Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sider ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Innleiding 87
stetta kravet til språkleg orden. Eitt ord er ofte ført upp som fleire
ord, i fleire uppslagsartiklar, når ordet hev fleire tydingar. Sjå
t. d. krokjen, Hespa, Hog, Hylkje, Lag. Umsnutt slær Christie
stundom ulike ord saman. Under artikkelen »Had, Hadda, Hadde«
s. er soleis ordi hodda f., honk og Telemarks-ordet hadd f. = hall
f. n., hallande stad, samanslegne. Under Kjær s. er kjer n. og
kjerr n. samanslegne. Under vøla vb. (2) er blanda saman vøla,
bøta på, setja i stand, og austnorsk vøle = vyrda. Osb. — Christie
vil laga ei heilsleg, sjølvstendig ordbok. Ikkje berre ei tilleggs
ordliste til dansk soleis som Pontoppidan og Hallager (og Knud
Leem som Christie ikkje kjende). Men stundom gløymer han
like fullt sjølve den ålkjende hovud-tydingi til ordi, den som
han veit um frå dansk, og fører upp berre dei minder kjende
ser-tydingane som han fær spurt upp i dialektane. Fisk s. umset
han soleis med »en Muskel i det menneskelige Legeme«, men
gløymer å skriva til tydingi »piscis«. »Fjær, Fjør« s. umset han
med »de brede Træer, hvorpaa Våndet virker til at drive en Qværne
kald eller et Møllehjuk, men gløymer å føra til »Fjær« (under ein
ny artikkel, Fjør, hev denne tydingi kome med). På same vis
er »Himling, Himnieh s. umsett berre med »Hvelving i Munden,
Gane«, medan den vanlege tyding for Himmel er unemnd. »Horn,
Hodn« s. er umsett med »et høit Fjeld, hvis Spidse hænger udover
til een Side, og derved seer ud som et Horn«. — Stundom gløymer
han eit vanlegt, ålkjent ord for eit minder kjent som er einslydande.
Ordet Land, piss, er med. Men Land, »terra« er gløymt. Og stun
dom hev han med samansetningar, men gløymer det usamansette
grunnordet. Han hev Hæggjebær men ikkje trenamnet Hæg,
»kongborinnc men ikkje Konge, »rex«; — derimot Konge s., »en
Søesnegl«, og Konung med tilvising til det Konge som han hev
gløymt å føra upp. Han hev Skobot, Skoefaat s., »skoa, skoda adj.
men ikkje Sko s.
Christie hadde ikkje berre for lite ålmenn metodisk skuling.
Han var ikkje heller nok innlivd i det serlege målet som han ar
beidde med, den »bergenhusiske Dialect«. Visst segjer Ivar Aasen
um Christie (1843), at »Ingen af de Store i Landet har en saadan
omfattende Kundskab om Almuesproget forenet med Interesse
for samme, som han han*.1 Og det var tvillaust rett. Men Christie
1 Ivar Aasen, Reise-erindringer og Reise-indberetninger 1842—1847
utg. ved Halvdan Koht, s. 33.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
