- Project Runeberg -  Swensk-Latinsk Ordbok / Förre delen. A—J /
393-394

(1875-1876) [MARC] Author: Christian Cavallin
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (TIFF) - On this page / på denna sida - E - Ersättlig ...

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has been proofread at least once. (diff) (history)
Denna sida har korrekturlästs minst en gång. (skillnad) (historik)

repleri, sarciri nequeat. — 2. e. ngt, som
fattas, med ngt: compensare
alqd (damnum alicujus rei) alqa re: genom flit e.
hwad som brister i tillgångar, i ungdomskraft,
i naturgåfwor detrimenta rei familiaris,
vitia senectutis l. ingenii diligentiā
compensare; de ersatte (supplerade) hwarandra
quod alteri deerat, in altero invenires;
uterque, quod ipse non habebat, ab
altero accipiebat. — 3. e. ngn (dat.) ngt (hans
förlust, kostnad, möda): rependere alicui
alqd (sumptūs, damnum); compensare
alicujus laborem mercede; pro labore
meritum pretium (mercedem) solvere alicui.
-sättlig: reparabilis; qui repleri, refici,
restitui potest. -sättning: 1. i abstr.
mening (l. ss. handlingsord): restitutio,
compensatio. — 2. supplementum
(ersättningsmanskap); id quod datur, penditur ad
damnum resarciendum, ad sumptus, labores
compensandos; till e. för pro; fordra e. res
repetere; till e. för wärk och sweda fick han
10 sestertier pro plagis acceptis l. quo
compensaretur dolor vulnerum, decem illi
numi dati sunt; e. för tjenst l. utgift äfwen:
merces, pretium: han skötte allt utan e.
nullam negotiorum gestorum mercedem
accepit; negotia nullo pretio, nulla
mercede accepta (gratis) administravit.
-sättningsmanskap: supplementum (exercitus,
legionum).

Ertappa: deprehendere (in manifesto
scelere, in furto, in adulterio),
comprehendere (in furto; in fuga; fugientem);
prehendere (in furto, Pt.); fugientem
excipere, intercipere.

Eröfra: 1. i krig: capere (Trojam cepit
Agamemnon, N.; Graecia capta ferum
victorem cepit, Hor.); recipere (oppidum,
Asiam); en stad l. ort: expugnare,
occupare (urbem, castellum, naves); potiri
oppido; e. ett land (armis) potiri regno;
subigere l. sub suam potestatem l.
imperium redigere terram, populum. — 2. e.
hjertan: capere, allicere animos. -rare:
expugnator (urbis); domitor (Trojae, Hor.);
Carthagos e. Scipio, qui Carthaginem
cepit, (devicit); en stor e. multarum
terrarum victor. -ring: 1. i abstr. men.:
expugnatio (urbis, navium), occupatio -; före
Trojas e. ante captam Trojam; stolt öfwer
sina e-r captis urbibus, devictis gentibus
elatus; göra e-r = winna hjertan capere
animos. — 2. i konkret men.: gjord e.:
(oppidum) captum, (terra) gens bello domita,
subacta; han måste återgifwa alla sina e-r
quidquid armis ceperat, reddere coactus
est; genom klok politik behålla sina e-r quae
armis cepit, prudentiā obtinere.
-ringskrig: bellum augendi, dilatandi,
proferendi imperii causa susceptum.
-ringslysten: augendi l. dilatandi imperii
cupidus.

Eskader: classis.

Eskort (= betäckning): praesidium; skicka
ngn under e. praesidio munitum mittere
alqm alqo. -tera: praesidii causa
comitari, deducere alqm alqo.

Esomoftast: saepe, saepissime; crebro;
identidem; frequenter.

*Ess: unio; (as).

Esse: wara i sitt e. (à son aise): bene,
commode se habere alqo loco; delectari
alqa re (jfr wara i sitt Element).

Essens: liquor, sucus.

Estetik: *aesthetice; doctrina pulchri;
rerum pulchrarum l. venustarum scientia.
-tisk: *aestheticus; ad delectandum
accommodatus; det sedligt sköna och det e-t
sköna honestum et decorum (C. de Off. I.
§ 93 ff.); e-t ideal species pulchritudinis;
känna ett e-t wälbehag wid en sak apta
partium compositione moveri (ibdm § 98);
e. njutning voluptas, quae ex rerum
pulchritudine, ex rebus pulchris, venustis,
decoris percipitur; i e-t hänseende
oklanderligt, i moraliskt klanderwärdt oculis
probatur (oculorum movet approbationem),
menti (certa ratione ponderanti) probari
non potest, verecundiam offendit; hafwa
e-t sinne rerum pulchrarum intelligentem
esse; de rebus pulchris judicare posse;
detta har ett e-t syfte l. ändamål
venustatis causā inventum, comparatum est; hoc
non necessitas, sed venustas fabricata est
(C. de Or. III. § 180 ff.).

Etablera: instituere (mercaturam,
textrinum). -era sig: domicilium collocare,
domum instruere; e. sig ss. handlande
mercaturam instituere.

Eter: aether.

Etik: morum doctrina, moralis pars
philosophiae (jfr C. de Or. I. § 68). -isk: qui
est de moribus, spectat ad mores;
moralis; (jfr Moralisk). -iskt: e. berömwärd,
klanderwärd honestus, turpis.

Etikett: 1. = bruk, ceremoniel: mos; sträng
e. astricta moris recepti observantia. —
2. = lapp med påskrifwet namn, som fästas
på waror: pittacium; nota.

Etnografi: gentium cognitio l. descriptio;
ea scientia, quae in gentium origine,
cognationibus, moribus cognoscendis
versatur.

Etta: monas.

Etter: pus, sanies, venenum, virus
serpentis; bildl. = ilska pus atque venenum
(Hor.), virus acerbitatis, C. -blemma:
pupula ardens. -böld: vomica (purulenta).
-full: purulentus, virulentus; sanie
turgens. -nässla: urtica urens.

Ettrig se Etterfull.

Etui: theca.

Etymolog: (etymologus); (originis)
verborum explicator; qui in nominibus
enodandis (laborat), versatur (C.); wara en
ifrig e. studiose exquirere, unde verba
sint ducta (C.); wara en skarpsinnig e. in
nominibus enodandis subtilem esse,
subtiliter versari. -logi: 1. ss. wetenskap, teori:
disciplina originis verborum, quam
vocant ἐτυμολογικήν (Varr. de l. l. V. 1; VII.

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Tue Dec 12 01:37:52 2023 (aronsson) (diff) (history) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/swelatin/1/0199.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free