Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Oluf Kolsrud, Blodbadet i Stockholm aar 1520
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
i78
oluf kolsrud
semd. Dr. Karlstadt drog seg tilbake etter eit par vikor, i juni 1521.
Men var Martin Reinhart framleides der, eller var nokon annan
kornen til?
Reinhart, den fyrste av Wittenbergarane som kom til Danmark
etter Christiern II’s innbjoding, i desember 1520, var paa
vaarvin-teren 1521 send til Tyskland i kongens ærend. I mars framførde
han i Wittenberg for Karlstadt kongens innkalling, som denne tok
imot, og i april uppheldt han seg i Worms saman med kongens
sekretær Stephan Hopfensteiner for aa innbjoda ogso Luther og
Melanchthon til Christiern II, — soleis som fyrr fortalt.
Er Martin Reinhart komen tilbake til Danmark fraa denne
Tysk-lands-ferd? Me veit det ikkje uttrykkeleg. Men me veit, at det
var hans tanke. Det vert sagt i eit brev fraa Luther til Georg Spalatin
7. mars, under Reinharts upphald i Wittenberg, at han »skal reisa
tilbake dit [d. e. til Danmark]»1, og Reinhart skriv sjølv fraa Worms
25. april, at han og Hopfensteiner ved pinsetid skal gjera munnleg
greida for kongen um deira forhandlingar med kurfyrst Friedrich.2
Prof. J. Oskar Andersen3 tenkjer seg at Reinhart er reist tilbake til
Sachsen med dr. Karlstadt, daa han för fraa Danmark i fyrsten av
juni 1521. Men det er ikkje meir enn ei gissing. Det næste me høyrer
um Reinhart, er at i 1523 var han predikant i Jena.4 Det er soleis
ingen ting i vegen for at Franciscus de Potentia kann ha funne
Reinhart i Kjøpenhamn daa han var der vinteren 1521—22, og hans
relasjon for kardinalkonsistoriet um Lutheranarne i Danmark vert
daa heilt klaar. Det er Karlstadt og Reinhart han talar um der.
Orsaki til brotet millom Karlstadt og Christiern II søker
professor J. Oskar Andersen i ein prinsipiell motsetnad millom Kallstadts
radikalisme og kongens kyrkjelege konservatisme, og i Karlstadts
otte for kongens demoniske natur.5 Hertil kom ein faktor av meir
1 Luther’s Briefwechsel, bearb. v. E. L. Enders, III, s. 106: »Ita [: s. 193,
n. 1] retulit, quem illuc dedimus, D. Martinus, reversus ut promoveretur,
re-diturus illuc.»
2 Skrifter, som udi det Kiøbenhavnske Selskab af Lcerdoms og Videnskabers
Elskere ere fremlagte og oplæste, III, Kbh. 1747, s. 14.
3 J. Oskar Andersen, Överfor Kirkebruddet, s. 106; jfr J. Oskar Andersen,
Paulus Helie, I, Kbh. 1936, s. 95—6.
4 Andersen, Överfor Kirkebruddet, s. 78 n. 2 og s. 106.
5 Andersen, s. 118—25.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
