- Project Runeberg -  Jak powstaja swiaty /
33

(1910) Author: Svante Arrhenius Translator: Ludwik Bruner
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - II. Ciała niebieskie, zwłaszcza ziemia, jako siedlisko istot żywych

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.

33
ciekłą. Nie bez słuszności przyjmują, że ziemia była pierwo-
tnie kulą gazową, oderwaną od słońca — które samo znaj-
duje się jeszcze w tym stanie. Przez wypromieniowanie
w zimne przestworze, kula gazowa zachowująca się pierwotnie
tak jak nasze obecne słońce, straciła stopniowo wysoką swą
temperaturę i w końcu utworzyła się stała kora na jej po-
wierzchni. Lord Kelvin obrachował, że niedłużej nad 100
lat trwać musiało obniżenie się temperatury kory ziemskiej
o 100\ Gdyby nawet rachunek lorda Kelvina nie był zu-
pełnie ścisły możemy jednak utrzymywać, że odkąd ziemia
swą pierwszą stałą korę dostała (przy mniej więcej 1000°)
niewiele tysięcy lat upłynęło, aż jej temperatura spadła po-
niżej 100°. Żywe istoty z pewnością w takiej temperaturze
jeszcze istnieć nie mogą, gdyż białko komórek wtedy natych-
miast się ścina, tak samo jak białko w jajku kurzem.
Opowiadano, że w gorących źródłach w Nowej Zelandyi
trafiają się wodorosty nawet w temperaturze 80°. Zwiedza-
jąc Yellowstone Park chciałem się o słuszności tych twier-
dzeń przekonać, ale znalazłem, że wodorosty znajdują się
tylko na brzegach gorących źródeł, gdzie temperatura wynosi
najwyżej 60°. Sławny fizyolog amerykański Loeb podaje, że
w temperaturze wyższej nad 55° już się wodorostów w gorą-
cych źródłach nie spotyka. A skoro temperatura daleko prę-
dzej ze 100° do 55° spada, aniżeli z 1000° do 100° to możemy
utrzymywać, że od czasu utworzenia się pierwszej kory ziem-
skiej aż do ostygnięcia jej do potrzebnej dla życia tempera-
tury nie wiele tysięcy lat upłynęło. Odtąd temperatura pra-
wdopodobnie nigdy nie spadła tak nisko, by życie na większej
części powierzchni ziemskiej miało być niemożliwem, chociaż
ziemia przebyła tak zwany okres lodowy, w którym dla życia
nieprzydatne obszary podbiegunowe znacznie były rozleglejsze
niż są obecnie. Eównież i oceany przeważnie zawsze wolne
były od lodów i mogły być zamieszkane przez żywe organizmy.
Wnętrze ziemi powolnie stygnie coraz bardziej, ciepło bowiem
z wnętrza gorącego do zimnych zewnętrznych części przez
korę ziemską przenika.
P ow stanie świata. 3

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Tue Dec 12 01:38:54 2023 (aronsson) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/swiaty/0047.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free