Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Wychowanie
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
STULECIE DZIECKA. 105
i gorące kłamstwa, będące wyrazem nastroju wzburzo-
nego lub płomiennej wyobraźni. Zgadzam się z auto-
rem tego podziału, że te ostatnie nie powinny być kara-
ne, lecz tylko prostowane, i to nie miarką centymetro-
wą, lecz przez ośmieszenie — w każdym innym wypad-
ku niebezpieczne, jako środek wychowawczy — tylko
wtedy zresztą, gdy się miarkuje, że ten rodzaj niepraw-
dy grozi przejściem do istotnego kłamstwa. Jest się
w tych wypadkach bardzo surowym względem dzieci,
tak surowym, że żaden adwokat, dziennikarz, polityk ani
poeta istniećby nie mógł, gdyby do nich podobną przy-
łożono miarę.
Białe kłamstwo wynika w części, jak tego dowiódł
pewien francuski uczony, ze stanu chorobliwego lub
z błędnej percepcji; „puste miejsce, martwy punkt w pa-
mięci, w samowiedzy wywołują brak wyobrażenia o tym,
co się stało”. Dorośli tak sam o mylą się często co do
powszednich drobnostek w zamiarach i czynach, albo za-
pominają o nich i dopiero silne przypomnienie odtwarza
w ich pamięci rzeczywistość, lub też wmawiają w siebie
mylnie, że postąpili tak czy owak. Przyciśnięci do mu-
ru odpowiadają zazwyczaj kłamliwie. U dzieci każde te-
go rodzaju kłamstwo uważane jest za świadome. A gdy
one podczas surowego badania wahają się, rumienią
plączą — upatrujemy w tym dowód kłamstwa, jakkol-
wiek w istocie z tych wszystkich objawów kłamliwym jest
tylko — wymuszone zeznanie.
Wszystkie tego rodzaju zagadnienia psychologiczne
rozwiązujemy karceniem.
Jeśli dziecię w domu nigdy nie słyszy kłamstwa,
jeśli rodzice nie kładą zbytecznego nacisku na drobnostki,
pozory, jeśli nie jest straszone goźbami, jeśli o kłam -
stwach świadomych zawsze mówią przy nim z pogar-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
