Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Wychowanie
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
STULECIE DZIECKA. 85
stosowanie do otaczających warunków, dopiero wtedy
wychowanie stanie się nauką i sztuką. Wtedy porzuci-
my wiarę w cudowne działanie doraźnych środków zgod-
nie z zasadą niezniszczalności materji, w dziedzinie
psychologicznej działać będziemy i przestaniemy wie-
rzyć, by wrodzone skłonności duszy wytępić się dały,
gdyż można je tylko — jedno z dwojga — albo stłumić,
albo uszlachetnić...
Głęboka prawda zawiera się w słowach pani
de Stael, iż ten tylko jest w stanie nauczyć dzieci, kto
z niemi bawić się potrafi. Umieć samemu stać się dziec-
kiem jest założeniem, z którego wychodzi pedagogika.
Lecz to nie znaczy bynajmniej, by udawać dziecinność,
odgrywać rolę, którą dziecię natychmiast przeniknie
i pogardą otoczy. To znaczy—przejąć się dzieckiem tak
zupełnie i naiwnie, jak ono życiem jest przejęte; zacho-
wać względem niego całą delikatność, całe zaufanie, ca-
łą oględność, jakie cechują wzajemny stosunek doro-
słych ludzi. To znaczy — nie wpływać na dziecię, aby
się tym stało, czym je pragniemy widzieć, ale wpły-
wać na nie wrażeniem, jakie wywieramy. To znaczy —
nie działać na dziecię podstępem lub siłą, ale własną po-
wagą i uczciwością.
Rousseau powiada gdzieś: „Wszelkie wychowanie
rozbija się o tę skałę, iż przyroda nie stworzyła ani ro-
dziców na wychowawców, ani dzieci na to, aby były
wychowanemi” ... Czy nie czas nareszcie usłuchać tej
wskazówki natury i zrozumieć, że największa tajemni-
ca wychowania polega na tym właśnie — żeby nie wy-
chowywać?
Nie dawać dziecku chwili spokoju — jest to naj-
większa zbrodnia, jaką dzisiejsze wychowanie grzeszy
względem dziecka. Stworzyć dziecięciu świat piękn
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
