- Project Runeberg -  Swensk-Latinsk Ordbok / Senare delen. K—Ö /
807-808

(1875-1876) [MARC] Author: Christian Cavallin
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (TIFF) - On this page / på denna sida - U - Uppgifwa ...

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has been proofread at least once. (diff) (history)
Denna sida har korrekturlästs minst en gång. (skillnad) (historik)

profiteri; låtom oss återwända till wår u. ad rem
propositam, ad id, quod nobis
proposuimus, revertamur. -gifwa: 1. i allm. =
angifwa, bestämma, berätta: dicere; edere
(L. IV. c. 23; ede hominis nomen, Hor.;
conscios edere); exponere; narrare;
scribere; nuntiare (båda); indicare (anmäla);
fateri (bekänna); han u-r sig hafwa warit
centurion dicit se ordines duxisse; u. sig
icke hafwa sett negare se vidisse; u.
gränserne för ngt fines describere, definire. —
2. officielt u. yrke, förmögenhet o. d.:
profiteri. — 3. = förelägga en uppgift, ett ämne:
ponere alicui quaestionem l. de quo
dicat; in percontando ponere alicui alqd
(C. de Or. II. 1). — 4. = lemna,
öfwergifwa: omittere, relinquere, ponere (spem,
cogitationem, consilium); abjicere (spem,
cunctationem, consilium); u. en fästning
dedere, tradere arcem; u. andan animam
efflare; spiritum emittere; exspirare.
-gifwas: deficere (defatigatione); desperare
(förtwifla).

Uppgrundas: vadosum fieri.

Uppgräfwa: eruere; effodere.

Uppgå: 1. om lefwande warelser:
ascendere. — 2. om sol, stjernor, ljus: oriri; det
gick upp ett ljus för honom dilucere ei res
coepit (L.). -gång: 1. ascensus. — 2.
ortus (solis, lucis).

Uppgöra: u. handel, affär conficere,
transigere negotium; absol. u. med ngn
transigere cum alqo; u. räkning rationem
putare, conficere, subducere; u. plan
consilium inire, rationem (aedificii) designare,
describere; u. sällskap societatem inire,
coire, jungere; u. eld ignem ministrare.
-görelse: transactio; confectio negotii.

Upphacka: sarrire.

Upphala: subducere.

Upphandla: coemere; commercari.
-handlare: propōla; coemptor.

Upphemta: sumere (ex puteo aquam);
percipere (fructus, utilitatem); legere
(samla, plocka); colligere; arcessere
(hominem); se Hemta. -hetsa: excitare;
concitare; irritare; stimulare; instigare.

Upphinna: assequi.

Upphissa: subtrahere; subducere.

Upphitta: reperire; invenire.

Upphjelpa: 1. = hjelpa l. lyfta upp:
levare, allevare, attollere, tollere. — 2. =
förbättra ngns tillstånd: recreare; in
meliorem statum redigere, restituere;
(afflictum, res a-tas, fortunam a-tam) levare;
u. handeln, näringarna mercaturam,
quaestus et artificia - restituere, sublevare.

Upphof: origo; fons; causa (orsak);
caput; mater, parens (bildl.); principium
(begynnelse); roten och u-t till allt ondt omnis
mali fons et causa (om person auctor,
sator); hafwa sitt u. i ngt (ex) fonte alqo
nasci, oriri. -hofsman: auctor; princeps;
(pater); inventor (uppfinnare); conditor
(grundläggare); förslagets, lagens u. consilii,
legis auctor; åsigtens u. rationis inventor,
princeps; slägtens u. gentis auctor;
stadens, statens u. urbis, civitatis conditor;
upprorets, sammanswärjningens u-män
seditionis, conjurationis principes, capita,
concitatores (- fax belli, sceleris architectus
o. d. i bildliga uttryck).

Upphosta: exscreare.

Upphugga: excidere.

Upphäfwa: 1. u. sin röst, ett rop: tollere
vocem, clamorem. — 2. u. en lag l. i
allmänhet ngt stadgadt, bestående: tollere
(legem, societatem; discrimen veri et falsi);
irritum reddere l. facere; abolere;
abrogare (legem); dirimere (societatem);
refigere (legem, eg. löstaga, nedtaga ngt
uppspikadt); rescindere (decretum, jura); u. en
öfwer ngt l. ngn uttalad wigning, förbannelse
exaugurari (fana; mots. inaugurari, L.);
resacrare (devotum, Nep.). -häfwa sig:
u. sig till herskare rerum potiri;
rempublicam capere (Sa.); u. sig till domare judicis
partes sumere, sibi arrogare l. vindicare.

Upphällning (jfr Hällning): det är på u-n
med ngt vergit (res); (fundus apparet);
res profligata est, paene exhausta est;
finis instat, adest, adventat.

Upphänga: suspendere. -höja: 1. eg.:
tollere (signum, clamorem); wanl. Höja. —
2. u. till wärdighet: dignitatem alicujus
augere; alqm extollere, tollere (tergeminis
honoribus, Hor.); u. till konsul, senator in
consulatum, in senatorium ordinem
promovere, evehere (Pn.; Sen.; Su.); u. på
tronen regem constituere, creare; regnum
deferre ad alqm; regnare jubere. — 3. u.
med ord: laudibus tollere, extollere,
efferre; verbis augere, exaggerare rem; u.
till skyarne ad caelum laudibus efferre.
-höjd: 1. i allm.: editus; altus; elatus; på
en u. plats loco edito, superiori; u. plats
i samhället altus, summus dignitatis
gradus, locus. — 2. u-t arbete opus caelatum;
specielt: prostypon = basrelief: ectypon
(opus l. imago eminens) = hautrelief, Pn,
H. N. XXXV. 43. — 3. om ord och
tänkesätt: elatus; (amplus; magnificus, magnus -
animus magnus elatusque humanas res
despiciens, C. de Off. I. 61; jfr 68).
-höjdhet: själens, tänkesättets u. animi elatio,
magnitudo, amplitudo, magnificentia.
-höjelse: sublatio; dignitatis incrementum;
acuta dignitas. -höjning: tumulus (kulle);
tumor (swullnad, uppswällning); suggestus
(bygd, uppförd u.).

Upphöra: desinere; finem facere;
omittere; absistere, desistere; u. med ngt
(desinere), omittere alqd, finem facere rei;
u. att göra ngt desinere (omittere),
absistere, desistere facere alqd; wid passiv
infinitiv har desinere passiv form, t. ex.
desita est legi oratio, desitum quidquam
videri injustum in socios; u-r att gråta
desine plorare; mitte, omitte ploratus;
stormen, hettan har u-t consedit, desedit
ventus, calor se fregit.

Uppifrån: desuper; de superiore loco.

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Tue Dec 12 01:38:20 2023 (aronsson) (diff) (history) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/swelatin/2/0406.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free