Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Halvdan Koht: Prisar og politik i norsk historie
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
1 lii. bygg.
1518 . . . fr. 2,50
1519 ...» 2,80
1520 .. . » 3,13
1521 .. . » 3,40
1522 ...» 2,50
1518—1522 ...» 2,87
Halvdan Kolit.
Kjem vi so til Noreg, so lyt vi vedgaa, vi har ikkje
flust med upplysningar um prisane fyre midten av 17de hun
dradaare, soleis just for den tidbolken det her fyrst og fremst
gjeld um. Professor Aschehoug har gjort utrekningar um
kornprisarne i «Statsøkonomisk Tidsskrift» for 1888, og um
ein so no kann skøyte paa med sumt smaatt, so gjør det
endaa ikkje store skilnaden. Eg vil no her berre halde meg
til byggprisane; for bygge var vigtigaste brødkorne hjaa oss i
all denne tida.
Den eldste pris-uppgifta eg har funne fraa 1500-tale, er eit
brev fraa Lister fraa 1513 som fortel at «efter gamall sidvenje»
gav dei der i lagmanns-toll 6 skilling i pengar likt med ei
halv tunne korn. Det bli det same som fr. 1,88 for 1 hl.
bygg. Men det er tydelegt, at lagmannen ikkje tykte dette
var nok, og Macody Lund har i boka si um «Norges
økonomiske System og Verdiforhold i Middelalderen» prova
tydeleg, at slik lovtakst paa skatte-korne alltid var for laag i
samanlikning med handelsprisen. Naar vi kjem til rekne
skapsbøkerne for Bergenhus fraa 1516—1522, er prisane straks
høgare. Daa er havren sett likso dyr som bygge i 1513, og
byggprisane er paa jamnaden:
Paa Austlande finn vi ein mun laagare prisar. Der
kann 1 hl. bygg i 1527 kome upp i fr. 3,13, men staar
elles baade 1528 og 1533 berre i fr. 2,50, endaa det paa den
tida var dyrtid i lande. Det var herre det ringaste korne,
det som vart brukt til grisemat, som vart selt so billeg som
fr. 1,88.
Sidan har vi inga brukande prisuppgifter fyre 1557
1560, i rekneskapshøfcerne for Akershus; etter dei har Asche
houg rekna ut ein jamnadspris for bygge paa fr. 3,97, og det
svarar godt til ein takst vi har ifraa Telemarka fraa 1567 paa
fr. 3,50. I 1570 bli skattetaksten for heile Noreg sett til fr.
244
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
