- Project Runeberg -  Jak powstaja swiaty /
40

(1910) Author: Svante Arrhenius Translator: Ludwik Bruner
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - II. Ciała niebieskie, zwłaszcza ziemia, jako siedlisko istot żywych

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.

40
Na Marsie prawie wcale niema chmur. Planeta ta ma nad-
zwyczaj przejrzystą atmosferę i to tłumaczy jej wysoką tem-
peraturę. Zamiast obrachowanej — 37° ma Mars temperaturę
około -f-10° C. Dowodem tego jest, że podczas zimy na biegu-
nach Marsa gromadzą się białe masy, widocznie śnieg, które
wiosną szybko topnieją, zamieniając się na ciemniej wygląda-
jącą wrndę. Niekiedy masy śnieżne na biegunach Marsa latem
topnieją zupełnie co nie zdarza się nigdy na biegunach ziemi,
to też przeciętna temperatura Marsa prawdopodobnie wynosi
+ 10° C.
Wysoce prawdopodobnem jest, że życie organiczne istnieje
na Marsie; natomiast zbyt śmiałym jest wniosek oparty na
widzialnych tak zwanych kanałach, że na Marsie żyją istoty
rozumne. Niektórzy sądzą że „kanały“ są złudzeniem optycz-
nem, ale jak wskazują fotogramy Lowell’a mniemanie to jest
niesłuszne.
Co się tyczy innych wielkich planet, to przeciętna tempe-
ratura ich powierzchni jest bardzo niska. Obrachunek ten jest
jednak dość fantastyczny, gdyż te ciała niebieskie prawdopo-
dobnie nie mają ani stałej ani płynnej powierzchni lecz są
na wskroś gazami, co zdaje sie stwierdzać ich ciężar wła-
ściwy. Ciężar właściwy jest u wewnętrznych planet, u Marsa
i u naszego księżyca nieco mniejszy niż dla ziemi; Merkury
przypada na końcu z ciężarem właściwym 0,564 (odniesione
do ziemi jako 1). Potem jest wielki przeskok do ciężarów
właściwych wielkich zewnętrznych planet, Jowisz z ciężarem
właściwym 0,23 i Saturn 0,116. Nieco wyższe około 0,4 — są
ciężary właściwe obydwóch najzewnętrzniejszych planet, o któ-
rych dane są bardzo niepewne. Są to liczby tego samego
rzędu, co gęstość słońca = 0 ,2 5 , a o słońcu wiemy, że poza
kilku małemi chmurami jest na wskroś gazem. Jest zatem
prawdopodobne, że planety zewnętrzne od Jowisza włącznie
są ciałami gazowemi otoczonemi przez gęste zasłony chmur,
które nie pozwalają nam zajrzeć do wnętrza.
Nie można zatem przypuszczać by planety te mogły być
siedliskiem życia, raczej możnaby tak sądzić o ich księży-

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Tue Dec 12 01:38:54 2023 (aronsson) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/swiaty/0054.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free