Grundloven i dens
Hovedbestemmelser ved Manritz Å.
Rasmussen Aarflot. (Gjennemseet af
J. Sverdrup.” Dette Arbeidet er i
fleire Maatar merkjelegt, og det at ein
Bonde hev kunnet skriva slikt burde
Jkunna gjera ein Lauritz Jensen stolt
att av aa vera Bonde. Boki viser stor
Lesning og skarpt Studium. Ho hev
ei Mengd av gode Upplysningar og sunne,
slaaande Tankar, og hans Provføring
mot Vetoet er dugleg og original. - Dess-
utan er ho skrivi med slik Ro og i slik
ein jamn, forsonleg Tone, at det løner
seg aa lesa henne berre for det i desse
harske Tider.
sbet strøymer inn Adressur til Asche-
houg,” som Morgenbladet segjer. Her
um Dagen kom den 8de, skriv og segjer
den ottande, og den kom fraa Etne:
Etne ligg burtpaa Bergenskanten og er
ei god, norsk Bygd. .
Men Etnebuen totte nok, at 7 Adres-
sur var for litet til aa gjera ein ”Straum”
av, og so sendde dei den 8de.
og segjer den 8de.
Skriv
” Ådressurne strøy-
mer inn”, som Mrgbl. segjer. —
Men so skal det gjerne vera eitkvart
aafaatt med desse Sendingarne til Asche-
houg. Snart er dei fulle av falske Namn,
som Borre-Ådressa, snart kjem dei til
paa den Maaten, at Folk læt seg narra
til aa skriva under paa nokot, som dei
ikkje sjølve veit kva det er.
So gjekk det nok i Etne og, høyrest
det ut til. Ein Brevsendar til ”Berg.
Tid.” fortel ei lane og sorglystig Soga
um det.
Det var Presten og Lensmannen, som
der slog seg ihop um aa berga Sam-
fundet. Dei fortalde sine snilde Etne-
buar, at Storthingsfleirtalet vilde øyde-
Og so for-
talde dei desutan, at Etnebuanne kunde
hjelpa til aa frelsa Trui og Grunnloven,
naar dei- berre sette sine Namn paa dette
gilde Papiret. No vilde Etnebuarne
leggja Trui og Grunnloven.
gjerna vera med paa aa berga baade
Trui og Grunnloven, som rimelegt kunde
vera; — og desutan so kunde det væl
altid vera godt aa vera til Vens med
Tjensmannen og Presten. Og so skreiv
dei sine Namn paa Adressa, endaa mange
av dei ikkje visste meir um Aschehoug
enn Katten. —
Det er leidt for Etnebuen, at slikt
skal koma upp; men er det sannt, soer
det sunnt, og kanskje Etnebuen heretter
vil koma til aa tenkja som so, at det er
best aa vita, kva der stend 1 eit Papir,
fyrr ein set Namnet sitt under det. Det
er ikkje altid, ein kann lita paa Presten
og Lensmannen helder!
Bette Landet er etter Mrobl. aatt av
Selmers Regjering.
Regjeringi eig alle Embætte. Ho
gjev dei burt etter sin velbehagelige
Vilje.
ein Mann, som hev andre Meiningar i
Dersom ho gjev eit Embætte til
Politikken enn ho, so gjer ho dette av
sin Naade, og Mrebl. finn, at denne Naa-
den hev voret altfor stor.
Regjeringi hev Retten
Rikskassa.
yver
Det er ho, som bevilgar alle
Utgifter, — for det meste etter Forslag
av Storthinget, men Mrgbl. lærer, at ho
kann bevilge seg Pengar paa Frihaand
og. Dersom ho gjev Pengar til nokot,
som Storthinget hev fastsett, men som
ho ikkje likar, so er det — segjer Mrobl.
” Vi have
vistnok . en godmodig Regjering”, —
segjer Mrobl.
— fordi ho er so godsleg.
— Ja, slik er det! Du snilde norske
Odelsbonde, som hev innbillt deg, at du
aatte Retten yver Riksens Pengar, som
du sjølv maa træla for aa skrapa ihop,
les no Mrgbl. og Budstikken, so fær du
annat vita. - Vor ”i have vistnok en
godmodig Regjering”!
Some segjer, at Storthinget ikkje er
”permanent” 9: at so snart Kongen hev
uppløyst ei Storthingsmøte, so er sjølve
Storthinget daudt og burte, heilt til
næste Samlingsdag.
ikkje i 1814.
