Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - I. Zjawiska wulkaniczne i trzęsienia ziemi
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Sonoma i Mendocino południowo zachodni zwał podniosł się
nieco, nie więcej jednak, niż na 1,2 m. Jest to największa
szczelina, po trzęsieniu ziemi zauważona.
Powierzchnia ziemi po trzęsieniu ziemi często nie- po-
wraca do swego pierwotnego położenia, lecz przybiera mniej
lub więcej falisty kształt. Najlepiej daje się to zauważyć
w miejscowościach, gdzie na terenie trzęsienia ziemi znajdują
się szyny kolejowe lub tramwajowe. Tak n. p. donoszą, że
na Market street, głównej ulicy San Francisco tor tramwa-
jowy wykazuje silne faliste wygięcia.
W skutek przesunięć w korze ziemskiej i jednocześnie
tworzących się szczelin, rzeki zmieniają swój bieg, źródła
wysychają i tworzą się nowe. Zdarzyło się to w trzęsieniu
ziemi r. 1906 w Kalifornii. Wody zaskórne często wyrywają
się z wielką gwałtownością unosząc z sobą piasek muł, ka-
mienie i tworząc z nich wyniosłości w kształcie kraterów
(fig. 12).
W takich okolicznościach zdarzają się często straszne
wylewy na wielkich przestrzeniach. Przez wtargnięcie takich
fal starożytna Olimpia zagrzebana została w łożu rzecznego
piasku, który część staro-greckich arcydzieł, np. sławny po-
sąg Hermesa, od zniszczenia ustrzegł. Fale cofnęły się po-
tem i skarby starożytnej Olympii można było odgrzebać. Tak
jak naturalne żyły wodne przez przesunięcia w korze ziem-
skiej się zmieniają, zdarza się też, że w tego rodzaju kata-
strofach wodociągi pękają powodując ogromne szkody bezpo-
średnio, a jeszcze więcej pośrednio, w znacznej bowiem mie-
rze utrudnia to gaszenie pożarów tak często wybuchających
przy waleniu się domów.
To właśnie było powodem największych strat podczas
trzęsienia w San Francisco.
Jeszcze cięższe szkody powodują wywołane przez trzęsienie
ziemi gwałtowne fale i przypływy morskie. Wzmiankowaliśmy
już o takiej fali przy trzęsieniu ziemi w Lizbonie 1755: ta fala
została rzucona aż na szwedzkie i norweskie wybrzeże. W 1510 r.
taka trąba wodna pochłonęła w Konstantynopolu 109 mecze-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
