Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Wychowanie
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
84 STULECIE DZIECKA.
nościach, ale nie słuchają nowych przykazań, w które
wierzą. Zawsze jeszcze wychowują tak, jak gdyby wie-
rzyli we wrodzoną przewrotność ludzkiej natury, którą
trzeba trzymać na wodzy, tłumić, łagodzić, ale której
przeobrazić nie można, podczas gdy nowa wiara właś-
nie zawiera w sobie powyżej cytowaną myśl Goethego:
że nieomal każda wada jest tylko twardą skorupą, za-
wierającą w sobie jądro jakiejś cnoty. Nawet ludzie
spółcześni w wychowaniu trzymają się jeszcze starej
reguły lekarskiej: „Złe trzeba złym zwalczać”, zamiast
stosować nową metodę, która nietyle leczyć choroby, ile
przez higjenę zapobiegać im radzi!
Spokojnie i cierpliwie śledzić, jak natura sam a so-
bie radzi a baczyć tylko na to, by warunki otaczające
pracę natury wspierały— oto jest wychowanie.
Ani surowi, ani nadmiernie łagodni rodzice nie
przeczuwają jeszcze tej prawdy, którą Carlyle wyraził
w zdaniu, że cechą szlachetnej gienjalności są silne uczu-
cia, opanow ane przez żelazną wolę. Albo usiłujemy na-
miętności tępić, albo nie staramy się o to, by dziecko
je opanow ało. Zawsze jeszcze powtarza się zbrodnia pe-
dagogiczna, polegająca na gnębieniu własnej istoty
dziecka a napełnianiu go cudzą, — dopuszczają się jej
i ci również, co głoszą, że wychowanie powinno tylko
ndywidualną naturę dziecka rozwijać!
Jeszcze nie osiągnięto przekonania, że egoizm
dziecka jest uprawniony, zarówno jak i tego, że można
złe i dobre przeobrazić.
Dopiero wtedy, gdy wychowanie dziecka oprzemy
na pewności, że błędów nie można zgładzić ani od-
pokutować, lecz że one zawsze wydać muszą właściwe
sobie następstwa, ale zarazem i na tej pewności, że m o-
gą one w dalszej ewolucji przeobrazić się przez przy-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
