Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Fedraheimen.
kinn re OSS SST
Pris fyr Fjordungaaret Kr. 1.10
med Porto og alt.
Betaling fyreaat.
Kit Blad aat det norske Folket.
Lysingar kostar 10 Øre Petitlina,
og daa etter Maaten fyr større Bokstavar.
No. 30.
Kristiania den
29de Juli 1882.
6. Aarg,
TT TATT RET
Bondestudentar.
Av Arne Garborg.
IV.
”Olsen, Olsinis, Olsini, Olsinem, O1-
sen! Olsine,” — sagde Johannes Ortvedt.
Markus Olivarius Markussen lo i
høgan Sky. ”Ja det er rett!” sagde
han, ”Olsen gjeng etter 3die. Ha-ha-ha!
Olsen, Olsinis ha-ha-ha-ha! Hr.
Ortvedt er ein Mann med Idear!”
Daniel likad ikkje aa verta dekli-
nerad. Men han lo med so godt han
kunde; for han visste fraa gamalt, at
det ikkje nyttad aa slaa seg sint. Jo-
hannes Ortvedt var fornøgd. Han
higrad og lo so inderleg godslegt, og
Augo hans lo, og Skjegget hans lo, og
Augnekrokarne hans stod fulle av Laatt
og sjølvnøgd Gleda.
— ”Og der er Olsen den andre!”
ropad Markus Olivarius Markussen,
som og var ein Mann med Idear.
Inn kom ’ein ung, lang Fyr med
Hengje-aksler og høg Hals; Andlitet
blømde i tæringfine Liter, men var
langt og flaat bygt; Munnen var tjukk
og hekk halvopen.
”Nei Takk ska" Di ha’!” sagde han
med eit Bassmaal, som ingen skulde
venta fraa slik ein Smalhans; ”det
skal Di væra blaa for! ”Den andre”
er eg mykje for lang til aa vera, ser
Di.” Og han lagde Bøkerne sine ifraa
seg, tok Daniel under Armen, drog
han med seg midt, frampaa Golvet og
song, med brestande Maal og store
Teaterfakter:
”Jeg — er — Olsen den første, Olsen den
første, Olsen den første;
Han — er — Olsen den anden, Olsen den
anden, Olsen den anden, —
— Begge vise Mænd.”
Markus Olivarius Markussen lo i
høgan Sky. Johannes Ortyedt higrad
med, og Augo hans lo, og Skjegget
hans lo, og heile Mennesket lo; for
han visste, at no kom Markussen med
Deklinasjonen.
Og Markussen kom med Deklina-
sjonen. Apropos: kunde Hr. Olsen den
fyrste deklinera ”Olsen?” —
Fleire og fleire kom. Ein og ein,
tvo og tvo, ny-tvegne og bleike, slitne
aa sjaa til; Svevnen sat enno i Augo
paa dei, og mange sagde: ”uff! jæ er
saa trætt i Hode i Dag.” Og for kvar,
som kom, vart den Ortvedske Deklina-
sjonen teken upp att, og Markus Oli-
varius Markussen lo i høgan Sky.
Men Ortvedt stod og høyrde paa med
Åugo lysande av sjølvnøgd Gleda; for
i Dag hadde han vunnet eit Namn,
TT TTAGATTN ETOATETE TS TET
som vilde liva lengje i Klassen.
Det ”akademiske” Kvarter var
strakst ute; Gutarne kom i Flokkevis.
Some sette seg strakst paa Plasserne
sine, tagalle og myrke, slog upp ei
Bok og stengde seg inn i seg sjølve;
andre flokkad seg um ”Olsines” og den
store Deklinasjonen. Der kom Hans
Haugum. ”Hr. Haugum! Hr. Haugum!
Haugum!” ropad Flokken i Kor; men
Olsen den fyrste hadde fengje Daniel
med seg frampaa Golvet att og ropad
no utyver Klassen med sin utrulege
Bass: ”Mine Herrar! Her stend eg
fram paa dette Skravle-Thing og krev.
at De ein som alle og alle som ein
hyller og godkjenner Olsen den andre
av Dynastiet Grisenburg som min lov-
lege og ulovlege Ettermann 1 alle
Maatar, og det skal De gjera av fri
og god Vilje, elder so skal De dingla
kvar etter sin hundske Hals —.
