- Project Runeberg -  Swensk-Latinsk Ordbok / Förre delen. A—J /
165-166

(1875-1876) [MARC] Author: Christian Cavallin
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (TIFF) - On this page / på denna sida - B - Bestå ...

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has been proofread at least once. (diff) (history)
Denna sida har korrekturlästs minst en gång. (skillnad) (historik)

detta b-r ytterligare min mening his rebus
mea illa sententia etiam magis
confirmatur, comprobatur (hoc quoque totum
est a me; jfr Styrka). -kande:
confirmatio, affirmatio; consignatio.

Bestå: I. intr.: 1. absolut = stå, ega
bestånd: constare, stare (äfwen om personer
i ekonomisk mening: sine hoc reditu stare,
constare non possum; tamdiu Alba
steterat; nihil est, quod avulsum a ceteris
constare possit, C.); durare (amicitia; res
Romana); manere, permanere (om saker;
om personer med tillsats af incolumis,
salvus: regnum; mos, institutum etiamnunc
manet, diu mansit); ratum esse, ratum
manere (= blifwa beståndande - emptio;
testamentum); tutum, salvum, incolumem
esse; valere (lex; decemviralis potestas
non ultra biennium valuit, T.); esse -
äfwen i mindre stark betydelse (= ega rum);
(om förhållanden emellan personer)
intercedere; utan Piræeus kunde Athen ej b.: sine
Piraeeo Athenae omnino esse non
poterant (N.); det b-r ett fördrag mellan Rom
och Kartago est foedus inter Romam et
Carthaginem; intercedit l. est inter nos
vetus amicitia. — 2. b. (wäl b., icke b.) med
= kunna stå tillsammans med: convenire,
constare (haec sententia cum illa non l.
parum convenit b-r icke wäl med); -
wanligast om egenskaper hos samma subjekt:
sparsamhet kan ganska wäl b. med frikostighet
parsimonia non abhorret, non aliena est a
liberalitate; (ludendi licentia ab honestis
actionibus non aliena, C.); grymhet kan ej
b. med en ädel karakter non possunt
humanitas et crudelitas in eodem homine esse;
non cadit in virum bonum crudelitas;
non consentaneum est, qui vir bonus sit,
eundem crudelitate uti; humanitati
inimica est, repugnat crudelitas; respuit,
non patitur conjunctionem crudelitatis
humanitas. — 3. b. af: constare re, ex re
alqa; contineri alqa re; (i synn. wid
räkneord) esse med gen.: classis est
ducentarum navium; (Gallien b-r af tre delar
habet, est divisa in partes tres; tres sunt
partes Galliae); confici re (corpora nostra
terreno principiorum genere confecta
sunt); b. af = utgöra en blandning l.
sammansättning af: mixtum, permixtum,
compositum esse ex rebus, rebus; - i fråga
om ämne kan bestå uttryckas med ett adjektiv
och esse: ringen b-r helt och hållet af guld
anulus totus aureus est. — 4. b. i: esse,
positum, situm, locatum esse in alqa re;
constare, consistere in re; contineri re;
versari (verti) in re; b. uti att - in eo
esse, ut, si, quod -; ofta återgifwes ”bestå i”
med andra wändningar, ss. esse med
predikatsord (nomen och pronomen) l. med genit.
poss. o. s. w.; klokhet b-r i att åtskilja godt
och ondt prudentia locata l. posita est
(versatur, cernitur) in bonorum ac
malorum delectu; bona et mala discernere
prudentis est; (libertatem ponis in eo,
si semper cum iis, quibuscum aliquando
contendimus, depugnemus, C.); hwaruti
b-r hans lidande quo morbo l. malo
laborat?; hans galenskap b-r deri, att han tror
sig wara konung eo mentis errore
(affectus) est, ut rex sibi esse videatur;
libertas non in eo est, ut (b-r ej deri, att)
justo utamur domino, sed ut nullo, C.
rep. II. c. 23; hela kriget bestod i ströftåg
bellum excursionibus actum l. gestum est;
rättwisa b-r i att gifwa hwar och en sitt
justitia posita est in suum cuique
tribuendo l. suum cuique tribuere (proprium)
justitiae est; wänskapens wäsende b-r i att
göra en person af flere ea l. in eo vis est
amicitiae, ut unum e pluribus efficiat;
anse ngt b. i ngt ponere (summum bonum
in voluptate). — 5. b. i en strid, i ett prof:
e certamine non victum, invictum
excedere, discedere; rem bene gerere;
probari (b. i ett prof); fidem, promissum
praestare (jfr II.); detta kan ej b. inför en
strängare pröfning diligentius examinanti haec
probari non possunt. — II. tr.: 1. b. en
strid, en fara: certamen subire, sustinere;
periculum subire, obire; multis periculis
conflictari, temptari; versari in pugnis,
periculis; segrande b. strider, faror e
certamine victorem excedere; pericula
superare; periculis perfungi, defungi; som
en man b. fortiter subire pericula,
difficultates. — 2. b. ett prof: temptari,
examinari; wanligen = hålla, stå profwet:
probari; spectari (multis temporibus illius
virtus, constantia probata l. spectata est).
— 3. = bekosta: praebere sumptus in
aliquam rem; b. ngns underwisning suā
impensā instituere alqm; (hujus ille impensa
institutus est).

Bestånd: 1. sakers (de motswarande orden
i latinet hafwa eg. en bestämdare,
potentierad betydelse): incolumitas, salus (= oskadt
tillstånd; wälfärd); stabilitas (waraktighet);
diuturnitas (långwarigt b.; brevitas kort
b.; aeternitas ewighet; pro incolumitate,
diuturnitate, aeternitate imperii vota
facere); statens b. beror härpå salus publica,
res publica his rebus continetur; sine
legibus res publica stare (esse) omnino
non potest; ega b. stare, constare, durare,
esse, manere, se Bestå; detta köp kan ej
hafwa b. emptio rata manere non poterit;
denna inrättning kan ej hafwa b. hoc
institutum manere non potest; hafwa b.
genom sig sjelf per se stare l. esse; sua vi
stare l. niti. — 2. personers (ekonomiska)
b., wälfärd: fortunae (omnes meae
fortunae in hac re sitae sunt; jag har dig att
tacka för mitt b. quod salvus sum, tibi
debeo; tuo beneficio salvus sum).

Beståndande: stabilis, diuturnus; blifwa
b. stare, manere, ratum esse; jfr Bestå,
Bestånd 1; (hwart och ett hus, som är
twedrägtigt med sig sjelft, warder icke b. nulla
domus tam stabilis est, quae non
dissidiis funditus possit everti, C.).

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Tue Dec 12 01:37:52 2023 (aronsson) (diff) (history) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/swelatin/1/0085.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free