- Project Runeberg -  Jak powstaja swiaty /
85

(1910) Author: Svante Arrhenius Translator: Ludwik Bruner
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - IV. Ciśnienie światła

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.

85
strony jądra zwróconej kn słońcu materya jest odtrącana.
Odpowiada to zupełnie tworzeniu się chmur w atmosferze
ziemskiej w upalny dzień letni. To formowanie się chmury
wytwarza tak zwany czepiec, który jak cienka półkolista po-
chwa ściele się około strony jądra zwróconej do słońca. Nie-
kiedy zauważyć się daje dwa lub więcej takich czepców:
odpowiada to różnym warstwom chmur w atmosferze ziemskiej.
Z wewnętrznej strony czepca od słońca odsuwa się materya
ogona komety. Ogony te są silniej rozwinięte gdy komety zbliżają
się do słońca, słabiej gdy się od niego oddalają. Pochodzi to,
jak to dawno już przyjęto, prawdopodobnie stąd, że węglo-
wodory przy przechodzeniu koło słońca w większej części
zanikły. Zauważono także, że tak zwane komety peryodyczne,
które w regularnych odstępach czasu do słońca powracają,
wykazują za każdym powrotem ogon słabiej rozwinięty. Ko-
mety świecą też najsilniej w okresach zwiększenia plam sło-
necznych. Należy zatem przyjąć, że w takich warunkach
otoczenie słońca względnie silnie przepełnione jest drobnym
pyłem, który służyć może do kondensowania materyi ogonów
kometowych. Jest też prawdopodobnem, że w takich przypad-
kach ze względu na jednocześnie silnie występujące pochodnie,
jonizujące promieniowanie słońca silniejsze jest niż zwykle.
Nichols i Hull próbowali sztucznie naśladować ogony ko-
met. W tym celu przepalali do czerwoności zarodniki lycoper-
don, mające kształt kulek i średnicę około 0,002 cm. otrzy-
mywali w ten sposób kulki węglowe o przeciętnej gęstości
0,1. Kulki te wraz z proszkiem szmerglowym wprowadzali do
szklannego naczynia w kształcie klepsydry (fig. 36), z któ-
rego uprzednio jaknajdokładniej usunięto powietrze. Tu cienką
strugą dano spływać proszkowi do niższej części naczynia
i jednocześnie oświetlono je z boku łukiem elektrycznym,
skoncentrowanym zapomocą soczewki. Proszek opadał prosto,
kulki węglowe zaś wskutek ciśnienia światła odchyliły się
znacznie na bok.
Ale i w najbliższem otoczeniu słońca widzimy skutki
ciśnienia światła. Prostolinijne rozchodzenie się promieni ko-

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Tue Dec 12 01:38:54 2023 (aronsson) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/swiaty/0099.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free