Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
198
Fedraheimen.
16de Desember 1882.
største Gleda av aa sjaa deg, min
beste Vælgjerdsmann.
Sir Oliver. Karl! Eg trur deg
no. Gjev meg Handi di. Den Illgri-
naren der yver Høgjendbenken heve
gjort, at eg held av deg.
Karl Surf. So vert mi Takksemd
imot sjølve Mannen so mykje større.
Lady Teazle. Men her er ei, Sir
Oliver, som Karl endaa meir ynskjer
aa verta samd med æo peikar paa Maria).
Sir Oliver. Ja, eg heve høyrt
um det, med Tillating av den unge
Lady, um eg forstend rett denne Raud-
nad i Kinnerne —
Sir Peter. No, Barn, tala no ut,
kvat du tykjer!
Maria. Eg heve inkje aa segja,
utan at eg ynskjer, at han maa faa
det godt. Og heve eg ein Gong havt
ei Magt yver hans Kjénslor, so gjev
eg gjerna den Magti til den, som kann
hava større Rett til henne.
Karl Surf. Kvat? Maria?
Sir Peter. No? Kvat er det for
Løyndomar? So lengje han var eit
vonlaust Avrak, vilde du ikkje høyra
Tala um nokon %nnan. Men no, daa
der er Von um han, vil du kanhende
ikkje hava han?
Maria. Hans eiget Hjarta og Lady
Sneerwell kjenna Grunnen.
Karl Surf. Lady Sneerwell?!
Jos. Surf. Det gjerer meg vondt,
at eg er nøydd til aa tala her, Bror
min; men mi Agt for Rettvisa tvingar
meg til det. Uretten imot Lady Sneer-
well kann ikkje lenger vera løynda
(Han læt upp Døri; Lady Sneerwell kjem inn).
Sir Peter. So, der kjem enno ei
fransk Pyntseljargjenta! Eg trur, mi
sann, han heve ei i kvart Rom!
Lady Sneer. Utakksame Karl
Surface! Ja, du kann nog fæla, naar
du kjenner, koss uhyggjelegt eg maa
hava det, avdi du heve voret so tru-
laus imot meg!
Karl Surf. Eg bed deg, Farbror!
Høyre dette og med til Lystspelet ditt?
For eg kann sverja paa, at eg forstend
ikkje eit Ord av det.
Jos. Surf. Bg trur, Sir, at det
trengst Prov berre av ein Mann til aa
gjera Saki rett klaar og greid.
Sir Peter. Og den Mannen er
kannhende Master Snake. Du hadde
vist Rett, Rowley, i aa taka han med.
Lat han koma inn!
Rowley. Kom inn, Master Snake
(Snake kjem inn). Eg tenkte nog, at hans|
Prov kunde trengjast; men no hender
det so uheppelegt, at han kjem til aa
vitna imot Lady Sneerwell og ikkje
stydja henne.
Lady Sneer. Ein Kjeltring! Er
han og tilsist Forraadar imot meg?
Seg, Skarv, heve du samansvoret deg
med dei andre imot meg?
Snake. Eg bed deg, Lady, tusund
Gonger um Forlating; du bitalte meg
gjildt — det er vist — for den Lygni,
som det vert spurt um her; men uhep-
pelegvis hava dei bitalat meg tvo
Gonger so mykjet for Sanningi.
Sir Peter. Det var Kjeltringstrik
og Motstrik.
Lady Sneer. Gjev all Skam,
Skade og Ulukka maa timast dykk
alle! (ho vil ganga).
Lady Teazle. Bi litet, Lady
Sneerwell! Fyrr du gjeng, lat meg
takka deg for all den Umak, som du
og denne Heidersmann heve havt med
aa skriva Brev ifraa meg til Karl og
sjølv svara paa deim! Og lat meg og
beda deg helsa heile Baktalarlaget,
der du heve Høvdingskap, og segja
deim, at Lady Teazle tek Avskil med
deim, og gjev deim att det Meister-
brevet, ho heve fengjet hjaa deim, og
vil slutta med det Yrkje, ho heve lært
av deim, og ikkje lenger tyna gode
Folks Namn og Æra!
Lady Sneer. Du og, Lady! det
er stygt; skamlaust! — Gjev Mannen
din enno maa liva i femti Aar! (ho gjeng).
Sir Peter. Aa, for eit Beist! — —
Lady Teazle. Ein arg Ting —!
Sir Peter. Men ikkje for det
siste, ho sagde?
Lady Teazle.
Sir Oliver.
du no aa segja?
Jos. Surf. Eg er reint fortumlat.
Tenk at Lady Sneerwell paa det Vis
kunde gjera Skarvestrik, at ho vilde
muta med Snake for aa narra oss alle-
saman, 50 eg ikkje veit, kvat eg skal
segja. Men for at ikkje hennar hemn-
fuse Hug skal faa henne til aa gjera
leide Strik imot Bror min, er det best
at eg gjeng etter henne can gjeng).
