Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sider ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
89
Innleiding
Christie hev sjeldan sett til upplysningar um kynet åt substan
tivi og bøygjingi av ordi. Det og kom vel noko av at han var
ustød. Professor C. A. Holmboe rådde til i brev den 9. februar
1846, at han skulde setja til upplysningar um kynet åt substantiv
og bøygjingi av substantiv, verb og adjektiv. Men Christie var
for gamal og for langt komen med arbeidet då til at han kunde
gjera ei slik umarbeiding som dette vilde ha kravt. — Denne
skorten på fullt herredøme yver det serlege mål som han arbeidde
med, heng mykje saman med den nemnde skorten på ålmenn
skuling, og serskilt med at Christie ikkje eigna til seg for alvor
dei nye synsmåtane åt Rask. Av di han ikkje det gjorde, lagde
han ikkje nok vekt på å granska sjølve bygnaden i dei »bergen
husiske« dialektane, og sette ikkje kravi til språkleg grannsemd
strengt nok.
Lyte er det og at Christie hev notera i so liten mun heim
staden åt ordi.
Christie hadde ei sterk interesse for etymologi, — det er no den
lut av målvitskapen som folk flest tykkjer mest mun i. Det segjer
seg sjølv at mange av dei etymologiske samanstellingane hans
er falske, både slike som grunnar seg på andre ordbøker og slike
som han hev gjort sjølvstendigt. Døme på falske etymologiar av
det siste slaget er det når han steller Handset saman med ags.
hunsl (d. e. husl), offer; heigden adj. (til vb. hegda) med isl. hægindi;
»Hém, Heima s. ikkje berre med isl. heimr men og med isl. hem
n., ham, hud. Andre døme på uhepne etymologiar finst under
Hæg-eitel, Jypling, kalla — sett saman med lat. calare! —, ))H6g
stall, Houstad«, »Svor, Svore, Svorden. Christie for, som vitskaps
mennene vanleg fyre Rask, etter tilfelleleg ljodlikskap, og hadde
ikkje auga for dei regelfaste ljodyvergangar.
Sitatformene frå framande mål er stundom uhepne, av di
Christie ikkje studera grammatikken i dei framande mali heller
vel nok.3 Under artikkelen ohcerande adj. t. d. fører han upp got.
unbairandane. Han hev funne gen. fit. unbairandane i eit Bibel
sitat hjå Fr. Junius (s. 364), og sett inn mekanisk den formi i
staden for den leksikalske formi unbairands. Dilikt finn ein ender
3 Til N. V. Stockfleth skriv han 26. sept. 1837, at han hadde liten
kjennskap til den lappiske målbygnaden, medan den leksikalske luten av
målet ikkje var »aldeles übekjendt« for honom.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
