Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Praca i przestępstwa dzieci
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
258 STULECIE DZIECKA.
jednostek i narodów. Potrwa to tak długo, póki matki
nie zaszczepią w duszach dzieci niezachwianej pewności,
że patryjotyzm, który w interesie własnego narodu depcze
prawa narodów innych, na potępienie zasługuje! Gdy
potym dzieci te dorosną i samodzielne życie rozpoczną,
będzie ono zgodne z temi wyobrażeniami. Gdy w umy-
śle dziecka pojęcie racjonalizmu wolne będzie od pojęcia
pychy i bezprawia, pojęcie Boga od kalającej je przy-
mieszki brudnego patryjotycznego egoizmu, — wtedy
i pojęcie wojownika uszlachetnione zostanie. Zostanie,
gdyż nie będzie się łączyło z wyobrażeniem ślepego po-
słuszeństwa i ciasnej pychy klasowej. Wyraz ten będzie
oznaczał wówczas człowieka i obywatela posiadającego
te same cywilizacyjne interesy, te same pojęcia prawne,
tę samą miłość wolności i poczucie honoru, co inni
spółobywatele, obrońcy ojczyzny, którego waleczność
zapalać się może jedynie w obronie najświętszych praw
ludzkich i obywatelskich! Sam oobrona osobista czy na-
rodowa powinna wbrew zasadzie chrystjanizmu być przed-
stawiona jako jedna z największych powinności. Po-
wiedzmy raczej, że dziecko czuje to instynktownie, póki
my tego instynktu nie skrzywimy. Dziecko widzi dobrze,
że gdyby człowiek zły nie napotykał oporu, opanowałby
dobrych! Wie, że w takim razie uczciwość i wyższość
padałyby ofiarą niższości i bezprawia.
Instynkt sam oobrony jest pierwszym zarodkiem
społecznego poczucia sprawiedliwości, a trafny i nie-
obałam ucony sąd dziecka rządzi się tym poczuciem i przy
ocenie historycznych faktów. Nigdy naprzykład nie wąt-
pi, że Wilhelm Tell miał słuszność, a każda prosta chło-
pięca dusza czci Andrzeja Hofera. Dziecko ze swą na-
turalną swobodą i prostotą umysłu odrzuca wszelkie so-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