I ”Statsraad Peter Motzfeldts Dagbog
fra det overordentlige Storthing 1814”
Men so meinte dei
heile |
siste Sida les me, at Odelsthinget hadde
sett Riksrett yver visse Menn, som var
mistenkte for uærleg Ferd under Krigen
med Syerig. Riksretten samlad seg,
men kom til det Utslag, at han ikkje
var ”kompetent”. Grunnen til det ”var
især den, at (Lagthings-) Medlemmerne,
da Stortluinget er overordentligt, ophører
at være- Lagthings-Medlemmer i det
Øjeblik Storthinget ophærves.”
Men hadde Storthinget voret ”ordent-
ligt” (vanlegt), so hadde dei voret Lag-
thingsmenn like godt, endaa Storthinget
var ”ophævet”.
Stortinget hev valt til Riksrevi-
sorar: P. K. Gaarder (96 R.), A. D.
S. Hjorth (86), Å. Hølaas (83), H. E.
Berner (79), A. Jakobsen (69). Varn-
menner: A. Garborg (56 R.), G. T.
Mejdell (59), Johs. Berg (61). — Til
Bankstyre paa Hamar vart valt: Schjer-
den, Kyhn, Glestad (Varamenner: Hjelm-
stad, C. Andersen, O, Arvesen).
Kronprinsen fekk ikkje meir en det
han fyrr hev: 30,000 Kronor, Av Vin-
stre røystad Fougner for, at han skulde
faa 50,000 Kr. til.
Høgre vilde hava 2 Domar-Embæt
i Høgsterett til dei 8 som er, Arctander
vilde hava 1. Mot det fyrste Forslaget
røysta heile Vinstre og Didriksen, Bye
og Berg. For 1 Domarløn røystad
forutan Høgre og Jak. Sverdrup, Hauo-
land, Hurum, Fougner, Enge, Arctan-
der, Vindal.
Tinget hev bevilga til Tollgreida,
Poststellet og Hærstellet; i det seiste
20,000 Kr. til Folkevæpnings-Samlagi
og 10,000 til Centralforningen.
Odelstinget hev sett ut til seinare aa
gjera det som turvelegt er, mot Riks-
raadarne Johansen og Helliesen av di dei
ikkje vil betala det, Odelstinget ifjor sagde
dei skulde betala. For Vogt var og
desidera eit Andsvar, men han gjorde
det som fyrr hev vore.vanleg: bad vm
aa faa sleppa aa betala, og han slapp.
I Ægypten er det urolegt. Der var
nyst ei Uppreist i Aleksandria, der det
vart myrdt eit halvt hundra Hvropa-
Folk. Men korleids det gjeng med
Landet og Styret der er enno uvisst.
Garibaldi vart ikkje brend, Folket
var reint imot det. Torsdagen i Vika
var vart han jordfest, men. Liket kjem
nok til bli flutt sidan, til Rom venteleg.
Lysingar.
Qvams Skole,
(Smaaskole, Middelskole, kortvarigt
Kursus for ældre paa Latin- og En-
gelsklinje, 2aarigt Latin- og Realgym-
nasium). Indmeldelser modtages Kl.
12—2, Universitetsgaden No. 6.
FP. Qvam.
o
BE
Fedraheimen.
Fedraheimen kjem ut i Kristiania kvar
Laurdag og arbeider for Norskdom, Fri-
dom og Upplysming. Bladet inneheld
Avhandlingar og Smaastykkje um ymse
Dagsspursmaal, dessutan Skildringar, Fortel-
jingar, Folkesegner, Dikt, Nytt, Rispur o. d.
Av Forteijingar vil det i lste Halvaar bl. a.
innehalda: *Guten fraa Gladheim* av John
Lie og "Bondestudentar* av Forf. til ”Ein
Fritenkjar” m.fl. — Bladet kostar Kr. 2.20 for
Halvaaret og kann tingast paa alle Posthus.
Elder Ein kann senda Brev beint til Kristi-
ania, og daa med Utskrift: Til Fedraheimens
Ekspedition, Kristiania, Avissak.* Pengar maa
fylgja.
I Kristiania tingar Ein Bladet i Ekspe-
ditionen, Torggata No. 5 b (Nikolai Olsens
Trykkeri).
Kristiania.
Nikolai Olsens Boktrykkeri.
17de Juni 1882. |
N
å
F
k
3
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
