- Project Runeberg -  Jak powstaja swiaty /
167

(1910) Author: Svante Arrhenius Translator: Ludwik Bruner
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - VII. Mgławice i słońca

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.

trudności. Możemy przyjąć, iż materya w zewnętrznych czę-
ściach pramgławicy była tak silnie rozrzedzona, że przybyła
planeta nie mogła dosięgnąć dostatecznej objętości, by przez
odpływy i przypływy mogła być wciągnięta do wielkiego ró-
wnika słonecznego. Przeciwnie planeta i jej księżyc wyszły
w swoim mniejszym okręgu jako zwycięzcy, a to z powodu
małej ilości materyi spotykanej po drodze. Wpływowi uległ
tylko jej powolny ruch naokoło słońca tak iż jej orbita przy-
brała wspólny kierunek i kształt okrągły. Nie jest zgoła wy-
kluczone, że dalej w przestrzeni znajdują się w układzie sło-
necznym planety, których nie znamy, a które tak jak komety
biegną po zupełnie nieprawidłowych drogach. Te to planety,
jak przyjmuje Laplace przywędrowały do układu prawdopo-
dobnie w późniejszym czasie, gdy kondensacya już tak daleko
się posunęła, że główna masa materyi mgławicowej już była
zniknęła.
Chamberlin i Moulton usiłowali wykazać, że można uni-
knąć trudności związanych z hypotezą Laplace’a, jeśli przyjąć,
że układ słoneczny rozwinął się z mgławicy spiralnej, do któ-
rej przywędrowały obce ciała i materyą mgławicowy ze sw^ego
otoczenia w okół siebie zgęściły. Często też widzimy, jak znika
mgła w bliskości gwiazd znajdujących się w mgławicy: od-
powiada to tworzeniu się planet.
Na zakończenie naszych uwag możemy podać następu-
jące porównanie między poglądami które niedawno jeszcze za
słuszne uchodziły a widokami, jakie otwierają się przed nami
po odkryciach czasów ostatnich.
W edług teoryi Newtona o sile ciężkości, która to teorya
aż do początku tego stulecia zdawała się rządzić wszelkim
ruchem i rozwojem materyalnego świata, ciała niebieskie dą-
żyćby powinny do zbijania się w coraz większe masy. W nie-
skończonym biegu czasów rozwój ten byłby już dawno do-
szedł tak daleko, że istniałyby tylko wielkie słońca świecące
lub zagasłe. W takich warunkach wszelkie życie byłoby nie-
możliwe.
A jednak widzimy koło słońca wielką ilość ciał ciemnych,

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Tue Dec 12 01:38:54 2023 (aronsson) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/swiaty/0181.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free