- Project Runeberg -  Swensk-Latinsk Ordbok / Förre delen. A—J /
501-502

(1875-1876) [MARC] Author: Christian Cavallin
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (TIFF) - On this page / på denna sida - F - Fribytare ...

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has been proofread at least once. (diff) (history)
Denna sida har korrekturlästs minst en gång. (skillnad) (historik)

immunes (quae gratis afferuntur,
perferuntur). -bytare: praedo; latro; pirata
(sjöröfware). -byteri: piratica; latrocinium.

Frid: (eg. samma ord som Fred, men i
formen frid nästan blott brukadt om sinnets,
själens fred): pax (animi); sedatio (animi,
perturbationum animi); tranquillitas (mentis;
animi, id est placida et tranquilla
constantia, C.; quies et t., C. de Fin. I. §
46); hafwa f. i hjertat pacem animi
servare; icke hafwa f. (i sina ben) i sitt samwete
angoribus conscientiae cruciari, agitari;
de ogudaktige hafwa ingen f. semper inquieta
est improborum vita (temeritas et libido
animos semper sollicitant turbulentaeque
sunt); störa ngns f. quietae vitae statum
perturbare (de Fin. I. § 51. 50); skänka
ngn f. pacem menti alicujus afferre; frid
med dig = (far wäl) vale; fara hädan i f.
placide, (aequo animo) mori; acquiescere;
(in mediis vitae laboribus obdormiscere,
C. Tusc. I. § 117); hwila i f. requiescere
in pace, depositum esse in pace (på
kristna inskrifter från det gamla Rom).

Fridag: feriae; dies feriatus, ab opere
vacuus.

Fridlysa: 1. i religiös men.: (locum)
augurare; caerimoniis quibusdam sanctum
inviolatumque reddere. — 2. i allm.:
humano usu, conspectu prohibere. -lyst:
1. i religiös men.: sacrosanctus (tribunus;
possessio); auguratus, sanctus, inviolatus.
— 2. i allm.: non tangendus; non
adeundus; intactus. -lös: animo inquietus;
scelerum conscientiā excitus (Sa. Cat. XV;
jfr Fredlös). -sam: quietus, tranquillus
(locus, mors). -säll: pacis amans,
studiosus.

Frieri: (petitio uxoris); amor; gynna ngns
f. proco, petenti uxorem, alicujus amori
favere; afwisa ngns f. procum repudiare;
wara ute på f. uxorem petere,
circumspicere (se sig om efter en hustru).

Frigifning: 1. faktisk: dimissio,
liberatio; e vinculis l. custodia emissio. — 2.
borgerlig: manumissio. -gifwa: 1. en
gripen l. fängslad person: mittere, missum
facere, dimittere (Kaeso dimissus e foro -
in exsilium abiit, L. III. 13. 8); liberare
(captivum); vindicare (Verginia
vindicatur spondentibus propinquis, L. III. 46.
8); carcere, custodiā emittere, liberare;
vinculis solvere. — 2. en slaf (göra
borgerligen fri): manu mittere; libertatem
dare alicui; liberum esse jubere; [hunc
liberum esse dico l. aio (praetor)]. — 3.
med sakliga objekt: f. räntan fenoris
(fenerandi) licentiam l. libertatem dare; f.
handeln mercaturam liberam esse jubere,
nullis vectigalibus premere, nullis vinculis
l. legibus coercere, astringi, constringi
velle; vendendarum rerum arbitrium dare
(salis vendendi arbitrium - ademptum
privatis, L. II. 9. 6). -gifwen: till ståndet:
libertinus; ngns frigifne libertus alicujus
(patroni). -göra: solvere, exsolvere,
resolvere (vinculis, funibus, legibus);
liberare. -göra sig: se solvere, solvi; f. sig
från alla band af wördnad, laglydnad o. s. w.
verecundiam omnem abjicere, leges
perrumpere, peccatorum licentiam sibi
sumere; f. sig från fruktan metum abjicere,
mittere (solvite corda metu, Teucri, Vg.);
deponere; han kunde ej f. sig från den
föreställningen, att man lagt försåt för honom
illa opinio ex ejus animo evelli non (ei
erui non) poterat, quod insidias sibi
paratas esse putabat (quin sibi factas esse
insidias putaret); (fato mundum regi
nonnullis eximi non potest, T.). -hamn:
portus immunis, omnium nationum navibus
patens.

Frihet: I. relativt: 1. f. från ngt:
vacuitas (doloris; ab angoribus); vacatio (mest
i borgerlig mening: muneris, sumptūs; -
culpae); immunitas (muneris, omnium
rerum); f. från straff impunitas (i-te
proposita quotusquisque a peccando
abstinet?, C.). — 2. f. till ngt, att göra ngt:
libertas (omnium rerum libertatem
tenere, C.); licentia (pueris non omnem - full
- ludendi - att leka - damus; licentia ad
maledicendum; Academia nobis dat
magnam licentiam, ut, quodcunque maxime
probabile occurrat, id nostro jure liceat
defendere, C.); venia (v-m dare alicui
aliquam l. faciendi alqd); arbitrium
(arbitrio alicujus permittere, quid facere, quid
non facere velit - lemna ngn full f. att göra
och låta); potestas, copia (= lof, tillstånd
att göra ngt); jus (= rättighet; han har sin
f. att flytta, hwart han will jus ei est, quo
velit, migrandi); hafwa f. att (äfwen)
licet; taga sig f-n att göra ngt audere; suo
jure alqd facere (videri); pro suo jure
sibi sumere alqd, (ut faciat alqd); jag
tager mig f-n att fråga nisi molestum est,
a te quaerere ausim l. quaesiverim;
förlåt, att jag tager mig den f-n (att fråga)
hanc mihi veniam concede l. da (hoc
mihi quaerenti veniam dabis); taga sig
för stora f-r nimium sibi sumere l.
arrogare; nimis sibi indulgere, nimis multa
audere; nimis audacem, arrogantem esse;
ett samhälles l. borgares fri- och rättigheter
jura, jus (immunitates et jura). — II.
absolut: 1. i objektiv men.: personlig,
borgerlig, politisk f. (hominis, civis, populi)
libertas; hafwa njuta f. libertate uti;
försätta en fånge i f. captivum liberare,
dimittere, missum facere, vinculis solvere,
captivo dare libertatem; skänka en slaf f-n
servo dare libertatem, servum manu
mittere; fordra ngns försättande i f. in
libertatem vindicare alqm; frånrycka ett folk f-n
libertatem eripere populo, populi
libertatem opprimere; skydda f-n libertatem
tueri; kämpa för f-n pro libertate
contendere (pro libertate bono civi omnis
debet esse contentio, C.); återwinna,
återgifwa f. libertatem recuperare, populo
reddere (rempublicam reddere, T. Ann. IV.

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Tue Dec 12 01:37:52 2023 (aronsson) (diff) (history) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/swelatin/1/0253.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free