Sir Peter. Preikor like til Enden.
Sir Oliver. Ja, og gifta deg med
henne, um du kann. — Ylja og Edik
— de vilja høva godt saman.
Rowley. No tenkjer eg, at Master
Snake ikkje tiltrengst meir.
Snake. Fyrr eg gjeng, maa eg
ein Gong for alle beda um Forlating
for, at eg heve voret eit stakkars Reid-
skap til all den Leidsemd, som heve
voret her.
Sir Peter. Væl, væl. Du heve
no sistpaa gjort det godt att ved ei
god Gjerd.
Snake. Men maa eg beda heile
Laget, at dei ikkje vil tala um det?
Sir Peter. Kvat for nokot? Skjem-
mest du av aa hava gjort ei god Gjer-
ning i dit heile Liv?
Snake. Aa, Sir! du maa koma
ihug, at eg er ein Mann, som skal
liva av mit leide Gjetord. Eg heve
ingjen annan Ting aa stola paa; og
vart det ei Gong kjendt, at eg hadde
latet meg forføra til aa gjera ei god
Gjerd, so skulde eg missa kvar god
Ven, eg heve i Verdi.
Sir Oliver. Væl, væl. Nei me
skal ikkje tala um deg ved nokon til
Aa nei!
Væl, Sir, kvat heve
di Ros. Vær trygg! (Snake gjeng).
Sir Peter. Det var ein gjæv
Skarv!
Lady Teazle. Ser du, Sir Oliver!
No trengst det ingi Maning til aa faa
Maria til aa koma til Lags med Bror-
son din.
Sir Oliver. Ja, ja! So skal det
vera. Imorgon skal me hava Brudlaup.
Karl Surf. Takk, kjære Farbror!
Sir Peter. Kvat, din Skarv? Vil
du ikkje spyrja Gjenta um hennar
Samtykkje?
Karl Surf. Aa det heve eg alt
gjort for lang Tid sidan — for ein
Time sidan, og Augo hennar sagde Ja.
Maria. Skam deg, Karl! Eg lovar
for det — Sir Peter! det heve ikkje
voret talt eit Ord!
Sir Oliver. Væl, des færre des-
betre! — Gjev dykkar Kjærleik aldri
maa minka!
Sir Peter. Gjev de maa liva s
lukkeleg saman, som Lady Teazle og
eg tenkjer aa liva!
Karl Surf. Rowley, min gamle
Ven, eg er viss paa, at du ynskjer
meg alt godt; og eg trur, at eg skyl-
der deg mykjet.
Sir Oliver, Ja visseleg, det gjerer,
du Karl!
Rowley. Um mitt Stræv for aa
tena deg ikkje hadde lykkatst, vilde
du voret meg skyldug for min gode
Vilje; men forten no aa vera heppen,
so heve du meir enn bitalat meg!
Sir Peter. Ja, vor ærlege Rowley
sagde altid, at du nog vilde koma deg.
Karl Surf. Um den Ting, Sir,
vil eg ikkje lova nokot, og det trur
eg er eit Prov for meg, at eg vil
stræva etter det. Men her er mi
Meining, mine kjære Fylgjesmenn.
Åa, kann eg venda meg ifraa den
gode Vegen, naar desse fagre Augo
lysa for meg! (han syng):
Lyse, fagre Gjenta, for meg paa min Veg!
Der du gjeng fyre, vil eg fylgja deg.
Du leider meg or Daarskaps ville Rus
I Gledskaps Heim, i Freds og Fagnads Hus.
Du Sut og Otte kann ifraa meg venda,
Det skal Baktalar-Laget no faa kjenna.
Fit og annat um Stortings-Valet.
Det hev voret sagt mange Gonger,
at det aldri hev voret eit Stortings-Val
hjaa oss, som var so vigtigt som detta
no i Sumar. Fyr det fyrste skulde
der no staa det største Slaget i den
lange Striden, um kven som skal raada
i Norig, anten det gamle innfødde
Bondestand, elder ein framand innflutt
Samfundsklasse. (No tore me hug-
heilt snakka um ein innflutt Sam-
fundsklasse, for no er det ikkje mange,
som negtar, at her finst tvo Folkeslag
her i Landet, endaa dei i Fyrstningi
flirte av Maalmennerne, naar dei slo
frampaa um det). Fyr det andre, og
det gjer etter mi Meining detta Stor-
tings- Valet endaa vigtigare, let Selmer
Kongen halda ei Trontale, som var
meint paa aa skræma det norske Stor-
tinget, og ikkje betre var det, at
Kongen i ein Tale under Feltmanøv-
rarne i Jarlsberg sagde, at han vonad,
at Heren ”under alle Tider og under
alle Omstendigheder” vilde fylgja han.
