Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
104
Fedraheimen.
Iste Juli 1882.
denne Gongen. ”Vers’ god send oss 114
Novembermenn!” sagde dei til Nasjonen,
— sagde det gjenom Kongen fyrst, og
so gjenom dei andre Émbættsmennerne.
Men det nyttar lite aa skjota med
store Kanonar, naar ein skyt med laust
Krut.,
Ulukka er, at um dei læt Kongen
lesa upp slikt nokot, — so veit Folk,
at slikt hev Kongen ikkje nokot med
aa segja. Byfut Voss paa Hamar sagde,
at den Truntalen brydde han seg ikkje
um, og Byfut Voss hadde Rett: anten
Kongen segjer slikt, elder han ikkje
- segjer det, so gjeng det plent for det
same.
For naar det kjem til Stykket, so
er det ikkje Kongen, som segjer dei.
Den uandsvarlege Kongen kann ikkje
segja sovoret. Vert slikt sagt i eit Re-
gjeringsdokument, so kann dei gjerna
data Kongen lesa det upp so lengje dei
vil, og det med so mange Understri-
kingar og Pausar og med so stor Sko-
despilarkunst og so mange Tragedie-
Stig etterpaa, som dei berre vil; —
etter Konstitusjonen er det ikkje Kongen,
som segjer det; det er og vert — den
norske Regjering.
Kongen er uandsvarleg. Men med
ein uandsvarleg Mann er det som med
det vesle Barnet, som enno ikkje hev
lært aa skilja millom godt og galet:
um eit slikt Barn slær sund den beste
Koppen i Skaapet, elder riv Lampa ned
set Eld paa
heile Huset, — so er det ingen, som
av Bordet og dermed
segjer nokot til Barnet; ein maa halda
seg til dei, som skulde passa Barnet.
Dei hev Skuldi; det er Gjerningsmen-
nerne.
Og dette veit det norske Folket no,
difor segjer det med Byfut Voss: me
Me held
Og naar me ser
?
at dei vil skræma elder kommandera
bryr oss ikkje um Truntalen.
oss til Ministrarne.
oss til aa velja eit Novemberthing, —
so skal dei faa sjaa, at me kaarar Thinget
etter vaart eiget Hovud, og slik, som
vekk va’o. ”Ja æ der naa no’n vil gje
meg 4 Skjelling for Live. mitt,” så
Trina. ”Pytt!” sa eg, ”ho kjæme vel
atte. Ho fær dyr Betaling nok! Nei,
Trina; heller vil eg vere deg hell Lars
Bentensen. La okke vente te Notta.”
Mi saa gjore. Eg laag paa Lopte aa
Trina i Kammerse. Best som dæ lei
ud paa Notta, robte Trina opp: ”Du
Tønnes! Her æ noge for Sengja aa spør,
kaa dæ ska dra’!” ”Aller ens dæ!” sa
eg. ”Læs Bønne, du!” Om ei lida Stunn
kom dæ for mi Seng aa sa” mæ fint
Maal: ”Dra–a. Kaa ska eg dra - - a?”
Eg spekkelerte et Gran; saa så eg: ”Aa
dra en L ...!” Dermæ blei dæ stilt,
aa eg sobne. Men du Syn aa Mirakkel!
Du sko ha set om Moranen. Storstova
aa Dagligstova, Kjøkken aa Ganga laag
full-pakka a” Hestelort.”
I dæ same saag Tønnes ud å Vinnue.
”Nei jou Betterdø æ dæ Trina, som
kjæm aa leide ette meg!” sa "an. ”Ja
naa æ Fregatten unne Opseiling,” sa
eg. ”Holt Kjepten din,” svarte Tønnes,
aa saa song ”an:
”Min Kone hu slet ingjen Tridekker e .
ET
Men seiler kuns til Kofferdi . . . . i.” i
”He du gjort den Visa sjæl?” sa eg.
”Ja dæ kan du lide paa,” sa ”an Tønnes.
”Men, la han te,” dæ æ ousaa den einaste,
eg he gjort; for eg kann nok sett” ihob,
men eg kann inkje rime.”
me sjølve finn det rett og gagnlegt for
Landet. å
— Selmer-Kierulf gjorde eit galet
Verk, daa dei skaut med den store Ka-
nonen sin. For no hev dei brukt sitt siste
Vaapen — og brukt det til Faanyttes.
Det maa ikkje vera greidt aa faa Tin-
garar paa Bakstrævarblad i denne Tid.
Dei lyser ut i ”Fædrelandet” og Bud-
stikka no, at den, ”som i Rigets Land-
distrikter skaffer det største Antal nye
Abonnenter paa ”Fædrelandet” eller ”Bud-
stikken”, ligegyldigt hvilket af dem”
(aa ja!), — han skal faa Premie.
Ja det trur me og. Den, som kann
faa vituge Folk til aa halda og lesa
slike Blad i desse Tider, ban dør hava
Premie.
