Cibi medicinales. | arte conjunctam, quomodo hordeum fit præparandum, aut, aliæ fruges, quemque |
| effectum & vim fit habiturum. Similiter & lupulus: qui nisi naturali calore suo per |
Lupulus non coctus perniciosus. | decoctionem sufficientem purgatus fuerit, non sanitatem generat, sed tormina ventris, |
| & ægritudines nervis nocituras. Quando autem lupulus (hortensis dictus) |
| sufficienter coctus creditur, tunc probatio capitur per exiguum manipulum culmorum: |
Probatio lupuli satis cocti. | qui immissus in decoctionem, & extractus, secum viscositatem retinet cum amaritudine |
| amarissima: & hinc emerget salubrius temperamentum in omnibus rebus |
| dulcibus, humano potui profuturis. |
| |
| |
| |
| De diversitate cervisiarum, & earum virtute |
| medicinali |
| |
| CAP. XXIX. |
| |
Calculi remedium delectabile. | HORDEACEA cervisia quanto antiquior, tanto purior, |
| & sanior: & hæc pota in castrensi obsidione, morbum intercutaneum |
| tumore turgentem, atque calculum mire levat, |
| & sanat. Clausus ego in obsidione Regiæ civitatis Holmensis |
| Suetiæ M. D. XX. bibens talem cervisiam antiquissimam, |
| lapillos sine læsione, aut passione, singulo mane in |
| vrinali expulsos vidi, & instar granorum milii, ciceris, & |
| piperis, quantitati nucis similes ejeci, nunquam calculi speciem |
| postea sentiens, aut morbum. Præterea butyro in bullitione |
| conjuncta, & bibita, tussim tollit: immo in læsione costarum cum ovis, & |
Tussis levatur | zinzibere, ac saccharo per modum obsonii bullita, & ægro data, mire prodest: etiam |
Fractio costarum sanatur. | ad restaurandum vngulas morsu, vel ferro cum carne abscisas, pota juvat, quemadmodum |
| experientia comperitur apud Finlandenses in Aquilone, & VVratislavienses |
Vngulæ perditæ restaurantur. | in cervisia Suinicensi: quæ mirum effectum habet in sanatione læsorum intestinorum, |
| prout ipse sum testis. Sunt & aliæ præclaræ vrbes Germaniæ, suas peculiares |
Vrbes Germaniæ clarissimæ. | dotes habentes in eo cereali liquore, veluti Turgenses, Friburgenses, & Suabaccensis |
| apud Nurembergos laxans, & Mumma apud Brunsvicenses: quæ cum recenssit, |
Cervisia nova & vetus contrarias habent naturas, | stranguriam vsque ad cruciatum excitat: quam vetus abstergit. Præterea Einbicensis: |
| cui claritudinem simul & amaritudinem lupuli prædominans abundantia |
| præbet: plurimum æstati conveniens in restinguenda siti. Demum Hamburgensis triticea, |
| admodum nutritiva, & oppilationum dissplutnæ. Multa etiam genera cervisiæ |
Nomina diversa cervisiarum vti vinorum. | diversarum civitatum alia nomina sortiuntur e loco, eventu, operatione, |
| terra, aquis, & sylvis: veluti vina vetusta ratione loci, & ætatis, per Plinium |
Vina evanescunt non cervisia. | lib. XIIII. enumerata: e quibus omnibus pauca nunc in vsu habentur. Cervisiarum |
| tamen genera nullibi diminuta sunt, sed indies arte & ingenio. fiunt, |
Regula generalis vini & cervisiæ. | hac relicta regula, quod vti versus Meridiem sunt potiora vina, ita vergendo |
| in plagas Septentrionales, fiunt cervisiæ meliores. Et in |
| summa dici potest, plures esse orbicolas latissime |
| per mundum dispersos, qui |
| cervisia communius |
| vtuntur, quam |
| vino. |
| |