- Project Runeberg -  Jak powstaja swiaty /
147

(1910) Author: Svante Arrhenius Translator: Ludwik Bruner
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - VI. Zanik słońc. — Powstawanie mgławic

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.

147
pochodzić, że pył przez promieniowanie słońca rozżarza się,
ale ponieważ po za obrębem słońca leży i ma temperaturę
niższą od fotosfery, przeto daje światło stosunkowo czerwone.
Im więcej pyłu znajduje się w mgławicy, tern czerwieńszem
będzie światło gwiazdy w niej zawartej. Ponieważ ilość pyłu
zwiększa się w miarę rozciągłości mgławicy, to oczywiście
gwiazda wogóle tern czerwieńszą będzie, im dalej od niej roz-
ciągać się będą pierścienie mgławicowe; ale im dalszą ich
odległość, tym wogóle dłuższym czas ich obiegu.
Te tak zwane gwiazdy czerwone prócz jasnych prążków
wodoru, wykazują także smugi widmowe, wskazujące na obec-
ność związków chemicznych. Dawniej uważano to za dowód,
że gwiazdy te mają niskę temperaturę. Ale to samo zauważyć
się daje i na plamach słonecznych, chociaż te z powodu swego
położenia muszą mieć temperaturę wyższą od otaczającej foto-
sfery. Natomiast obecność smug w widmach z pewnością
wskazuje na wysokie ciśnienie. Czerwone gwiazdy są wido-
cznie otoczone bardzo rozległą atmosferą gazów, w wewnętrz-
nej części tych gazów ciśnienie jest bardzo wysokie, przez
co atomy są tak ściśnięte, że wytwarzają związki chemiczne.
Wogóle widma gwiazd czerwonych są uderzająco podobne do
widm plam słonecznych. Fioletowa część widma jest słabsza
z powodu mas pyłu, które to światło absorbują. Wielkie masy
gazów wzdłuż linii widzenia leżące powodują, że linie wi-
dmowe w obu wypadkach są silnie rozszerzone a niekiedy to-
warzyszą im linie świecące.
Inną kategoryą gwiazd o liniach świecących są gwiazdy
badane przez Wolfa i Pay eta i ich nazwiskiem nazwane.
Odznaczają się one niezmiernie rozległą atmosferą wodorową,
jej rozciągłość według obrachunku, niekiedy jest tak wielka,
że wypełnićby mogła drogę Neptuna. Gwiazdy te są widocznie
gorętsze (i silniej promieniują) aniżeli gwiazdy czerwone, albo
może mniej pyłu jest w ich bliskości — możliwem jest że od-
pycha go silne ciśnienie światła — dlatego należą one do żół-
tych, nie zaś do czerwonych gwiazd. Chociaż wszystko wska-
zuje na to, że jądra ich są przynajmniej tak gorące, jak jądra
10*

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Tue Dec 12 01:38:54 2023 (aronsson) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/swiaty/0161.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free