Fint. Um ”Demonstrasjonen” for Sver-
drup den, 2ide Juni skriv ” Fædre-
landet :”
”Hoben havde ikke Mod til at. jage
— den nøier sig med at demonstrere
mod Kongen ved at hylde den forøn-
skede Præsident i Landet.”
Det kann ein kalla ein fin Maate aa
eggja til Revolusjon paa! — ”Hei, Gu-
tar!” synest Fædrl. segja, ”ein annan
Gong skal de ”jaga” Kongen; daa skal
me segja de er Menn med ”Mod;” men
slik ein Demonstrasjon for ”den forøn-
skede Præsident”, — kva skal det gjera
godt for?”
Menn er det daa enno i dette kontor-
tamde Landet.
Å mtsformannskapet i Kristians Amt,
fann ein Morgon Truntalen paa sine
Plassar. — Dei fann henne der. Slike
Ting gjeng mest altid gjenom Bakdøri.
Dei gode Ordførarar fraa Kristians
Amt las denne Talen. Dei forstod, at der
var Folk, som paa den Maaten, vilde
kommandera dei til aa skifta Meining
og røysta paa Høgremenn til Thinget.
Og so sette dei seg ned, 20 av 26,
og skreiv ein roleg, fast og verdig
Adresse til Præsident Sverdrup. Dei
sagde, at dei no som fyrr heldt fullt
og heilt med Storthinget.
Han er ikkje so lett aa skræma,
Upplandsbonden, som dei hev tenkt.
Johan Sverdrup bev gjort Høgrebladi
eit svært Peik, med di han leet Steen
vera Præsident under Uppløysningi.
Morgenbladet dundrar paa Stortrom-
ma; Aftenposten klakkar paa sitt gamle
Kalvskinn; Fædrelandet skrik seg haast
med sine feite Bokstavar.
Konsert, som kunde faa ein Blaamann
Det er ein
til aa dansa.
Dei er nok ikkje altid so wuppsette
paa aa hava Sverdrup til Præsident, dei
gode Folk!
Kva skulde det hjelpt Høgre, um
Sverdrup hadde ført Præsidiet den 21de
Juni? Totte dei kanskje ikkje, at Rek-
tor Steen svarad Kongen kvast nok?
Ingen segjer annat enn det hadde
voret godt, um Sverdrup hadde voret
Præsident den Dagen. Men at ein Mann,
som nyleg er bergad fraa ein livsfaar-
leg: Giktsjukdom, ikkje kjenner seg god
til aa staa der i ein stiv Klokketime i
sterk: Gjenomtrekk og bukka for Kri-
stianiafiffen, det finn me so rimelegt,
at me ikkje forstend, kva Høgrebladi
kann harnia seg so ut for ein slik Ting
fyre.
- Kanskje det er Harmen yver, at
Sverdrup hev komet seg att, som paa
denne Maaten gjev seg Luft? — —
Høgre hev enno ikkje kravt nokot
Ministerium Sverdrup. Tvertimot! Dei
likar den Selmer-Kjerulfske Kougetalen;
for slik skal Vinstremennerne ha det!
Dei er med andre Ord fyrst Parti-
Dei gamle Høg-
remennerne hadde det paa den andre
Maaten.
Sjølve ”Centrum” tek imot det per-
sonlege Styret med blide Ord og under-
”Fædrelandet” vaagar
likevæl so svært eit Varp som aa segja,
at der kann vera fleire Meiningar um
Innhaldet i Kongetalen.
— 80 der kann det,
Det var mykje. —
Men i det heile er Centrumskararne
likso fornøgde i Truntalen som Høgre.
Dei kausar og klappar ”Kongemagti,”
fordi ho hev talat so ”mannslegt” og so
”djervt”.
— Det er ikkje aa undrast paa, at
Folk trur, dei kan gjera med Nord-
mennerne som dei vil.
menn, so Nordmenn.
danige Fakter.
Fædreland?
Kysser me Ri-
set, so fær me Ris, det kann me lita
paa; men so fortener me aa faa det og.
Det er det gode ved Tingen.
Kongens Ord skal brukast som Vaapen
i Val-Striden.
Taka Kongen, som skulde staa yver
all Partistrid, aa bruka han til Agitator
i eit Thineval ... Hev du høyrt slikt?
—- Men det er some Tider at ein
mest maa segja med gamle Wessel, at
”jo galere jo bedre.”
”Grundloven, som vi alle har besvoret,
— I saavelsom Jeg.”
Det er fagert aa høyra Kongen sjølv
Han hev altso
ikkje gløymt den, og ban veit, at bryt
minna um Kiden sin.
han den, so er han ikkje Konge ein
Time lenger. Kongen er ein klok Mann;
der er ingji Naud.
— Hellest hender det no so mangt i
denne underlege Verdi. ”Luthersk Uge-
skrift”? vilde nok vita Raad for Uraad, um
ein Konge gjorde seg til Meineidar og; so
galet hev hendt fyrr.