Sume tenkte daa, at naar det norske
Folket høyrde slikt, skulde det verta
mjukt og røysta med Høgre. Men
hadde Folket gjort det, so hadde det
vortet reint uagtande; for skikkelege
Folk læt seg ikkje taka paa den Maaten.
Men no ser me, at Folket vaart var
godt, slik som me vonad. Det ansad
ikkje paa Trugsmaali.
Fyrste Tidendi, som kom um Stor-
tings-Valet, var at Finnmarki hadde
valt Høgremenner, og at Vinstre der
tapad ein Mann. Men no er det so
som so med Finnmarki. Det ligg tett
upp med Russland, der Fridomen skal
vera so maateleg stor. Landet er so
stort, og der er so klein Framkomst
og so romgrendt, so det er snaudt nok
at ei Folkemeining kann laga seg til
der. Fæle Stormar hadde mnettupp
øydelagt Landet, og flestalle skyldte
Pengar elder trong um Pengehjelp av
Komiteen (Høgremenner trulegvis), som
skulde deila ut dei Pengarne, som var
innkomne. Soleids var det ikkje mykje
Sjølvstende og Frilynde aa venta der.
Ikkje finst det vidare til Jordbruk
helder der, so det er knapt rødande
um eit Gardbrukar-Stand. Folket er
blandat ihop av Innvandrarar fraa
ymse Bygder og av Finnar og Kvænar.
Detta gjer det endaa meir umogelegt,
at det skulde finnast ei sterk national
Kjensle der. - Fælt smaatt er det og
med Upplysningi. Inkje Under var
det so, at Høgre vann seg ein Plass
der. For Høgre hev lettare fyr aa
halda ihop; Embættsverket, Land-
handlarar, Pengemenner, retter kvar-
andre Henderne, og fylgjer Ordren.
fraa Morgenbladet, men Smaafolket
lyt kava kvar fyr seg, ein Mann paa
ein Holme her, ein annan ’i ei Vik tve
Mil burte. Skal han laana Pengar,
selja Fisk elder hava andre Forret-
ningar med nokon, so er det med ein
Høgremann.
Høgre var glad, fyr di det vann
der, men det norske Gardbrukar-Stan-
det hadde det ikkje røynt endaa.
”Nasefisken er ikkje god”, segjer
dei. So bar det til daa, Slag i Slag,
og mest alle Stader vann Vinstre.
Heile store Dalar, som Gudbrands-
dalen og Solør, som fyrr hev voret
konservative, gjekk no med dei libe-
rale, so nær som berre eitkvart Pre-
stegjeldet.
I Aakershus hadde Høgre rotat
igjenom heile Amtet liksom Vaand :
ein Aaker. Dei gjorde Arbeidsfolket:
til Myrmenner, trugad med Borkebraud,
Ufred med Svensken, at Vinstre vilde
slaa ihel gamle Kjeringar og Kallar,
sende ut eit Upprop, som var ei Skam
fyr heile Landet, og skulde no ”dyppe
de dumme Bønder i deres eget Fedt”.
Dei hadde so visst vonat, at dei skulde
vinna i Skedsmo; men Arbeidararne
hans Haneborg var ikkje Leigesoldatar;,
endaa det var sett Folk i Kyrkja til
aa passa paa, korleids dei røystad, og
Røystesetlarne var fargad, vaagad
mange av dei seg til aa røysta med
Vinstre. Medan dei talde upp Røy-
sterne, slo Tora ned i Løda hans
Haneborg, og Ljosken fraa Vermen
skjein utyver den liberale Sigeren.
Høgre hadde stellt til eit Festmaaltid,
segjer dei, men det er ikkje fortalt,
at dei aat det. Lenge vippad det so
upp og ned i Aakershus, men so gjorde
Eidsvoll, ”Vogga fyr vaar unge Fridom”,
Utslaget. So vann Gardbrukarstandet
i Aakershus og, umkring 2000 Libe-
rale mot 1200 Kaksar og Fabrikeigarar
og .slikt (Myrmennerne er daa ikkje
reiknat med, umkring 800 Høgre og
700 Vinstre, um eg ikkje misminnest)-
So kom Bergen, Kristianssand,
Stavanger og fleire andre Byar, og
Vinstre vann der og, med ei uhorveleg
Yvermagt. ;
No var det tvo Amt att, Jarlsberg
og Larviks Amt og Nedenes Amt, og
Austlandsbyarne og nokre Smaabyar-
Her skulde daa Høgre vinna, soframt
dei kunne vinna nokonstad. Det er
sant, ikkje lyt me gløyma Trondhjem,
som sender 4 Tingmenner. Me hadde
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
