Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - III. Promieniowanie i budowa słońca
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
mienie niebieskie zatrzymuje a przepuszcza czerwone. Gwiazda
ma wtedy pozornie światło mniej olśniewająco białe i skut-
kiem tego temperaturę gwiazdy oceniamy za nisko, niż jest
istotnie. W widmach gwiazd czerwonych zauważono wystą-
pienie smug, co wskazuje na obecność związków chemicznych.
Najciekawsze z nich są związki cyanu i węgla — prawdo-
podobnie — z wodorem; smugi te podobne do tych, jakie jak
zauważył Swan, występują w widmie płomienia gazowego (t.
zw. widmo Swana). Wierzono dawniej, że obecność tych smug
oznacza niską temparaturę, ale jak poniżej zobaczymy, nie
jest to bynajmniej pewne. Przy zaćmieniach słońca Hale zau-
ważył, że zupełnie takie same związki znajdują się tuż nad
świecącemi obłokami słońca — prawdopodobnie znajdują się
one jeszcze obficiej poniżej, gdzie temperatura bezwątpienia
wyższa jest, niż nad chmurami.
Jakkolwiek będziemy to tłomaczyć, mamy powód przy-
puszczać, że żółte teraz słońce było niegdyś gwiazdą białą,
jak promienny Syrjusz, że stopniowo ostygło do dzisiejszej
swej barwy i że kiedyś świecić będzie światłem czerwonem
jak Beteigeuza. Wtedy promieniować będzie tylko siódmą
część tego ciepła, które teraz w przestrzeń wysyła, i bardzo
prawdopodobnem jest, że ziemia na długo przedtem stanie się
lodową pustynią.
Jak widzieliśmy powyżej, zarówno ziemska jak i słoneczna
atmosfera silnie chłonie promienie słoneczne zwłaszcza ich
części niebieskie i fioletowe. Ztąd pochodzi, że światło słone-
czne wydaje się czerwieńsze wieczorem niż w południe, a to
dlatego, że w pierwszym razie przechodzić musi przez grubą
warstwę powietrza, która niebieskie promienie pochłania. Z tej
samej przyczyny w badaniach spektroskopowych brzegi słońca
wydają się czerwieńsze od środka. To osłabienie światła po-
lega na obecności drobnego pyłu w atmosferze słonecznej
i ziemskiej. Gdy silne wybuchy wulkaniczne, jak wspomniane
wyżej wybuchy Krakatoa (1883) i Mont Pelee (1902) na-
pełnią powietrze miałkim pyłem wulkanicznym, to wtedy o za-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