Lenger kom han ikkje; for Hans Hau-
gum, som saag litt trøytt ut, brydde
seg ikkje større um dette, menu tok
fat paa Daniel og spurde, um han
ikkje hadde nokot Gardsnamn, som
han kunde bruka istadenfor dette Olsen,
som. ein snart kunde segja ikkje var
nokot Namn. ”Maa jæ be!” skreik
Olsen den fyrste, men vart ikkje høyrd.
Daniel kjende seg vyrd ved, at Hans
Haugum tok seg av han, men sagde,
at Gardsnamnet hans nok ikkje var
brukande. ”Kva heiter Garden?” spurde
Haugum ivrig. Daniel raudnad Litt;
"aa —,” sagde han. ”Han heiter væl
ikkje Tamperud, som der eg er ifraa?”
spurde Olsen den fyrste; Markus Oli-
varius Markussen lo. ”Nei”, smilte
Daniel lettad; — men tenkje seg, at
denne Austlendingen vilde fortelja slikt!
— ”Naa, lat oss høyra,” ropad Hau-
gum litt kvasst; han kunde ikkje for-
staa seg paa denne seige Vestlendin-
gen, som var rædd for aa segja, kor
han var ifraa. ”Jau", svarad Daniel
modigt, ”Garden heiter Sørbr—brød.”
”Sørbrød, det var rart,” sagde Haugum.
”Segjer dei Sørbrød, Folk der burte?”
j— ”N—ei,” svarad Daniel uviss, ”Folk
segjer ikkje so; men det skrivst so.”
”Kva segjer Folk daa?” spurde Hau-
gum. ”Folk —; dei segjer ...
”Folk segjer væl Sørbraut,” lagde
Markus Olivarius myndigt inn; han
kunde Landsmaal. -”Ja”, sagde Daniel;
”dei segjer Sørbraut.” ”Altso heiter
Garden Sørbraut daa,” dømde Haugum;
”og det skulde ikkje vera godt nok?”
”Sørbraut?” spurde Daniel med
store Augo. Javisst! Sørbraut! ”Sør-
braut er eit godt Namn,” dømde Markus
Olivarius. ”Men Sørbrød — ha-ha-ha-
ha! Søerbrøzz” — han hermede det
paa Dansk —. ”det duger ikkje. Ha-
ha-ha! Det er dei danske Futarne,
som hev funnet paa det. Søerbrøee,
ha-ha-ha-ha!" — "”Surbrød”, smaa-lo
Johannes Ortvedt; Daniel vart blod-
raud, men kom seg att, daa han saag,
at ingen hadde lagt Merke til det.
Markus Olivarius gav seg til aa halda
eit Foredrag um norske Gardsnamn
og danske Futar; men Haugum, som
visste, at Tidi var knapp, stoggad han
og heldt istaden eit Foredrag til Da-
niel um Namnet Sørbraut. Det var
eit godt og norskt Namn, som han
burde bruka; — ikkje sannt, Rud?”
ropad Haugum til ein nykomen, som
just stod og lagde Bøkerne sine ifraa
seg paa Pulten. ”Heiter Garden Sør-
braut?” spurde Rud. ”Ja —?” sagde
Haugum. 730 er der væl altso eit
Nordbraut og?” Dei saag paa Daniel;
”n— el; jau!” sagde denne, ”men langt
ifraa langt, langt EPER
er det same”, dømde Rud; ”altso hei-
ter Gården Braut. ”Sør" og ”Nord”
er berre Tillegg; Braut er Namnet,
og Braut bør De heita.” Jens Rud
sette seg; Saki var avgjord.
— Aalmennt Samtykke. Braut var
eit makalaust Namn, eit herlegt Namn,
eit staut Namn! og so norskt daa! —
dei vart ivrige alle. Olsen den fyrste
spurde, kva Daniel vilde hava for det
Namnet sitt; og Ortvedt minnte um,
at ”Braut" var det same som Brud
paa Tysk, so finare Namn kunde ingen
Ungkar bera. Og so lengje heldt dei
paa, til dess Daniel sjølv totte, at
”Daniel Braut” lyddest godt, og ende-
leg lovad han Haugum med Haand og
Munn, at han skulde bruka det Namnet,
— ”dersom det gjekk an.” ”Ja visst
gjeng det an,” sagde dei alle.
