Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Halvdan Koht: Rettsgrunnlage for uppgjerda um den dansk-norske statsgjelda 1815—1819
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Storthings Forhandlinger 1821 IV s. 254—90, serleg s. 256—67.
Uppgjerda um den dansk-norske statsgjelda 1815 1819.
kjenne den traktaten som hadde avhenda dei til Sverike. Og
dei som forsvara uppgjerda, eller i minsto meinte at Noreg
var nøydt til å ta avtala slik som ho hadde vorte, dei måtte
gå ut ifrå at ho stod heilt fritt ifrå Kiel-traktaten. Det var
dette syne som vann siger i Noreg. Det vart offisiell norsk
lære, det som Christian Magnus Falsen greidde ut i
eit framifrå klårtenkt, kraftfullt innlegg på stortinge i 1821,
at det norske folke, gjenom umbodsmennene sine, fri vil
jug t hadde teke på seg ein skyldnad til gjelds-uppgjerd med
Danmark \
Likevel har nyleg den mest framskotne norske folkeretts
granskaren, so gløgg og kvass ein retts-tenkjar som professor
N. Gjelsvik, halde fram ein heilt annan synsmåte 2. Han
fører på nytt uppgjerds-avtala tilbake til Kiel-traktaten. Men
han segjer endå ikkje at Noreg soleis no godkjende denne
traktaten. Han snur tankeføringa iei anna leid. Han held
fram at Kiel-traktaten berre gav Danmark eit rettskrav på
Sve rike, og at Noreg so gjenom den nye unions-avtala
vart skyldigt til å halde Sverike skadelaust for det utlegge
det soleis fekk. Det rette hadde difor vore at Noreg hadde
betala til Sverike, og Sverike att til Danmark. «Formelt
set,» segjer Gjelsvik, «var difor uppgjeret med Danmark ei
svensk diplomatisk sak.» Han er sjølvsagt ikkje blind for at
saka ikkje vart teken på denne måten, at ho i røynda
«vart fyrehavt som serskilt norskt utahriksærend», og at av
tala med Danmark vart ratifisert i norsk statsråd. Men han
meiner at slike formelle misgrep ikkje kann dekke yver det
som var det sanne retts-innhalde i både forhandling og av
tale. Han nemner til døme 8, at det gjorde korkje frå eller
til, at det var nordmenner som førde tingingane med Dan
mark, uppgjerda var like fullt etter folkeretten ei upp
gjerd mellom Danmark og Sverike.
Gjelsvik kjem soleis tilbake til det standpunkte som var
det danske den gongen dei arbeidde med uppgjerda, og som
dei europeiske stormaktene heldt seg til då dei greip inn i
saka med trugsmål og tvang. Ein kann visseleg segja og,
at det er realitet nok, og meir enn nok, i eit standpunkt
8 Den 17de Mai 1924 nr. 55
*2 Lærebok i folkerett, Iste hefte, Oslo 1915, s. 198—200.
119
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
