Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Wychowanie
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
STULECIE DZIECKA 131
drości jest stała wesołość, a tej zawdzięczamy stały spo-
kój umysłu. Rzeczywista prawda nie jest odstraszająca,
lecz piękna, odważna i natchniona; prawdziwą cnotę po
tym poznać można, że jest lekka, pożyteczna i radością
napełniona. Od najwcześniejszego dzieciństwa musimy
uczyć dzieci sztuki życia nie przez djalektyczne zwroty,
lecz przez zdrową m ądrość życiową..." Ta ostatnia dla
Montaigne’a polega głównie na rozumnym i zdrowym
użyciu życia. Nie mógł znosić tego, gdy dzieci zam ę-
czano pracą lub ogłupiano nauką... „Sala jadalna i ogród,
sypialnia i towarzystwo, wrażenia poranku i wieczora —
wszystko to może być materjałem do studjów, t. j. do
wytworzenia filozofji życia, która urabia myśli i nawyk-
nienia dziecka. Gry, ćwiczenia fizyczne, muzyka, ta-
niec, polowanie, konna jazda, fechtunek—wszystko razem
składa się na wychowanie w tym samym stopniu, co
książka; razem z duchem trzeba i formę kształcić. Nie
chodzi o to, by kształcić duszę albo ciało, lecz o to, by
kształcić człowieka. Nie można nic uczynić dla jednego
lub drugiego wyłącznie, lecz oboje trzeba uważać jako
podwójny zaprząg u jednego powozu. Prędzej należa-
łoby więcej robić dla ciała niż dla duszy, gdyż dusza
więcej się uczy od ciała, niż ono od duszy!"
To ostatnie przytoczenie wystarczyłoby dla okaza-
nia, jak dalece Montaigne wyprzedził swoją epokę a na-
wet i naszą.
Jak najostrejszemi słowy potępia on okrucieństwo
w szkole i system bizuna. Szkoły nazywa więzieniami,
które dzieci przestępcami czynią dzięki karom wyprze-
dzającym winy.— „Nie rózga, lecz kwitnące, zielone gałę-
zie powinny się znajdować w szkole, która dziś, zamiast
być przybytkiem radości, napełniona jest jękami i łka-
niem poniewieranych dzieci".
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