”Hoh-oh-oh! gjeng an?” braut det
no laust med stort Braak og ein hol,
hivande Laatt fraa ”Myrkjekroken”,
der Aslak Fjordan hadde sitt Rom.
”Ho-oh-oh! enn Don Pedro daa?
Don Pedro de Monsen, oh-oh-oh! —-
som skifte Namn, kvar Gong han flutte,
so naar dei skulde ut med Rekningar
paa Monsen, so heitte han Larsen, og
naar Rekningarne lydde paa Larsen,
so heitte han Rabbestad, og kom det
Rekningar paa Rabbestad, so heitte
han Monsen att — hoh-oh-oh-oh!
Men no kom ikkje Aslak Fjordan
lenger; for Døri gjekk rolegt og vidt
upp, og inn steig ”Gammeln”, stor og
røseleg i sin lange blaae Slengfrakke,
stød og aalvorleg som ein Senator,
men med Skalken glyrande fram av
sine graablaae kloke Augo bak Brille-
glasi, og med den høge, breide haar-
snaude Skallen liksom lysande av Aand
og Vit.
I Hælarne paa seg hadde han ei
Rad av Gutar, som kom for seint.
Det var for det meste slike, som høyrde
med til ”Bonnskrapet”, og som jamt
var burte; men i Latintimarne kom
dei; for daa var der "saa mye Morro”.
Gammeln stellte seg upp og stod og
saag paa dei. Der kom Isak Abra-
hamsen Opjorden i si ”fjørprydde”
Vadmaalskufta og med eit Hovud so
urydigt som eit Kraakereir; full hadde
han voret. og vaskat seg hadde han
ikkje; Bøkerne sine hadde han gløymt;
— ”gjeng’e du reint laus du,” sagde
Gammeln, — ”liksom Øyken i Fjelle;
he!” Der kom dei tvo unge Herrarne,
DHrr. Wall og Presler, finstrokne og
strake, med Floshattar, med Lorgnet-
tar, Sigarar, Spaserstokkar; dei lettad
flott paa Hatten for ”Rektor”, gjorde
eit Byks burtyver Pultarne og sette
seg paå sine Plasser med dundrande
Applomb. ”He, he, he!” sagde Gam-
meln. Der kom Lars Risvold, eit
herlegt Steinbrjotar-Emne, med ein
Rygg som ei Laavedør og Årmar som
Eik, firkantad og svær, dum og tru-
fast som ein Hoggestabbe; tilslutt kom
Olai Bruvik, lysande av Saapevask;
aalvorleg, pynteleg og glattkjemd som
eit Bibelbud. Han saag svært ærleg
og paaliteleg ut, og bukkad djupt for
Gammeln; men 1 Grunnen var han
arg; han forstod strakst, at han like-
væl var for tidleg ute.
For no gjekk Gammeln burtaat
Døri og vreid henne i Laas. Mang
ein Syndar kvakk, der han sat; for
no hugsad Kararne, at det var i Dag;
Gammeln skulde hava Pengar for Ok-
tober. —
”Ja naa, Gutter, naa faar Dere
vera snille mot en gammal Mann!”
tok Gammeln i paa sin underlege,
skjemtefulle Maate. For det var ikkje
so greidt aa vera til for honom hel-
der, leet han um. Og hån fortalde
dei ei heil Leksa um dette, — Gjøn
det meste, litt Aalvor innimillom. Der
var nok av dei. som vilde gåa paa
Skuten hans og læra Perioden og verta
Folk, sagde han; og det var ikkje for
ingen Ting, at vaare fyrste Diktarar
— og andre gode Menn hadde gjengje
paa bans Skule; — Gammeln vilde
ikkje segja, at han hadde gjort dei
til Diktarar; men det var verdt aa
leggja Merke til, som sagt, at dei
hadde gjenget her! — som sagt, det
var nok av dei, som vilde læra Perio-
den og faa skrubba Raaheita av seg
ved ei Grunnskuring i Livius — aa!
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
