Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - II. Ciała niebieskie, zwłaszcza ziemia, jako siedlisko istot żywych
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
46
Według oceny sławnego chemika Liebiga, ilość suchej
materyi organicznej otrzymanej z hektarn pola, łąki czy lasu
jest mniej więcej równa, mianowicie w środkowej Europie 2,5
ton rocznie. W niektórych stronach podzwrotnikowych wzrost
roślinności jest znacznie silniejszy, w innych jak na pusty-
niach i w okolicach podbiegunowych znacznie słabszy. Liczby
Liebiga można zatem uważać za uzasadnione przeciętne
dla lądów powierzchni ziemskiej. W tych organicznych mate-
ryach, przeważnie z celulozy się składających, jest 40°/0 węgla.
Z tego wynika, że teraźniejsza roczna wytwórczość węgla
przez rośliny wynosi 13,000 milionów ton, niecałe 15 razy
więcej niż konsumcya węgla kamiennego, a pięćdziesiąt razy
mniej niż cała zawartość kwasu węglowego w powietrzu. Gdyby
więc wszystkie rośliny swój węgiel w torfowiska składały, to
powietrze byłoby bardzo prędko swego kwasu węglowego po-
zbawione. Ale tylko bardzo drobna część wytwarzanego węgla
w ten sposób dla przyszłości się przechowuje. Reszta przez
spalenie i gnicie powraca znów do atmosfery jako bezwodnik
węglowy. Chamberlin opowiada jak z pięcioma amerykańskiemi
geologami próbował obliczyć, ile czasu potrzebaby było na zu-
życie całego kwasu węglowego atmosfery przez zjawiska wie-
trzenia. Rozmaitemi sposobami obrachunku otrzymali oni liczby
wahające się między 5000 a 18000 lat przeciętnie zatem około
10,000 lat. Na tyleż można też oceniać stratę kwasu węglo-
wego przez tworzenie się torfowisk. Zatem produkcya kwasu
węglowego przez spalenie węgla kopalnego, pokrywałaby siedm
razy utratę kwasu węglowego, powodowaną tworzeniem się
torfowisk i wietrzeniem. Ponieważ te dwa czynniki są prze-
ważnymi konsumentami kwasu węglowego, to jego zawartość
w powietrzu stale wzrastać musi póki używanie węgla kopal-
nego, nafty i t. d. na dzisiejszym poziomie stać będzie, a wię-
cej jeszcze, gdy użytek ten jak to ma miejsce teraz, jeszcze
bardziej wzrośnie.
Na zasadzie tego cośmy tu wypowiedzieli, możemy sobie
wyrobić pojęcie o olbrzymim rozwoju roślinności, jaki ce-
chuje niektóre okresy rozwoju ziemi, naprzykład okres wę-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
