Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
[257
sera fýla er úr». í Ölfusi stendur: «sjóðandi uppsprett-
ur»; hér er eflaust átt við hverana hjá Reykjura og í
/
Hveragerði. A Reykjanesskaga eru tvær lindir, önnur í
Selvogi, er «breytir hvitri ull í svarta» og hin yzt á
Reykjanestá, sera «breytir svartri ull i hvíta»; hin seinni
lindin er einraitt sett þar á kortinu, sem Gunnuhver er
og margir aðrir sjóðandi leirpyttir; við þesskonar leir- og
brennisteinshvera gjöra hinar súru gufur raargskonar lit-
breytingar og er því alls ekki ólíklegt, að einhverjar at-
huganir liggi til grundvallar fyrir þessum sögnura. Klaus-
urnar um lindirnar á Reykjanesskaga standa líka áMer-
catorskortinu óbreyttar, en annars er á þeira uppdrætti
flestum skrípasögum sleppt. Milli Stafholts og Baldjökuls
stendur að eins «ölkelda» (fons cerevisialis) og ekki meir;
við Lagarfljót stendur á þessu korti að eins: «i þessu
vatni hefir orraur óvanalega stór einu sinni sézt»; hinar
fúlu gjár eru einnig nefndar. Á báðum kortunum eru
fjöldamörg nöfn, en flest þeirra eru meira eða minna
bjöguð. Fjöll eru sett um mest allt land fremur af handa-
hófi, þó sést Suðurlandsundirlendið glögglega, öræfin og
óbygðirnar uppi í landinu eru tiltölulega alltof litlar og
af því verður landið miklu mjórra i hlutfalli við lengd-
ina en vera ætti. Guðbrandur biskup hefir hugsað sér,
t
að Aradalur væri í Vatnajökli nærri uppsprettura
Jökuls-ár i Axarfirði, en á seinni tíraura hafa raenn hugsað sér,
að Þórisdalur og Áradalur væri eitt og hið saraa; Skaptá
er látin koma úr Fiskivötnum og Hverfisfljót er kallað
ganga sagnir um það, að hverar í Geitlandi hafi flutt sig niður í
Reykholtsdal (Andvari XVII. bls. 39) og gæti þessi klausa eptir
legu sinni á kortinu vel átt þar við. Til grundvallar fyrirþessum
sögnum liggja þau sannindi, að hverar og ölkeldur breytast opt
við jarðskjálfta og eldgos af eðlilegum orsökum, sprungur í
jarð-skorpunni opnast og lokast og vatnið fær aðrarás. Hvað hverana
snertir hjá Reykjum í Ölfusi, þá er það mjög eðlilegt, þó þeirra
væri getið á 16. öld, því á þeirri öld gusu þeir einmitt ákaflega
og líklega meir en Geysir og aðrir hverar hjá Haukadal gusu þá,
en hverarnir hjá Reykjum breyttust mjög og sumir hurfu við
jarð-skjálftana, sem gengu, er Hekla gaus 1597.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