Eks. svor med sin dyraste Eid Frank-
rikes republikanske Grunnlov Truskap,
og den Eiden snakkad han um rett som
Um ei Stund gjorde Prinsen
Meineid og Statskup. Men ein høyrde
ikkje, at Payen og Prestarne hadde
nokot imot Mannen for det. —
— ”Fædrel.” og ”Luth. Ugeskr.” hev
forsvarat ”Keisar” Napoleon den 83die!
Prins Napoleon f.
det var.
”Høflighed”. Maandag 19de skreiv
Statsraad Backe til Kontorsjefen i
Thinget og bad han spyrja Præsiden-
ten, kva Klokkeslett um Onsdagen
det kunne falla seg, at Uppløysingi
gjekk for seg. Kva Klokkeslætt um
Onsdagen; — der var ikkje meir aa
laupa paa. Um Onsdagen skulde det
vera; det var berre Spursmaal um Timar
fraa elder til.
Kontorsjefen talad med Præsidenten,
og etter det svarad han, at det var
raadlaust enno aa segja for visst, naar
Storthinget var so ferdigt, at det kunde
slutta.
Dette fekk Kongen vita med det
same ban var komen til Byen um Maan-
Og daa han fekk høyra, at
Storthinget ikkje kunde segja, naar det
vart ferdigt, — so avgjorde han, at Stor-
thinget skulde vera ferdigt Onsdag Kl.
3. For H. M. hadde ikkje Stunder til
aa venta lenger. —
Dette kallar Høgrebladi no ”Høf-
lighed.”
— Der skal ikkje mykje til, fyrr dei
finn, at Storthinget fær Vyrdnad nok.
Men naar det gjeld den andre Stats-
magti — aa!
dagen.
V. Ullmann hev og i Aar fengje Å mts-
tilskot til Folkehøgskulen, han vil halda
i Selgjord.
Politiske Folkemøte er det no mange
av. Paa eit som var i Elverum noum
Maandagen, var der 1200 som møtte.
Mot 51 R. vart det vedteken slik Re-
solusjon, at det helst fekk vera so, at
baade Konge og Storthing bøygde seg for
Valet. Paa vinstre Sida tala Bjørnson,
Jacobsen, Arvesen, Hektoen, Konow, paa
høgre Bjøntegaard, Voss, Sæhlie, Vogt.
Til Vika skal der vera Møte paa
Stiklestad.
Paa Island hev Kvinfolki fengje Røy-
sterett i Heradsvali o. m.
Retting. I Stykkjet um Bibelsoga
paa Norsk No. 23 stod, at Høyem ”mis-
tyder” Namni, skal vera ”umtyder”.
—
Lysingar.
Qvams Skole.
(Smaaskole, Middelskole, kortvarigt
Kursus for ældre paa Latin- og En-
gelsklinje, 2aarigt Latin- og Realgym-
1asium). Indmeldelser modtages Kl.
12—2, Universitetsgaden No. 6.
P. Qvam.
Fedraheimen.
Fedraheimen kjem ut i Kristiania kvar
Laurdag og arbeider for Norskdom, Fri-
dom og Upplysning. Bladet inneheld
Avhandlingar og Smaastykkje um ymse
Dagsspursmaal, dessutan Skildringar, Fortel-
jingar, Folkesegner, Dikt, Nytt, Rispur o. d.
Bladet kostar Kr. 2.20 for Halvaaret og
kann tingast paa alle Posthus. Elder Ein
kann senda Brev beint til Kristiania, og
daa med Utskrift: Til Fedraheimens Ekspedi-
tion, Kristiania. Avissak.* Pengar maa fylgja.
I Kristiania tingar Ein Bladet i Ekspe-
ditionen, Torggata No. 5 b (Nikolai Olsens
Trykkeri).
I Nr. 22 vart det paatekje ei ny Fortel-
jing: *Bondestudentar* av Arne Garborg.
Dei som tingar Bladet fra Iste Juli kann
faa det som er utkome av denne Forteljingi
for 30 Øre.
Nordmanden
udgivet af theol. Kand. Kristjan Olsen,
udkommer fra Nytaar i 2 Udgaver:
Den daglige Udgave
koster med Postpenger Kr. 2.16 for Kvar-
talet.
Som Tilleg medfølger:
Syn og Sagn, et Blad nærmest for Ung-
dommen, udgivet af S. Knutsen (1 a 2 Nr.
om Maaneden). (Nye Tingere paa ”Nord-
manden” faa ”Syn og Sagn” fra dets Begyn-
delse, saalangt Oplaget rekker.)
Tgeudgaven
udgaar hver Torsdag i stort 6-spaltet Format
og koster med Postpenger Kr. 1.66 for Halr-
aaret.
For Bekjendtgjørelser betales for lste
Gangs Indrykning 10 Øre for Korpus- (eller
Petit-) Linjen og 5 Øre for hver følgende Gang
Kristiania.
Nikolai Olsens Boktrykkeri.
/
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
