Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - III. Promieniowanie i budowa słońca
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
59
chodzie światło słoneczne jest mocno czerwono zabarwione:
zjawisko to nosi nazwę: „blasku czerwonego
Gdy badamy obraz słońca rzucony na ekran zapomocą
jednej lub kilku soczewek, to często na świecącej tarczy sło-
necznej widzimy charakterystyczne plamy. Plamy te zwróciły
już uwagę Galileusza, równocześnie z nim odkryli je Fa-
bricius i Scheiner (1610—1611). Stanowią one odtąd najbar-
dziej badany na słońcu przedmiot, starannie mierzy się ich
wielkość i liczbę i kombinuje się te dwie wielkości na tak
zwane liczby plam słonecznych. Liczby te zmieniają się z roku
na rok dość nieregularnie, przeciętnie w okresach 111 le-
tnich. Plamy te ukazują się na słońcu w dwóch pasach
i w przeciągu 13—14 dni przesuwają się przez tarczę słone-
czną. Czasami ukazują się znowu po dalszych 13—14 dniach.
Trzeba zatem przyjąć, że plamy stosunkowo spokojnie leżą
na powierzchni słonecznej i że słońce około 27 dni potrze-
buje na obrót około swej osi (tak że po upływie tego, tak
zwanego okresu synodalnego plamy te znów stoją na wprost
ziemi). Wielkie zainsteresowanie, jakie wzbudzają te plamy,
pochodzi ztąd, że równocześnie występują rozmaite ziemskie
zjawiska i też jednocześnie z niemi dochodzą do maximum. Są
to przedewszystkiem zorze północne i zmiany magnetyczne,
dalej chmury pierzaste i zmiany temperatury, jakoteż i wiele
innych zjawisk meteorologicznych (porówn. niżej rozdział V.).
W około plam widać na słońcu tak zwane pochodnie,
części o wiele jaśniejsze od otoczenia. Badając zresztą do-
kładnie silnie powiększony obraz słoneczny widzimy, że ma
ono pozór ziarnisty (fig. 18). Langley porównuje je do siwo-
białego sukna pokrytego płatkami śniegu. Mniej świecące czę-
ści zowią się „porami“, jaśniejsze „jądrami“. Wszyscy zga-
dzają się na to że jądra odpowiadają chmurom, które, jak
chmury atmosfery ziemskiej, powstają na szczycie unoszących
się w górę mas powietrza. Podczas gdy chmury ziemskie two-
rzą się z kropel wody lub kryształów lodowych to jądra skła-
dają się z sadzy tzn. z węgla zestalonego i z metalu, np. z kro-
pel żelaza. Najmniejsze jądro jakie zauważyć można ma około
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
