Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - VI. Zanik słońc. — Powstawanie mgławic
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
148
gwiazd białych, to jednak pył z ich szeroko rozciągniętej
atmosfery mocen jest barwę ich przytłumić na żółtą.
Nierówne okresy gwiazd w rodzaju Mira Ceti tłómaczą
się łatwo przez przypuszczenie, że w ich bliskości kilka krę-
gów pyłu wokoło nich się porusza zupełnie jak koło Saturna
Najwewnętrzniejsze kręgi o krótkim czasie obiegu prawdo-
podobnie zdołały już podczas swych niezliczonych obiegów
wyrównać rozmieszczenie pyłu tak, że nie ma w nich znacz-
niejszych węzłów takich, jak obserwujemy w ogonach komet.
Zatem gwieździe nadają one tylko równomierny odcień czer-
wony. Natomiast w pierścieniach zewnętrznych rozmieszcze-
nie pyłu jest nieregularne. Jeden z pierścieni warunkuje wła-
ściwy okres główny. Współdziałanie innych mniej znaczących
pierścieni pyłu, może, jak łatwo zrozumiałe przesunąć nieco
maximum lub minimum, a zatem czas między maximum lub
minimum zbliżyć lub oddalić.
Przesunięcie długości okresów jest u niektórych gwiazd
tak znaczne, że nie powiodło się jeszcze wykazać jakiegokolwiek
prostego okresu. Najbardziej znaną z takich gwiazd jest jasna
czerwona gwiazda Beteigeuze w gwiazdozbiorze Oriona. Ja-
sność tej gwiazdy zmienia się nieregularnie pomiędzy szere-
gami wielkości 1,0 i 1,4.
Większość zmiennych gwiazd należy do typu Mira. Inne
do typu gwiazdy zmiennej Beta w gwiazdozbiorze Liry: typ
ten zwiemy typem Liry. U wielu z nich ze zmienności ich
widm wykazano, że obracają się około ciemnej gwiazdy jako
„satelita4
4
, lub właściwiej około wspólnego im punktu cięż-
kości. Zazwyczaj zmianę w świetle ich tłomaczą tem, że jasną
gwiazdę ciemny satelita niekiedy częściowo zakrywa. Ale
różne nieprawidłowości w ich okresach jako też inne oko-
liczności wskazują, że tłomaczenie to jest niedostateczne.
J eżeli przypuścimy, że pierścienie pyłu krążą około gwia-
zdy obok większych, skondensowanych centrów, to możemy
wyrobić sobie pojęcie o zmianach światła tych gwiazd. Będą
należały do białych lub żółtych gwiazd, w których otoczeniu
pył nie gra tak wielkiej roli, jak u gwiazd typu Mira. Okres
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
