Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - 3. Den gamalnorske tidi (1000—1350)
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has been proofread at least once.
(diff)
(history)
Denna sida har korrekturlästs minst en gång.
(skillnad)
(historik)
Her berre eit par ord um skrivemaate og
ordvending i gamlemaalet. Dei bruka paa lag dei
same bokstavar som me no; den største skilnaden
er at dei hadde eit teikn Þ (Þorn, les : torn) for
ein serskild t-ljod (= engelsk th i thing, som paa
gamalnorsk heitte Þing) og ð (eð les: ed) for ein
serskild ð-ljod (= engelsk th i that, gamalnorsk
Þat, det). Skulde vokalarne vera lange, sette dei
ljodstrik yver: kné, bíta, stód, hús, nyn. kne, bita,
stod, hus; aa skreiv dei á: frá (fraa). I
handskrifterne er elles rettskrivningi ujamn. — Endaa dei
kasta burt mange former i vikingtidi, tykkjer me
likevel der er fullt av endingar og bøygningar i
gamalnorsk. Naar me segjer: Harald gav Olav
ein god hest, kunde dei segja: Haraldr gaf Ólafi
góðan hest; men dei kunde med same meining
ogso segja: Ólafi gaf Haraldr góðan hest, for
endingi i i Ólafi synte at det var aat Olav, og
endingi r i Haraldr synte at det var Harald
som gav. Det var i den tid ikkje so nøgje med
ordfylgja, for dei skyna meiningi paa endingarne.
I vers smette dei ofte ordi so um kvarandre, at
dei er reint myrke aa tyda. — Me segjer fann,
anten det er eg, du, han, me, de eller dei, som
fann; men i gamalnorsk sa dei : ek fann, þú fant,
hann fann; mér (eller vér) funnum, þér funnut,
þeir funnu. Me ser berre av dette at gamalnorsken
var eit formrikt maal mot det me er vane til.
Dei eldste handskrifter me no hev, er fraa den
siste helvti av det 12te hundr. og umkring 1200.
Dei er fraa Trøndelag, Island, Gulatinglag og andre
stader. Av desse skrifterne ser me at gamalnorsken
skilde seg ut fraa svensk og dansk i mange stykke.
Me nemner her berre dette:
1. Ljodbrigde av i og u var mykje meir
gjenomført i norsk enn i svensk og dansk; t. d.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
