Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sider ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has been proofread at least once.
(diff)
(history)
Denna sida har korrekturlästs minst en gång.
(skillnad)
(historik)
Dersom det ikkje berre er misskrift, kann dette vera eit tidlegt
døme (alt fraa gamalnorsk tid) paa etterlikning etter
svensk. No segjer dei Ringjaim. Eit brev med same hand
hev læs(s)a for leysa, «hustit» for haustit [1]
(jfr. gl.-sv. løsa, høster). Like vel er dømet ikkje trygt.
Døme paa forsvensking av stadnamn er sers sjeldsynte fyre
1400. Ut igjenom det 15. hundradaaret vert stadnamn
tidare skrivne unorsk. I eit bondebrev fraa Vaagaa 1465 [2] finn
ein desse namni: Kæyxbro, Fouxstadhabro, Ækrebro,
Nybro, Sthenbro, Vydhubro, Ruzzsebro,
Thæssebro, Swndhebro, Fynnebro — det er heilt eller halvt
forsvenska former alt i hop. Brevet hev ymist ifraa svensk
elles ogso.
Jordebøkene er dei dokumenti som hev flest namn. Dei
heldt seg norske lenge etter maaten, gjerne med ei
gamaldags rettskrivning og med gamalvorne former; for det var
slik fast tradisjon i desse bøkene som vart avskrivne den
eine etter den andre. Ei jordebok for Munkelivs kloster
fraa ca. 1480—90 er skrivi paa norsk allfares. Jordeboki
aat erkebiskop Olav Engelbrektsson fraa 1530-aari hev
svært mykje med norske former. I brevi sine skreiv Olav
Engelbrektsson dansk. Vincents Lunges jordebok fraa 1535
hev blanding av norsk og dansk. Likeins ei jordebok yver
Hamar kapitelgods fraa 1540. Snøggare enn i jordebøkene
gjekk fordanskingi i skattemanntali — det er listor yver
skattebønder, som òg nemner namni paa gardane aat
bøndene. Alt dei fyrste skattemanntali som er prenta i
«Norske Regnskaber og Jordebøger» (fraa 1514 og utetter) er
sværande sterkt fordanska. Skattemanntali og straumen
elles drog jordebøkene med seg. Det syner seg, at dei store
jordebøkene for Akershus len ved rekneskapane for aari
1577—78 og 1578—79 er etter sin hovudkarakter heilt
fordanska, berre med norske eller halvnorske former
innimillom. Paa liknande vis er det med jordeboki fraa Bergenhus
len for 1590—91, og for Trondheims len fraa same tid.
I det 16. hundradaaret vart soleis fordanskingi av
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
